ГАРАЧКАПАНІЖА́ЛЬНЫЯ СРО́ДКІ,
лекавыя рэчывы, якія памяншаюць або знімаюць тэмпературу цела пры ліхаманцы; маюць таксама абязбольваючае і процізапаленчае дзеянне. Да іх належаць: аспірын, анальгін, бутадыён, фенацэцін, ібупрафен, вальтарэн, індаметацын і інш. Гарачкапаніжальныя сродкі парушаюць сінтэз простагландзінаў (медыятараў ліхаманкі), гэтым зменьваюць работу гіпаталамічнага цэнтра тэрмарэгуляцыі і павялічваюць працэс цеплааддачы. Выкарыстоўваюць гарачкапаніжальныя сродкі рацыянальна пры рэзкім павышэнні тэмпературы (да 39 °C і вышэй).
А.С.Захарэўскі.
т. 5, с. 52
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГУКАВЫ́ ЦІСК,
дадатковы ціск, што ўзнікае ў вадкім або газападобным асяроддзі пры праходжанні ў ім гукавой хвалі; асн. характарыстыка гуку. Гукавая хваля выклікае ў асяроддзі згушчэнні і разрэджванні, якія і ствараюць дадатковыя змены ціску ў адносінах да яго сярэдняга значэння. Пры значным гукавым ціску можа парушацца суцэльнасць вадкасці (гл. Кавітацыя). Вымяраецца ў паскалях. Гукавы ціск трэба адрозніваць ад ціску гуку.
т. 5, с. 523
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
гліказуры́я
(ад гр. glykys = салодкі + -урыя)
выдзяленне цукру з мачой, назіраецца пры цукровым дыябеце, нервовых хваробах, цяжарнасці, а таксама пры празмерным ужыванні цукру.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
АБРУ́СНЫ,
асоба пры двары вял. князя ВКЛ, якая наглядала за сталовай бялізнай, у прыватнасці за абрусамі. З 16 ст. абрусны — ганаровае званне.
т. 1, с. 40
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Во́кліч ’словы, якімі аклікаюць каго-небудзь’ (БРС, Гарэц.). Ад воклік пры дапамозе суф. ‑jь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вірласты ’вірлавокі’ (КТС, А. Масарэнка). Утворана ад наз. ві́рла пры дапамозе суф. ‑аст‑ы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Га́мбіць ’ганьбіць’ (Нас.). Як і гамба, гамбаваць (гл.), узнікла пры дапамозе асіміляцыі, ‑ньб‑ > ‑мб‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плёска ’сляза’ (лельч., Мат. Гом.). Да пліска ’тс’, шпокаць (гл.) пры ад’ідэацыі слёзка ’слязінка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пі́плух, nirtyx ’бутон кветкі’ (Растарг.). Відаць, роднаснае лексеме птушка < пупышка пры ад’ідэацыі пухнуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Піта́ ’пітво’ (ТС). Да піць (гл.). Утворана пры дапамозе суф. ‑а паводле ўзору яда́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)