брыгадзі́р
(ням. Brigadier, ад фр. brigadier)
1) кіраўнік вытворчай брыгады;
2) унтэр-афіцэр у некаторых родах войск, а таксама ў жандармерыі Францыі;
3) ваенны чын у Расіі ў 18 ст., сярэдні паміж палкоўнікам і генералам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
бэ́йсік-і́нгліш
(англ. basic English = базавая англійская мова)
спрошчаная англійская мова, якая складаецца з 850 слоў, а таксама некалькіх граматычных правіл; была створана для місіянерскіх мэт як міжнародная дапаможная мова, апрацавана англійскім вучоным Ч. Орданам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дэтэ́ктар
(лац. detector = адкрывальнік)
1) вузел у радыёпрыёмніку для пераўтварэння ваганняў высокай частаты ў ваганні нізкай (гукавой) частаты;
2) фіз. прыбор для выяўлення радыеактыўнага або цеплавога выпрамянення, а таксама альфа-, бэта-, гама-часціц, нейтронаў, пратонаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
квазіо́птыка
(ад квазі- + оптыка)
галіна фізікі, якая вывучае пашырэнне электрамагнітных хваль з даўжынёй хвалі, меншай за 1—2 мм, ва ўмовах, калі пашырэнне хваляў падначальваецца законам геаметрычнай оптыкі, але дыфракцыйныя з’явы таксама маюць істотнае значэнне.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ма́ўры
(лац. Mauri, ад гр. mauros = цёмны)
1) умоўная назва карэннага насельніцтва Паўн. Афрыкі (акрамя Егіпта) і арабаў, якія ў 8 ст. заваявалі гэту тэрыторыю (а таксама мусульман Пірэнейскага паўвострава);
2) назва насельніцтва сучаснай Маўрытаніі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
мето́дыка
(гр. methodike)
1) сукупнасць метадаў, прыёмаў выканання якой-н. работы;
2) навука аб спосабах і прыёмах выкладання таго ці іншага прадмета ў пачатковай, сярэдняй і вышэйшай школе, а таксама падручнік, у якім яны апісваюцца.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
photograph1 [ˈfəʊtəgrɑ:f] n. (таксама photo) фатагра́фія, зды́мак;
a passport photograph фатагра́фія на па́шпарт;
wedding photographs вясе́льныя фатагра́фіі;
an old blackand-white photograph of the city ста́ры чо́рна-бе́лы фотазды́мак го́рада;
take a photograph of smb. фатаграфава́ць каго́-н.;
Visitors are not allowed to take photographs inside the museum. Наведвальнікам не дазваляецца фатаграфаваць у музеі.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
revolution [ˌrevəˈlu:ʃn] n.
1. рэвалю́цыя (таксама перан.)
2. рэвалю́цыя;
a cultural/social/scientific revolution культу́рная/сацыя́льная/навуко́вая рэвалю́цыя;
Computer technology has caused a revolution in business practices. Камп’ютарныя тэхналогіі зрабілі рэвалюцыю ў сферы бізнесу.
3. (around/on) абаро́т;
The earth makes one revolution around the sun each year. Зямля робіць за год адзін абарот вакол Сонца.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Зязю́ліць ’біць’, ’піць гарэлку’ (Нас.), зязюлець ’рабіцца мутным, шэрым’ (Нас.). Словы са значэннем ’зязюля’ маюць у розных мовах шмат пераносных значэнняў, звязаных з павер’ямі, а таксама гукавобразнымі ўявамі. Трэба ўлічыць зюзь, рус. зюзю́кать ’піць’. Для «птушынай» семантыкі ’піць’ параўн. савець, салавець. У выніку ўзаемадзеяння, з аднаго боку, гукавобразных уяўленняў, а з другога боку, уяўленняў аб суадносінах выгукаў зязюлі з ударамі і ўзніклі значэнні, звязаныя таксама з указаным (гукавобразным) рус. словам. Насовіч (223) этымалагізуе зязюлець ’рабіцца шэрым, падобным да колеру зязюлі’. Гэта таксама ўваходзіць, верагодна, у сінкрэтычнае вобразнае знач. слова і яго станаўленне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ По́сець ’хвароба, пошасць’ (ТС). Імаверна, першаснае посесць ці поседзь (у фанетычным запісе слова адбілася аглушэнне канцавога зычнага) ад посе́сці ’набыць’ (ТС), параўн. польск. posiadać ’мець пры сабе’, адсюль посесць / поседзь ’набытая хвароба’; падобным чынам славен. nahod ’хвароба’ ’тое, што найшло, з’явілася’. Тады да сесці, сядаць (гл.). Параўн. таксама славен. дыял. pošast — тое, што і nahod ’хвароба, запаленне, насмарк, катар’, аналагічна, як і пошасць, утворана ад *pošedti, таксама каш. pošedło ’зараза’ (Куркіна, Диал. структура, 171). Не выключана таксама, што гэта эўфемізм ад *sětь ’госць’, параўн. рус. посетить ’наведаць’, ст.-сл. посѣтити ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)