urządzać

urządza|ć

незак.

1. арганізоўваць; наладжваць; ладзіць; абстаўляць;

~ć przyjęcie — арганізоўваць прыём; ладзіць вечарынку;

2. прыстройваць каго;

3. задавальняць каго; падыходзіць каму;

to mnie urządzać разм. гэта мне падыходзіць;

to mnie nie urządzać — мяне гэта не задавальняе; мне гэта не падыходзіць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

podnosić

незак.

1. падымаць, павышаць; уздымаць;

podnosić głos — павышаць голас;

podnosić krzyk (wrzawę) — падымаць крык; усчынаць вэрхал;

podnosić kotwicę — падымаць якар;

podnosić kogo na duchu — падымаць каму дух; падбадзёрваць каго;

2. мат. узводзіць;

podnosić liczbę do kwadratu (sześcianu) — узводзіць лік у квадрат (куб)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

całować

незак. цалаваць;

całować kogo na pożegnanie — цалаваць каго на развітанне;

całować kogo w rękę — цалаваць каму руку;

całować kogo w usta — цалаваць каго ў вусны;

całować po włosach — цалаваць валасы;

całuję rączki уст. цалую ручкі (ветлівая формула вітання або развітання з жанчынай)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zdać się

zda|ć się

зак.

1. na kogo/co даверыцца каму; паспадзявацца на каго/што;

~ć się na los — паспадзявацца на лёс;

2. спатрэбіцца;

na nic się nie ~ć — ні на што не прыдацца;

3. безас. здацца;

~ło mi się ... — мне здалося

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

dawać

незак.

1. даваць;

dawać komu łapówkę (dawaćkomu w łapę) — даваць хабар (у лапу) каму; падмазваць; цюку ў руку;

dawać koncert — даваць канцэрт;

dawać słowo — даваць слова; абяцаць;

dawać sobie radę z ... —даваць сабе рады; спраўляцца;

dawać za wygraną — здавацца;

2. аддаваць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

пасадзі́ць, ‑саджу, ‑садзіш, ‑садзіць; зак., каго-што.

1. Памагчы каму‑н. сесці. Маці адзела Славу, вынесла на двор, пасадзіла пры асвечанай сонцам сцяне і сама пачала секчы дровы. Чорны. Язэп пасадзіў Макарыху на лаўку, а сам пайшоў высветліць, ці праўда, што тут [у шпіталі] ляжыць Макар Кульба. Асіпенка. // Прапанаваць, прымусіць дзе‑н. сесці. Сама.. [гаспадыня] цяпер мітусілася па пакоі, перастаўляла з месца на месца крэслы, не ведаючы, дзе і пасадзіць гасцей. Шахавец. Пасадзіў пан Бандароўну У куце на лаве, Як бы тую маладую У вясельнай славе. Купала. // Памагчы каму‑н. заняць месца для паездкі на чым‑н. Пасадзіць на аўтобус. □ Старшыня памог .. [старому] выйсці на двор, пасадзіў у сані і сказаў яшчэ некалькі слоў. Чорны.

2. Усадзіць у зямлю, засыпаць зямлёй насенне, карэнне расліны, саджанца для далейшага росту. Пасадзіць дрэва. □ [Настаўнік:] — Пойдзем у лес, накапаем дрэўцаў і пасадзім іх у ямкі, што вы сёння прыгатавалі. Колас. Перад вокнамі зрабіў палісаднічак, паставіў штыкетнік, а каля веснічак пасадзіў бярозку. Васілёнак. [Дзед:] — І дрэва з зямлі не вырасце само, калі насеннейка не пасадзіш. Чарнышэвіч. // Правесці пасадку. Пасадзіць бульбу. □ Трэба абавязкова пасадзіць сады ў кожным калгасе. Асіпенка.

3. Паставіць у гарачую печ пячыся. Пасадзіць пірагі. □ Яшчэ не хутка будзе кіснуць цеста І бабка новы хлеб у печ пасадзіць, А восень — найбагатая нявеста — Далоні іх шурпатыя разгладзіць. Чэрня.

4. Скіраваўшы да зямлі, прымусіць сесці, прызямліць (пра самалёт і пад.). Бурмакоў плаўна пасадзіў ракету. Лёгкі штуршок, і яна спынілася. Шыцік. З вялікімі цяжкасцямі экіпаж пасадзіў самалёт на ваду, і пажар быў ліквідаваны. Матрунёнак. // Разм. Нагнуўшыся на перашкоду, пазбавіць каго‑, што‑н. магчымасці рухацца. Пасадзіць баржу на мель. □ [Каваль:] — Памятаеш, Паліна так і сказала: «Я спадзяюся на цябе...» А ты што робіш? Машыну ў яміну пасадзіў і адпачываеш... Га? Савіцкі. — А, ты пра ўчарашняе... Ды я ж і вінаваты — пабаяўся трактар пасадзіць у багну і прастаяў. Хадкевіч.

5. Разм. Арыштаваць, засадзіць у турму, карцэр і пад. [Беразоўскі:] — Злодзей ты, Макар, і шэльма, якіх мала... Па закону я павінен апытаць цябе, скласці пратакол і пасадзіць за крадзеж. Чарнышэвіч.

