горнакліматычны курорт у Грузіі. За 28 км ад чыг. ст. Ахалцыхе, на схілах Месхецкага хр. Малога Каўказа і глыбокай цясніны р. Ацхе. Засн. ў 19 ст. Круглагадовае кліматалячэнне, значныя запасы тэрмальных мінер. водаў (асобныя крыніцы вядомы з 11 ст.).
Паблізу Абастумані першая на тэр.б.СССРгорная астрафіз. абсерваторыя, крэпасць царыцы Тамары (12 ст.), Зарзмскі манастыр (14 ст.), у суседстве з ім рэшткі грандыёзнага пячорнага манастыра 12—13 ст.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Сла́нец1 ‘лён, які сцелюць у процілегласць мочанаму’ (ТСБМ, Жд. 2; дзісн., Яшк. Мясц.), слане́ц ‘тс’ (Нас., Касп., Байк. і Некр.), сланцы́ ‘маніцы’ (мядз., Нар. сл.). Да слаць2. Аналагічна рус.стла́нец, сла́нец, сла́нцы ‘лён і маніцы, якія сцелюць пад дождж і расу’.
Сла́нец2 ‘горная парода, якая мае слаістую будову’ (ТСБМ). Запазычанне з рус.сла́нец ‘тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 73). Рус. слова з *стьланъ: стелю, стлать (Фасмер, 3, 666), таму што гэта парода ляжыць пластом (Праабражэнскі, 2, 387).
Слане́ц ‘слонка, вальдшнэп’ (Гарэц., Байк. і Некр.). Утварэнне ад запазычанага слонка (гл.), відавочна, ужо на беларускай глебе з суф. ‑ец.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
далеры́т
(ад гр. doleros = падманлівы)
магматычная горная парода асноўнага саставу, дробна- і сярэднезярністы базальт, складзены ў асноўным з плагіяклазу і піраксену, часам з алівінам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сільвіні́т
(ад сільвін)
1) асадачная горная парода, у склад якой уваходзяць сільвін, каменная соль і іншыя дамешкі;
2) калійнае ўгнаенне, вырабленае з гэтай пароды.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Látsche
I
[-a-]
f -, -n
1) (ха́тні) панто́фель
2) стапта́ны чараві́к
3) разм.зневаж. чалаве́к з ця́жкай [няўклю́днай] пахо́дкай
II
f -, -n бат. сасна́го́рная
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
перева́л
1.(действие — переход) перава́л, -лу м., перахо́д, -ду м.;
перева́л че́рез хребе́т назна́чен в шесть часо́в перава́л (перахо́д) це́раз хрыбе́т прызна́чаны на шэсць гадзі́н;
2.(горная дорога через хребет) перава́л, -лу м.;
3.с.-х. перава́л, -лу м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кабарга́
(рус. кабарга, ад алт. toorgo)
горная бязрогая жывёла сям. аленевых з мускуснай залозай на жываце (у самцоў); пашырана ва Усх. і Паўд.-Усх. Азіі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сіені́т
(ад гр. Syene = старажытнагрэчаская назва егіпецкага горада Асуана)
крышталічная горная парода зярністай будовы, якая складаецца з палявых шпатаў і мінералаў; выкарыстоўваецца для абліцоўкі будынкаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
трахіандэзі́т
(ад трахіт + андэзіт)
горная парода, прамежкавая паміж трахітам і андэзітам, у якую як парфіравыя вылучэнні ўваходзяць андэзін, лабрадор, радзей бітаўніт, біятыт, дыяпсід і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АРГІЛІ́Т
(ад грэч. argillos гліна + ...літ),
асадкавая горная парода, што ўтварылася ў выніку ўшчыльнення, абязводжвання і цэментацыі глінаў, ад якіх адрозніваецца каменепадобнасцю і няздольнасцю размакаць у вадзе. Цемнаколерная (да чорнага) парода, у асн. гідраслюдзістага ці мяшанага саставу. Утварае масіўныя пласты, мікраслаістыя разнавіднасці. Аргіліт характэрны для складкавых абласцей і старажытных адкладаў платформаў. На Беларусі вядомы ў адкладах верхняга пратэразою, дэвону і інш. Выкарыстоўваецца як сыравіна для вытв-сці цэменту, керамзіту, радзей буд. керамікі і вогнетрывалых матэрыялаў.