*Кабро́так, кобрюток ’калаўрот’ (Нар. сл.). Зыходнай формай было, відаць, каўротак < калаўротак, аднак з’яўленне ‑б‑ цяжка вытлумачыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ры́ка ’грэчка’ (Сцяшк. Сл.). Ад гры́ка (гл.), дзе пачатковае г было ўспрынята як пратэтычнае і адпала.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Саго́нь ’сёння’ (Сл. Брэс.). З рус. сегодня ’тс’; першапачаткова было, магчыма, сагоднь, потым дпʼ > ннʼ > нʼ.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ГРО́ДЗЕНСКІ КЛЯ́ШТАР ДАМІНІКА́НЦАЎ.

Існаваў у 1633—1832 у Гродне. Засн. літ. падкаморыем Фрыдрыхам Сапегам і яго жонкай Крысцінай. Мураваны, з 2-вежавым фасадам, касцёл Дзевы Марыі Ружанцавай асвячоны ў 1726. У храме было 8 разьбяных алтароў, арган на 10 галасоў, бронзавы бюст караля Станіслава Аўгуста Панятоўскага. У мураваным 2-павярховым корпусе кляштара размяшчаліся школы. Сярод прыбораў кабінетаў былі 5 электрычных машын, магнітныя вагі, тэлескоп, мікраскоп, барометры і інш. Мелася хімічная лабараторыя, у б-цы было больш за 10 тыс. тамоў. У 1832 кляштар закрыты, будынкі не захаваліся.

А.А.Ярашэвіч.

т. 5, с. 433

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ну́жно безл., в знач. сказ. (надо) трэ́ба, патрэ́бна; трэ;

ну́жно поспе́ть к сро́ку трэ́ба паспе́ць у тэ́рмін;

ну́жно бы́ло ви́деть трэ́ба было́ ба́чыць;

ему́ ну́жно де́нег яму́ патрэ́бны (трэ́ба) гро́шы;

не ну́жно не трэ́ба;

что вам ну́жно? што вам трэ́ба?;

наговори́ть бо́льше, чем ну́жно нагавары́ць бо́лей, чым трэ́ба (патрэ́бна);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

точь / точь-в-то́чь нареч., разг. зусі́м дакла́дна; (слово в слово) сло́ва ў сло́ва; (при сравнении) якра́з як, кро́пля ў кро́плю;

он пересказа́л всё точь-в-то́чь, как бы́ло ён пераказа́ў усё зусі́м дакла́дна, як было́;

ма́льчик — точь-в-то́чь оте́ц хло́пчык — якра́з як ба́цька, хло́пчык — ры́хтык ба́цька.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пратаза́н

(ням. Partisane)

кап’ё з плоскім і доўгім металічным наканечнікам, якое было на ўзбраенні ландскнехтаў у 16 ст. і целаахоўнікаў пры манархах у 17 ст., а таксама ганаровай зброяй рускіх штаб-афіцэраў у 18 ст.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

папаўдні́, прысл.

Пасля паўдня. Было папаўдні, свяціла сонца. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пасарамаці́ць ’пасароміць’ (ТСБМ). Са ст.-польск. posromacać ’ганьбіць, зневажаць’, якое было ўспрынята з паўнагалоссем, як сорам (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ніхто́ (род., вин. ніко́га, дат. ніко́му, твор. нікі́м, предл. ні аб кі́м) мест. отриц. никто́;

н. не ве́даў — никто́ не знал;

ніко́га не было́ — никого́ не́ было;

ніко́му не вядо́мы — никому́ не изве́стный;

ні з кім не сустрака́ўся — ни с кем не встреча́лся;

н. і́ншы — никто́ ино́й (друго́й)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)