◎ Ню́шка ’мыса’: у каровы баліць нюшка (талач., Шатал.). Ад нюхаць, нюшкаць (гл.), параўн. рус. нюх ’нос’, польск. дыял. nich, niucha ’пыса розных жывёл, за выключэннем каровы’, а таксама czuj, czyjo ’пыса сабакі ці ката’ (да czuć ’чуць, адчуваць’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тапу́рыць ’паднімаць, растапырваць пер’е і інш.’ (ашм., Стан.), тапу́рыцца ’выстаўляцца, фарсіць’ (Сцяшк. Сл.). Параўн. рус. дыял. топо́риться ’тс’, макед. топори се ’задзірацца; выстаўляцца, задзіраць нос’, ’тырчаць’. Відаць, таго ж паходжання, што і тапырыць (гл.), параўн. Фасмер, 4, 80.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ВАМБА́Т

(Vombatus),

род млекакормячых атр. сумчатых. 1 від — вамбат звычайны, або караткашэрсны (V. ursinus). Жыве калоніямі ў паўд.-ўсх. Аўстраліі, на а-вах Тасманія і Фліндэрс у Басавым прал. ў лясах, саваннах.

Даўж. цела 67—105 см, маса да 40 кг. Галава вялікая, круглаватая. Нос чорны, безвалосы, вушы кароткія, круглыя. Тулава валікападобнае, нізкае, з кароткай шыяй. Валасяное покрыва густое, нізкае, грубое жоўта-шэрае або пясчанае да чарнаватага. Канечнасці з вял. кіпцюрамі. Зубы растуць увесь час, разцы вялікія. Рые норы даўж. да 30 м. Нараджае 1 дзіцяня. Раслінаедны. Колькасць скарачаецца.

т. 3, с. 499

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

счаса́ць​I

1. (вычасаць) áuskämmen vt;

2. тэкст. (лён і г. д.) hécheln vt, kämmen vt;

3. (руку, нос і г. д.) verkrátzen vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

паве́сіць

1. áufhängen vt; ánhängen vt;

2. (пакараць) erhängen vt, áufhängen vt, hénken vt, durch den Strang hínrichten;

◊

паве́сіць нос den Kopf hängen lássen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

sążnisty

сажнёвы;

sążnisty nos — вялізны нос;

sążnisty krok — сажнёвы крок;

sążnisty rachunek — вялікі рахунак

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

задра́ць сов., в разн. знач. задра́ть; (поднять кверху — ещё) вздёрнуть;

з. галаву́ — задра́ть (вздёрнуть) го́лову;

з. кашу́лю — задра́ть (вздёрнуть) руба́ху;

з. ску́рку на па́льцы — задра́ть ко́жицу на па́льце;

каршу́н задра́ў ку́рыцу — ко́ршун задра́л ку́рицу;

◊ з. но́гі — а) отда́ть бо́гу ду́шу; б) бря́кнуться;

з. нос — задра́ть нос

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тады́шні, ‑яя, ‑яе.

Разм. Які існаваў задоўга да цяперашняга часу, тагачасны; той. [Дзед:] — Тадышнія ж машыны былі не тое, што цяперашнія. І царская нарабіла такога смуроду, што хоць ты нос затыкай. Сабаленка. Слава пра яе [гаспадаркі] поспехі разнеслася была на ўсю тадышнюю акругу. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

яндо́ўка, ‑і, ДМ ‑доўцы; Р мн. ‑довак; ж.

1. У старажытнай Русі — вялікая медная пасуда для віна, піва, мёду.

2. Лаянк. Пра вялікі нос. — Гультай ты!.. Табе ж цяжка рукі завярнуць, каб табе нечага гэту яндоўку тваю на патыліцу звярнула. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Гугня́ць, гугня́віць (БРС, Шат., Бяльк.), гугна́ць, гугна́віць (Нас.). Параўн. яшчэ гуня́ва ’гугнява’ (Касп.). Прасл. *gǫgnati ’гаварыць у нос’, *gǫgniti (слав. матэрыял гл. у Трубачова, Эт. сл., 7, 81–82). Словы гукапераймальнага паходжання (рэдуплікацыя першапачатковага gn). Гл. яшчэ Фасмер, 1, 470.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)