пірафі́ты

(н.-лац. pyrrophyta)

аддзел водарасцей; пераважна рухомыя аднаклетачныя або каланіяльныя арганізмы з двухбаковай сіметрыяй, для якіх характэрна размнажэнне бясполае (аўтаспорамі, зааспорамі) і палавое (ізагамія); пашыраны ў прэсных і марскіх водах; пірафітавыя водарасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

харафі́ты

(н.-лац. charophyta)

аддзел водарасцей; мнагаклетачныя кусцістыя арганізмы, вонкавым выглядам падобныя да вышэйшых раслін — хвашчу і рагалісніку, для якіх характэрна размнажэнне вегетатыўнае і палавое (аагамія) пашыраны ў чыстых прэсных і саланаватых водах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

аператы́ўны

1. wrksam, effektv, sofrt wrksam (меры, дзеянні і г. д.);

2. insatzbereit, insatz-;

аператы́ўная гру́па insatzgruppe f -, -n;

3. вайск. Operatins-; operatv;

аператы́ўны аддзе́л Operatinsabteilung f -, -en;

аператы́ўная зво́дка Kregsbericht m -(e)s, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

emergency

[ɪˈmɜ:rdʒənsi]

1.

n., pl. -cies

пі́льная патрэ́ба; крыты́чнае стано́вішча

2.

adj.

1) у пі́льнай патрэ́бе, крыты́чны

2) запасны́

emergency brake — запасны́ то́рмаз

emergency exit — запасны́ вы́хад

emergency landing — вы́мушаная паса́дка

emergency (ward) — аддзе́л пе́ршае дапамо́гі (у шпіта́лі)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

сакратарыя́т

(фр. secrétariat)

1) арганізацыйна-выканаўчы орган, аддзел пры ўстанове ці арганізацыі для вядзення бягучых спраў (напр. с. міністэрства);

2) сукупнасць супрацоўнікаў такога органа, аддзела;

3) асобы, выбраныя на сходзе, канферэнцыі для вядзення пратаколаў.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

аддзяле́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. аддзяліцца, аддзяліць.

2. Тое, што і аддзел (у 1 знач.).

А. банка.

А. міліцыі.

3. Асобная самастойная ўстанова, арганізацыя і пад. ў сістэме чаго-н.

Паштовае а. сувязі.

4. Самастойная частка канцэрта, тэатральнага паказу.

Другое а. канцэрта.

5. Ніжэйшае вайсковае падраздзяленне, што ўваходзіць у склад узвода.

Камандзір аддзялення.

6. Асобная, адгароджаная частка памяшкання.

Першае а. склада.

7. Адна з частак, на якія падзелена што-н., прызначанае для захоўвання розных рэчаў, прадметаў.

Партфель мае два аддзяленні.

|| прым. аддзяле́нчы, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.) і аддзялённы, -ая, -ае (да 5 знач.).

Аддзяленчыя штаты.

Аддзялённы камандзір.

Загад аддзялённага (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

стол, стала́, мн. сталы́, стало́ў, м.

1. Прадмет мэблі ў выглядзе шырокай гарызантальнай дошкі на высокіх падпорах, ножках.

Пісьмовы с.

Сесці за сталы.

Перагаворы за круглым сталом (перан.: пры поўным раўнапраўі бакоў).

2. Прадмет спецыяльнага абсталявання або частка станка падобнай формы.

Аперацыйны с.

3. адз. Страва, ежа, тое, што падаюць для яды.

Затраты на с.

Разнастаіць с.

4. Від стравы, ежы; рэжым харчавання.

Мясны с.

Дыетычны с.

Вегетарыянскі с.

5. які або чаго. Аддзел ва ўстанове, а таксама сама ўстанова, якая займаецца спецыяльным колам пытанняў

С. даведак.

Пашпартны с.

|| памянш. сто́лік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).

|| прым. стало́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бухгалтэ́рыя, ‑і, ж.

1. Тэорыя і практыка ўліку гаспадарчых аперацый у прадуктах вытворчасці і ў грашовым выражэнні; рахункаводства. Нешта заблытаўся наш рахункавод, а я — няхай мне сорамна будзе прызнацца — таксама ў бухгалтэрыі не надта моцны. Брыль.

2. Падліковы аддзел на прадпрыемстве, ва ўстанове. Дыспетчарскі пакой будзе там, дзе цяпер бухгалтэрыя, яе мы пераселім заўтра ў другое месца. Хадкевіч.

•••

Двайная (італьянская) бухгалтэрыя — адзін з метадаў бухгалтарскага ўліку, пры якім кожная ўліковая аперацыя адлюстроўваецца дваяка — у прыходзе (дэбет) і расходзе (крэдыт) данай арганізацыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БЕЛАРУ́СКІ УНІВЕРСІТЭ́Т ІНФАРМА́ТЫКІ І РАДЫЁЭЛЕКТРО́НІКІ.

Засн. ў 1964 як Мінскі радыётэхн. ін-т на базе радыётэхн. ф-та БПІ, з 1993 сучасная назва. У 1995/96 навуч. г. ф-ты: камп’ютэрнага праектавання; інфарм. тэхналогій і кіравання; радыётэхнікі і электронікі; камп’ютэрных сістэм і сетак, тэлекамунікацый; эканамічны; вячэрняга навучання; завочнага навучання; дауніверсітэцкай падрыхтоўкі і прафесійнай арыентацыі; перападрыхтоўкі і павышэння кваліфікацыі. Навучанне дзённае, вячэрняе і завочнае. Аспірантура з 1964, дактарантура з 1988. Мае 36 лабараторый, спецыялізаванае канструктарска-тэхнал. бюро з доследнай вытворчасцю, рэдакцыйна-выдавецкі аддзел.

т. 2, с. 458

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕСЧАРАПНЫ́Я

(Acrania),

падтып хордавых жывёл. 1 клас — галавахордавыя, 2 роды — ланцэтнікі і Asymmetron (уключае 13 відаў дробных жывёл). Найб. прымітыўныя з сучасных хордавых. Пашыраны ў экватарыяльнай зоне Індыйскага, Ціхага і Атлантычнага акіянаў. Жывуць на вял. глыбінях. Найб. вядомы ланцэтнік, які трапляецца і ў Чорным м.

Памеры ад некалькіх міліметраў да 7,5 см. У адрозненне ад чарапных (гл. Пазваночныя) усё цела падзелена на сегменты, галаўны аддзел не адасоблены, чэрапа няма (адсюль назва), органы пачуццяў развіты слаба, сэрца адсутнічае (ёсць пульсуючы брушны сасуд).

т. 3, с. 129

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)