Лянда́р, алянда́р ’гаспадар карчмы, якая аддаецца ў арэнду’ (Нас., ТС, Дун.-Марц.). Скажонае слова, якое ўзыходзіць да арандар, ст.-бел. арендаръ, арандаръ, рендаръ (з XVI ст.). Да арэнда (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ляшчотка ’трашчотка’ (Гарэц.), ’раздвоеная на адным канцы палоска кары, якая ўжываецца для біцця ў гульні’ (Нас.), ’аплявуха’ (Шат.). Да ляскаць, лёскат (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко (Афікс. наз., 62).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ліхтава́ць ’чысціцца да бляску’ (Нас., Гарэц., Др.-Падб.), ст.-бел. лихтовати ’чысціць, выпрамляць’ (XVI ст.), запазычаны са ст.-польск. lichtować (Булыка, Запазыч., 191), якое з ням. lichten ’ачышчаць, праясняцца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Млынар ’уладальнік млына, мукамол’ (ТСБМ, Нас.), ст.-бел. млынаръ, млынарь ’тс’ (XV ст.), млынарчикъ, млынарчыкъ (XVI ст.). Запазычаны са ст.-польск. młynarz, młynarczyk ’памочнік млынара’ (Булыка, Лекс. запазыч., 90).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Можны ’багаты, заможны’, можнасць ’заможнасць’. (Нас.), ст.-бел. можный ’тс’, ’які мае ўладу’ (XIV ст.), ’магутны, уплывовы’ (XVI ст.) запазычана са ст.-польск. możny ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 37).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Моўся ’нібыта’ (Гарэц., Нас.). Да моў (гл.) і прасл. дзеяслоўнае ўтварэнне > -ся, якое з займенніка сʼ = сь (гл. Карскі 2-3, 90 і 97; ESSJ SG, 1, 325).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мураве́йнік ’парода мядзведзяў (Ursus formicarius, якія любяць раскопваць мурашнікі’ (Анік., Нас., Касп.). Разам з рус. пск., цвяр., перм. муравейник складае адзіны паўн.-бел.-рус. арэал. Да рус. мураве́й ’мурашка’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мітэрка ’драўляны блок, колца, якія прыводзяць у рух катушку ў калаўроце’ (Касп.; міёр., Шатал.), ’драўлянае колца для замацавання шпулькі’ (прасл., Сл. ПЗБ), ’гайка на вінце’ (Нас.). Да му́тра (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Насту́пнем ’гвалтам, прымусам’ (ТС), параўн. укр. наступам ’наступальна, рашуча’. Ад незафіксаванага *наступень, хутчэй за ўсё сінанімічнага да на́ступ ’напад, наступленне’ (Нас.); да ступіць (гл.), параўн. ступі і ступёнь ’крок’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Наўмі́згі (ны‑умизги) ’на любоўнае спатканне’ (Мат.; Нік. Посл.). Паводле Карскага (2–3, 74), з прыназоўнікавага спалучэння з наз.-він. скл. мн. л. назоўніка ўмізгі, умьізгізалёты, заляцанне’ (Нас.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)