Verbum

не́сці¹, нясу́, нясе́ш, нясе́; нясём, несяце́, нясу́ць; нёс, не́сла і нясла́, не́сла і нясло́; нясі́; не́сены; незак.

1. каго-што. Узяўшы ў рукі, нагрузіўшы на сябе, перамяшчаць, дастаўляць куды-н.

Н. чамадан.

2. каго-што і без дап. Імкліва рухаць, перамяшчаць сілай свайго руху.

Вецер нясе па небе хмары.

3. каго-што (толькі ў 3 ас.). Прымушаць каго-н. ісці куды-н.; цягнуць (разм.).

Куды цябе нясе?

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Дзьмуць, павяваць, месці (пра халоднае паветра, завіруху і пад.).

Ад акна несла (безас.) холадам.

5. пераважна безас. Моцна пахнуць (у 1 знач.).

Нясе гарам.

6. перан., што. Выконваць якія-н. даручэнні, абавязкі па службе і пад.

Н. адказнасць.

Н. ахову.

Н. вахту.

7. перан., што. Пакутаваць ад чаго-н.; мець страты.

Н. пакаранне.

Н. страты.

8. перан., што. Гаварыць што-н. недарэчнае, бязглуздае (разм.).

9. перан., што. Мець, змяшчаць у сабе; быць носьбітам чаго-н.

Н. радасць людзям.

10. што. Быць аснашчаным чым-н.

Карабель нясе шэсць гармат.

|| зак. пане́сці, -нясу́, -нясе́ш, -нясе́; -нясём, -несяце́, -нясу́ць; -нёс, -не́сла і -нясла́, -не́сла і -нясло́; -не́сены.

П. кару.

П. страты.

|| наз. нясе́нне, -я, н. (да 6 знач.) і но́ска, -і, ДМ но́сцы, ж. (да 1 знач.).

не́сці², 1 і 2 ас. не ўжыв., нясе́; не́сла і нясла́; незак., што.

Пра птушак: класці яйкі.

|| зак. зне́сці, знясе́; зне́сла і знясла́; зне́сены.

|| наз. нясе́нне, -я, н.

не́сціся¹, нясу́ся, нясе́шся, нясе́цца; нясёмся, несяце́ся, нясу́цца; нёсся, не́слася і нясла́ся, не́слася і нясло́ся; нясі́ся; незак.

1. Хутка рухацца, імчацца ўперад.

Несліся коні.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Распаўсюджвацца (пра гукі, пахі, чуткі).

Нясуцца песні.

Несліся новыя чуткі.

не́сціся², 1 і 2 ас. не ўжыв., нясе́цца; не́слася і нясла́ся; незак.

Пра птушак: класці яйкі.

|| зак. зне́сціся, знясе́цца; зне́слася і знясла́ся.

несціха́ны, -ая, -ае.

1. Які не сціхае, не змаўкае доўгі час; які чуваць бесперапынна.

Н. гул.

2. Які не праходзіць, не сунімаецца (пра боль і пад.).

Н. боль.

|| наз. несціха́насць, -і, ж.

не́та, нескл. (спец.).

Чыстая вага тавару без тары і ўпакоўкі.

не́тры, -аў.

1. Тое, што знаходзіцца, змяшчаецца пад зямной паверхняй.

У нетрах зямлі.

Распрацоўка нетраў.

2. перан. Унутраная прастора, глыбінныя часткі краіны, раёна і пад.

Н.

Палесся.

3. Непраходныя, глухія мясціны.

Лясныя н.

4. перан. Унутраная, глыбінная частка чаго-н.

Н. памяці.

нетрыма́нне, -я, н.

У выразе: нетрыманне мачы — міжвольнае выдзяленне мачы.

неўгамо́нны, -ая, -ае.

1. Які не можа супакоіцца, вельмі рухавы.

Неўгамоннае дзіця.

2. Неспакойны, турботны.

Неўгамоннае жыццё.

|| наз. неўгамо́ннасць, -і, ж.

неўжыва́льны, -ая, -ае.

Які не ўжываецца або рэдка выкарыстоўваецца.

Неўжывальнае слова.

|| наз. неўжыва́льнасць, -і, ж.