э́кспарт

(англ. export, ад лац. exportare = вывозіць)

1) вываз тавараў за мяжу для рэалізацыі іх на знешнім рынку (проціл. імпарт 1);

2) агульная колькасць або агульны кошт тавараў, вывезеных якой-н. краінай, а таксама сам вывезены тавар.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ГІ́БСА ПРА́ВІЛА ФАЗ,

агульная ўмова раўнавагі гетэрагеннай сістэмы. Паводле Гіпса правіла фаз у гетэрагеннай (макраскапічна неаднароднай) фізіка-хім. сістэме, што знаходзіцца ва ўстойлівай тэрмадынамічнай раўнавазе, колькасць фаз не можа перавышаць колькасці кампанентаў, павялічаных на 2. У аднакампанентнай сістэме (індывідуальнае рэчыва, напр., вада) у раўнавазе могуць знаходзіцца 3 фазы: пара (газападобная фаза), вада (вадкая фаза) і лёд (цвёрдая фаза). Устаноўлена Дж.У.Гібсам у 1873—76.

т. 5, с. 217

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ДВУХГРА́ННЫ ВУ́ГАЛ, кут,

фігура ў прасторы, утвораная дзвюма паўплоскасцямі, якія выходзяць з адной прамой, а таксама частка прасторы, абмежаваная гэтымі паўплоскасцямі. Паўплоскасці наз. гранямі Д.в., агульная прамая — рабром. Д.в. вымяраецца лінейным вуглом, г.зн. вуглом α, паміж двума перпендыкулярамі да рабра, што выходзяць з аднаго пункта і ляжаць у розных гранях, ці, інакш, вуглом, утвораным перасячэннем Д. в. плоскасцю, перпендыкулярнай да рабра.

Двухгранны вугал.

т. 6, с. 80

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГРАДА́ ў геамарфалогіі, агульная назва невысокіх, выцягнутых узвышшаў рознага памеру і паходжання. У ледавіковых абласцях (Бел. Паазер’е) утварыліся марэнныя грады (марэны) з нагрувашчванняў ледавіковых адкладаў і озавыя (озы). У абласцях пашырэння пясчаных адкладаў (Бел. Палессе, Каракумы, узбярэжжа Балтыйскага м.) узніклі пясчаныя грады ветравога паходжання (дзюны, барханы). У выніку размыву нахіленых у адзін бок пластоў горных парод рознай цвёрдасці ўтварыліся куэставыя грады (куэсты).

т. 5, с. 385

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

КУНГУ́РСКАЯ ПЯЧО́РА,

карставая пячора на Сярэднім Урале каля г. Кунгур, у Пермскай вобл. Расіі. Агульная даўж. да 5,6 км. 58 гротаў (найб. грот Географаў, даўж. 155 м) і каля 60 азёр. Утварылася ў гіпсах і ангідрытах. Кальцытавыя, гіпсавыя і ледзяныя ўтварэнні: сталактыты, сталагміты, сталагнаты і асобныя крышталі. Гроты Брыльянтавы, Палярны з ледзянымі ўтварэннямі, размешчаны каля ўвахода. Помнік прыроды. Пячора электрыфікавана. Турызм.

т. 9, с. 21

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

праця́гласць

1. (пра час) Dáuer f -; Fórtdauer f -; Zéitdauer f -; Ánhalten n -s (марозу і г. д.);

сярэ́дняя праця́гласць жыцця́ míttlere Lébensdauer;

2. (аб прасторы) Áusdehnung f -, -en;

агу́льная праця́гласць Gesámtlänge f -, -n;

праця́гласцю 20 кіламе́траў zwánzig Kilométer lang;

3. (павольнасць, цягучасць) Gedéhntheit f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ко́лькасць ж. Quantität f -, -en, Ánzahl f -, -en; Ménge f -, -n;

агу́льная ко́лькасць Gesámtmenge f;

перахо́д ко́лькасці ў я́касць філас. das Úmschlagen von Quantität in Qualität;

мініма́льная ко́лькасць Míndestmenge f; Mínimum n -s, -ma;

ко́лькасць радко́ў Zéilenzahl f;

ко́лькасць апа́дкаў Níederschlagsmenge f Níederschlagshöhe f

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

бал м.

1. (адзінка шкалы) Grad m -(e)s, -е;

ве́цер у 5 балаў Wíndstärke 5;

2. (адзнака) Zensúr f -, -en; Nóte f -, -n;

прахадны́ бал (пры паступленні ў ВНУ) Míndestpunktzahl f -, -en;

3. спарт. Punkt m -(e)s, -е;

агу́льная ко́лькасць балаў Gesámtpunktzahl f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

э́кспарт

(англ. export, ад лац. exportare = вывозіць)

1) вываз тавараў за мяжу для рэалізацыі на знешнім рынку (проціл. імпарт 1);

2) агульная колькасць або агульны кошт тавараў, вывезеных якой-н. краінай, а таксама сам вывезены тавар (проціл. імпарт 2).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

псіхало́гія, ‑і, ж.

1. Навука аб заканамернасцях, развіцці і формах псіхічнай дзейнасці. Агульная псіхалогія. Эксперыментальная псіхалогія.

2. Псіхіка, асаблівасці характару, духоўны склад. Псіхалогія селяніна. Раскрыць псіхалогію героя. □ Чалавек зразумеў, нарэшце, што, перарабляючы свет, ён пачаў, разам з тым, перарабляць і сваю ўласную натуру, сваю псіхалогію і погляды на рэчы і з’явы. Майхровіч.

3. Сукупнасць псіхічных працэсаў ва ўмовах пэўных відаў дзейнасці, пэўнага стану і г. д. Псіхалогія працы. Псіхалогія ўчынку. □ Але я не верыў усяму гэтаму, бо не мог зразумець ні логікі, ні псіхалогіі гэтакіх паводзін. Сабаленка.

[Грэч. psychē — душа і logos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)