ружжо́, ‑а, н.
Ручная агнястрэльная зброя з доўгім ненаразным (у адрозненне ад вінтоўкі) ствалом. На ахову палатна паставілі вартавога — Алеся Голуба, узброенага паляўнічым ружжом. Васілевіч.
•••
Пад ружжом — а) на ваенным становішчы, у стане баявой гатоўнасці (пра армію); б) у арміі (служыць).
Паставіць пад ружжо гл. паставіць.
У ружжо! — а) каманда стаць у строй са зброяй; б) каманда быць гатовым прыняць або пачаць бой.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ostrożność
ostrożnoś|ć
ж. асцярожнасць, асцярога;
mieć się na ~ci — быць насцярожаным;
przedsięwziąć środki ~ci — прыняць меры засцярогі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
зака́з, -зу м., в разн. знач. зака́з;
прыня́ць з. — приня́ть зака́з;
зрабі́ць на з. — сде́лать по зака́зу;
разне́сці гато́выя зака́зы — разнести́ гото́вые зака́зы;
◊ як на з. — как на зака́з;
як па ~зе — как по зака́зу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
по́за ж., прям., перен. по́за;
здыма́ць у ро́зных по́зах — снима́ть в ра́зных по́зах;
не ве́рце яму́, гэ́та то́лькі п. — не ве́рьте ему́, э́то то́лько по́за;
◊ стаць у по́зу — стать в по́зу;
прыня́ць по́зу — приня́ть по́зу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
залічы́ць, -ічу́, -і́чыш, -і́чыць; -і́чаны; зак.
1. каго (што). Уключыць у склад каго-, чаго-н., аднесці да якой-н. катэгорыі.
З. студэнтам.
З. на работу.
З. у адстаючыя.
2. што. Прылічыць каму-н., занесці на чый-н. рахунак.
З. на бягучы рахунак дзвесце рублёў.
З. у агульны бюджэт.
3. што. Прыняць што-н. у лік чаго-н.
З. пяць рублёў у пагашэнне доўгу.
4. што. Адобрыць, паставіўшы залік.
З. курсавую работу.
|| незак. залі́чваць, -аю, -аеш, -ае; наз. залі́чванне, -я, н.
|| наз. залічэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ва́нна, -ы, мн. -ы, -аў, ж.
1. Вялікая прадаўгаватая пасудзіна для мыцця, купання.
Мыцца ў ванне.
2. Мыццё ці лячэнне ў такой пасудзіне.
Прыняць ванну.
Лячэбныя ванны.
3. перан. Лячэнне ўздзеяннем чаго-н. (вады, паветра, сонца) на цела.
Сонечныя ванны.
4. У тэхніцы: пасудзіна рознай формы і памеру для вадкасці, у якую апускаюць розныя прадметы пры іх апрацоўцы.
Фарбавальная в.
|| памянш. ва́нначка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 і 4 знач.).
|| прым. ва́нны, -ая, -ае.
В. пакой або ванная (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пальча́тка ж Hándschuh m -(e)s, -e;
скураны́я пальча́ткі Léderhandschuhe;
надзе́ць [зняць] пальча́тку den Hándschuh ánziehen* [áusziehen*];
◊ кі́нуць пальча́тку den Hándschuh hínwerfen* (каму-н D);
падня́ць пальча́тку (прыняць выклік) den Hándschuh áufnehmen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
афо́рміць
1. (надаць сілу закона) réchtskräftig [réchtsgültig] máchen; in Órdnung bríngen*;
афо́рміць арганізацы́йна organisatórisch régeln;
2. (надаць закончаны выгляд) áusgestalten vt, áusstatten vt, áufmachen vt;
3. (прыняць на працу) éinstellen vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Го́луб ’голуб’. Рус. го́лубь, укр. го́луб, польск. gołąb, чэш. holub, серб.-харв. го̏лу̑б, ст.-слав. голѫбь. Прасл. *golǫbь. Лічыцца словам з не вельмі яснай этымалогіяй (агляд версій гл. у Слаўскага, 1, 312–313; Фасмера, 1, 432–433; Трубачова, Эт. сл., 6, 216–217). Можна прыняць версію, што прасл. *golǫbь вельмі нагадвае лац. columba, Columbus ’тс’, але хутчэй гэта паралельныя ўтварэнні (Трубачоў, там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Змрок ’адсутнасць святла’. Укр. змрок, змрік ’прыцемак’, польск. zmrok ’час ад захаду сонца да ночы’, славац. zmrk ’змрок’; параўн. макед. дыял. смркне се ’змрачнець’, балг. смрачвам се ’цямнець’. Ц.-слав. съмръкати ’змрачнець’. Прасл. корань mork‑ (гл. марока) у значэнні ’цемната’ даваў дзеяслоў, які мог прыняць прэфікс sъ‑, з польск. запазычана бел. (і ўкр.) форма з ‑ро‑ (параўн. марока, рус. обморок з ‑оро‑).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)