6. Прымусіць чым‑н. займацца, што‑н. рабіць (звычайна седзячы). Пасадзіць за ўрокі. // Разм. Прызначыць на якую‑н. пасаду, месца і пад. Ад Перабродскага лагера да маёнтка, куды ён пасадзіў на ўладанне свайго бацьку, было кіламетраў дваццаць. Чорны. // Вызначыць месца каму‑н. дзе‑н. Чытаў.. [Косцік] бегла, пісаў і задачкі рашаў няблага, і настаўнік пасадзіў яго ў другі клас, разам са старэйшымі братамі. С. Александровіч.

7. на што. Разм. Абмежаваць у чым‑н. (пераважна ў ядзе). Пасадзіць на дыэту. □ [Шэмет:] — Каб пабудавацца некалі, то трэба было прыпухнуць, сябе і дзяцей на сухую бульбу пасадзіць. Лобан. — Чаго ты дабіваешся, Адам? Хочаш, каб на семдзесят рублёў у месяц пасадзілі? Мыслівец.

8. Спец. Замацаваць што‑н. у патрэбным становішчы. Пасадзіць дэталь.

9. Памясціць дзе‑н., у сярэдзіну чаго‑н.; размясціць (жывёл, пчол, рыб і пад.) у спецыяльным памяшканні. [Дзед:] — Думаю, перш за ўсё для калгаса вулляў з пяць за зіму змайстраваць. А вясною раі набуду, пасаджу... Краўчанка.

10. Разм. Нанесці (пляму, кляксу на што‑н.); пакінуць які‑н. знак на чым‑н. Пасадзіць сіняк. □ Зайшла аднойчы да нас суседка, убачыла на вокладцы буквара невялікую плямку, што я незнарок пасадзіў, раззлавалася і адабрала кнігу. Ляўданскі.

11. Затупіць; прывесці ў нягоднасць, сапсаваць. — А сенакасілка толькі адна. Ды і тая стаіць другі дзень ужо — Арсень Пахілка пасадзіў нажы. Савіцкі. Доўга ціснуць на стартэр нельга — можна пасадзіць акумулятары. Мяжэвіч.

12. перан. Разм. Збіць, зблытаць пры адказе, перамагчы ў спрэчцы; паставіць каго‑н. у няёмкае становішча. Пасадзіць на экзамене.

•••

Пасадзіць на ланцуг — пазбавіць магчымасці хадзіць куды‑н., наведваць каго‑н.; абмежаваць чыю‑н. свабоду.

Пасадзіць на мель каго — паставіць у бязвыхаднае становішча.

Пасадзіць на шыю каго каму — прымусіць каго‑н. клапаціцца аб кім‑н.

Пасадзіць пад варту — арыштаваць.

Пасадзіць у лужыну (у галёш) — паставіць у няёмкае, смешнае становішча.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

злосць ж. злость; зло́ба; зло ср.; озлобле́ние ср.;

ён усі́х пало́хаў сваёй ~сцю — он всех пуга́л свое́й зло́стью;

твар перакасі́ўся ад ~сці — лицо́ перекоси́лось от зло́сти (зло́бы);

◊ ды́хаць ~сцю — дыша́ть зло́бой;

з. бярэ́ — зло берёт;

ло́пнуць ад ~сці — ло́пнуть от зло́бы;

сагна́ць з. — сорва́ть зло;

на з. — (каму) на зло (кому);

па ~сці — по зло́бе;

папа́ўся пад з. — попа́лся под горя́чую ру́ку;

кіпе́ць ад ~сці — кипе́ть от зло́бы;

як на з. — как на зло;

уве́сці ў з. — разозли́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

кіда́цца несов.

1. (бросать друг в друга) броса́ться, кида́ться;

2. броса́ться, устремля́ться;

3. разг. па́дать;

4. (нападать) броса́ться, кида́ться;

5. (прыгать, устремляться вниз) кида́ться, броса́ться;

6. (в сторону) броса́ться, шара́хаться;

2-6 см. кі́нуцца 1-5;

7. (не дорожить кем-, чем-л.) броса́ться;

8. (кое-как жить) мы́каться; го́ре мы́кать;

◊ асо́ю ў во́чы к. — лезть в глаза́ осо́ю;

к. ў но́гі — па́дать (припада́ть) к нога́м;

к. на шы́ю — (каму) броса́ться на ше́ю (кому);

к. сло́вамі — броса́ться слова́ми

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

абрэ́заць сов.

1. в разн. знач. обре́зать; (волосы, ногти — ещё) остри́чь, обстри́чь; (поранить — ещё) поре́зать; (с.-х. — ещё) прочека́нить;

а. но́гці — обре́зать (остри́чь) но́гти;

а. валасы́ — обре́зать (остри́чь) во́лосы;

а. стро́пы — обре́зать стро́пы;

а. сядзі́бу — обре́зать уса́дьбу;

а. мя́са з касце́й — обре́зать мя́со с косте́й;

а. па́лец — обре́зать (поре́зать) па́лец;

2. рел. обре́зать;

3. перен. обре́зать, осади́ть, оборва́ть;

яго́ ~залі пры пе́ршым выступле́нні — его́ обре́зали (осади́ли, оборва́ли) при пе́рвом выступле́нии;

◊ а. кры́лы — (каму) обре́зать кры́лья (кому)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Theáter

n -s, -

1) тэа́тр

2) тэатра́льнае відо́вішча, спекта́кль

was wird héute im ~ gegében? — што ідзе́ сёння ў тэа́тры?

héute ist kein ~ — сёння (у тэа́тры) спекта́кля няма́

3) разм. тэа́тр; сканда́л

j-m ein ~ máchen — учыні́ць каму́-н. сканда́л

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)