1. Будова зямной паверхні. Рэльеф Беларусі. Гарысты рэльеф. □ Павел мог пайсці ўлева, мог павярнуць направа. Ён выбраў раўнінны рэльеф, які цягнуўся кіламетраў на трыста.Шыцік.
2. Выпуклы адбітак, малюнак на плоскасці; выпукласць. Сцены храма ўпрыгожаны рэльефамі.«Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сіла́ба-тані́чны, ‑ая, ‑ае.
Заснаваны на захаванні пэўнай колькасці складоў у вершаваным радку пры правільным чаргаванні ў ім націскных і ненаціскных складоў (пра вершаскладанне). Для.. сілаба-танічнай сістэмы характэрна аднатыпнасць рытмічнага і метрычнага малюнка ў межах вершаванай страфы, наяўнасць рыфмаў.«Полымя».
[Ад грэч. syllabē — склад і tonos — паціск.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суту́ліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; незак.
Злёгку згінаць спіну; горбіцца. Багдановіч, як і Чэхаў, таксама быў, бадай, вышэй чым сярэдняга росту, злёгку сутуліўся, канфузліва пакашліваў.«Полымя».// Станавіцца згорбленым. Шырокія плечы сутуліліся і нельга было зразумець — ад старасці яны ці ад працы.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узгадня́цца, ‑яецца; незак.
1. Прыводзіцца ў адпаведнасць з чым‑н.; быць узгодненым з кім‑, чым‑н. Сотні тысяч савецкіх патрыётаў пры самай актыўнай падтрымцы мірнага насельніцтва вялі партызанскую барацьбу, якая ўзгаднялася з аперацыямі Савецкай Арміі.«Полымя».
2.Зал.да узгадняць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фае́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Рмн. ‑рак; ж.
Абл. Канфорка (у 2 знач.). Я.. з жахам хадзіў з бацькам, які быў майстрам па абпальванню цэглы, па гарачай гофманскай печы, у чэраве якой, калі адчынялі фаерку, бушавала пякельнае полымя.Звонак.
[Ням. Feuer — агонь.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хві́ля, ‑і, ж.
Разм. Тое, што і хвіліна. У полымя бітвы ішлі вы [воіны] рашуча, А сэрца не знала ні хвілі спакою.Броўка.Усё жыццё.. [Тэкля] была загнана ўсімі, і калі нават бывалі хвілі радасці, то вочы не пакідалі выразу вечнага смутку.Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хрысція́нства, ‑а, н.
Рэлігія, у аснове якой ляжыць культ міфічнага Ісуса Хрыста. Хрысціянства нарадзілася на тэрыторыі велізарнай Рымскай імперыі.«Звязда».[Дуб] быў сведкам.. з’яўлення князёў і ўвядзення хрысціянства.Караткевіч.Прыйшлі.. [імёны] да нас праз грэчаскую і царкоўнаславянскую мовы разам з прыняццем хрысціянства.«Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экраніза́цыя, ‑і, ж.
Увасабленне на экране якога‑н. твора тэатральнага мастацтва ці мастацкай літаратуры, не прыгнечанага спецыяльна для кіно. Экранізацыя оперы. □ Экранізацыя твораў беларускай літаратуры, удзел пісьменнікаў рэспублікі ў напісанні кінасцэнарыяў .. дазваляюць гаварыць аб сувязі кінамастацтва Беларусі з роднай літаратурай.«Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жар ’гарачае вуголле’, ’страснасць, заўзятасць’, разм. ’спёка’, ’гарачка’ (ТСБМ). Рус., укр.жар, польск.żar ’тс’, памор.žωr ’гарачае вуголле’, чэш.žár, славен.žâr ’гарачае вуголле’, ’полымя’, ’зарыва’, славац.žiar ’напал’, ’ззянне’, в.-луж.žar ’гарачае вуголле’, ’спёка’, ’заўзятасць’, балг., макед.жар, серб.-харв.жа̑р ’тс’. Ст.-рус. (XII ст.) жаръ ’вуголле, полымя’. Параўн. ст.-сл.жеравъ ’распалены’, ц.-слав.пожаръ ’пажар’ (Міклашыч, Lex. paleosl.). Прасл.*žarъ ’гарачае (тлеючае) вуголле, спёка (ад яго)’, адкуль развіліся іншыя пераносныя значэнні. Значэнне ’гарачка’ магло ўзнікнуць і ў сувязі з уяўленнямі аб чырвоным колеры (параўн. жара, жары). Прасл.*žarъ < *gērъ, што звязана з гарэць (гл.), мае паходжанне з і.-е. кораня *gu̯her‑ ’горача’; ст.-інд.gharma ’гарачае вуголле, спёка’, ст.-грэч.θερμός, лац.formus ’цёплы’ і інш. Гл. Фасмер, 2, 35; Скок, 1, 592–593; Траўтман, 79; Покарны, 1, 495 (з літ-рай).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
tongue
[tʌŋ]
n.
1) язы́к -а́m.
2) мо́ва, гаво́рка f.
3) язы́к у чараві́ку
4) каса́f., мыс -а m.
5) язы́к (по́лымя, агню́, зво́на)
6) ды́шаль -ля m.
the tongue of a wagon — ды́шаль во́за
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)