мінерал чырвонага колеру класасульфідаў, а таксама фарба з яго.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
контррэвалю́цыя
(фр. contre-révolution)
барацьба скінутага сацыяльнай рэвалюцыяй класа за аднаўленне ранейшых парадкаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
міксаспары́дыі
(н.-лац. myxosporidia)
атрад прасцейшых класакнідаспарыдый; тканкавыя або поласцевыя паразіты рыб.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
настура́н
(ад гр. nastos = ушчыльнены + уран)
мінерал класа вокісаў і гідравокісаў, разнавіднасць уранініту.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пілабо́л
(н.-лац. pilobolus)
ніжэйшы грыб класазігаміцэтаў, які развіваецца на экскрэментах жывёл.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
полістаматы́ды
(н.-лац. polystomatidae)
сямейства гельмінтаўкласамонагеней; паразіты земнаводных, паўзуноў і бегемотаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
тэладо́нты
(н.-лац. thelodonti)
падклас вымерлых агнатаўкласа парнаноздравых; жылі ў ардовіку — дэвоне.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АНКЕРЫ́Т
(ад прозвішча аўстр. мінералога М.Анкера),
мінерал класа карбанатаў групы даламітаў Ca(Mg, Fe)[CO3]2. Крышталізуецца ў трыганальнай сінганіі. Крышталі ромбаэдрычныя, агрэгаты зярністыя і шчыльныя. Колер белы, жаўтаваты, буры, ружовы, шэры і блакітны. Бляск шкляны. Цв. 3,5—4. Шчыльн. 3 г/см³. Тыповы мінерал у гідратэрмальных жылах поліметалічных радовішчаў, у жылах, звязаных з жал. рудамі, у асадкавых тоўшчах і інш. На Беларусі ёсць у адкладах валдайскай серыі дакембрыю.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АДЭНАЗІНТРЫФАСФАТА́ЗЫ,
ферменты, якія каталізуюць адшчапленне астатку фосфарнай к-ты ад малекулы адэназінтрыфосфарнай кіслаты. Належаць да класагідралаз. Пашыраны ў жывых клетках, асабліва ў іх мембранных структурах. Забяспечваюць вылучэнне і выкарыстанне энергіі макраэргічных сувязяў АТФ для забеспячэння розных працэсаў жыццядзейнасці. У раслін ёсць адэназінтрыфасфатазы, якія каталізуюць адшчапленне ад АТФ двух астаткаў фосфарнай к-ты. Знойдзены таксама адэназінтрыфасфатазы, пры ўдзеле якіх ажыццяўляецца гідроліз АТФ на адэназінмонафасфат і пірафасфат (АТФ-пірафасфатазы).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АЗУРЫ́Т
(ад франц. azur лазур, блакіт),
мінерал з класа карбанатаў, Cu3[(OH)CO3]2. Крышталізуецца ў манакліннай сінганіі. Мае 53,3% медзі. Утварае шчоткі і друзы пераважна дробных крышталёў, агрэгаты, канкрэцыі, шчыльныя масы, зямлістыя скопішчы. Колер цёмна-сіні, васільковы, блакітны. Бляск шкляны. Празрысты да паўпразрыстага. Цв. 3,5—4. Шчыльн. 3,8 г/см³. Тыповы мінерал зон акіслення меднарудных жылаў. Пры далейшым акісленні ператвараецца ў малахіт. Другасная руда медзі. Выкарыстоўваецца ў вытв-сці сіняй фарбы.