размеркава́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. размеркаваць, размеркавацца.
2. Спец. Працэс размяшчэння, раздзялення гатовага прадукта ў грамадстве, які вызначаецца вытворчымі адносінамі. Пры сацыялізме прынцыпам размеркавання з’яўляецца «ад кожнага па здольнасці, кожнаму — па яго працы». «Весці».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скало́цца 1, сколецца; зак.
Аддзяліцца, адпасці пры ўдары (пра слой, кавалак чаго‑н.).
скало́цца 2, скалюся, сколешся, сколецца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Змацавацца, сашчапіцца (шпількай і пад.).
2. Зраніцца чым‑н. вострым, калючым.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
старарэжы́мны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які мае адносіны да старога, царскага рэжыму. Яшчэ і папы тады, ярыя такія, старарэжымныя, былі, і з імі трэба было вытрымаць добрую сутычку. Ермаловіч. // Такі, як пры старым рэжыме; адсталы, аджыўшы. Старарэжымныя парадкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сто́раж, ‑а, м.
1. Чалавек, які ахоўвае што‑н.; вартаўнік. [Аканом] пад’ехаў конна да ратушы, здаў каня на рукі сторажу і сам знік у ка[лі]доры. Чорны.
2. Разм. Прыстасаванне для малака, каб не набегла праз край пры кіпячэнні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
струп, ‑а, м.
Корка, якая зацягвае паверхню або краі раны, ранкі пры іх зажыванні. Сек .. [Макара] канчуром кабеля Сямён Агрызка. Біў не моцна, але ўсё ж рассек скуру, і цяпер на тых месцах выраслі чорныя, крывавыя струны. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трамплі́н, ‑а, м.
1. Спартыўнае прыстасаванне, збудаванне для адштурхвання пры скачках. Лыжны трамплін.
2. перан. Апора, зыходны пункт для якіх‑н. дзеянняў. [Дасягненні] з’яўляюцца трывалым трамплінам для новага ўзлёту, надзейнай гарантыяй таго, што пяцігодка будзе выканана датэрмінова... «Звязда».
[Фр. tremplin.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трансцэндэ́нтны, ‑ая, ‑ае.
1. У ідэалістычнай філасофіі — недаступны чалавечаму пазнанню, недасягальны для чалавечага розуму.
2. Спец. Які не можа быць вылічаны пры дапамозе алгебры або быць выражаны алгебраічна. Трансцэндэнтная функцыя. // Які вывучае падобныя велічыні, паняцці. Трансцэндэнтная матэматыка.
[Ад лац. transcendens, transcendentis — які выходзіць за межы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фальсіфіка́цыя, ‑і, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. фальсіфікаваць.
2. Падробленая рэч, якая выдаецца за сапраўдную; падробка. Высветлілася, што манускрыпт Макіявелі — фальсіфікацыя. «ЛіМ». // Спец. Змяненне якасці чаго‑н. у горшы бок пры захаванні знешняга выгляду. Фальсіфікацыя жэмчугу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штэ́псель, ‑я, м.
Металічная вілка ў пластмасавым або гумавым корпусе, пры дапамозе якой злучаны з ёю провадам электрычны прыбор уключаецца ў сетку. — Нашто гэта? — суседка падыходзіць да мяне і выцягвае з прымацаванай да стала разеткі штэпсель. Шынклер.
[Ням. Stepsel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
А жу́ля, а жу́ля ’вокліч пры адгоне гусей’ (Інстр. III). Няясна. Параўн. агіль.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)