Любі́цель, в.-дзв. любі́цяль ’аматар’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), любіцельніца, любіцельскі, любіцельства ўзяты з рус. любитель і г. д. (Крукоўскі, Уплыў, 57). Аднак любіцелька ’аматарка’ (Ян.) — самастойнае ўтварэнне ад любіцель.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лікёр ’моцны салодкі спіртны напітак’ (ТСБМ). Запазычана з рус. ликёр (Крукоўскі, Уплыў, 80), якое з ням. Likör або непасрэдна з франц. liqueur ’тс’ < лац. liquor ’вадкасць’ (Фасмер, 2, 496).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пале́міка ’спрэчка ў друку, на дыспуце, сходзе, пры абмеркаванні якіх-н. пытанняў’ (ТСБМ). Праз рус. поле́мика ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 78) ад грэч. πολεμικός ’ваяўнічы’ < πόλεμος ’вайна’ (ССРЛЯ, 10, 129).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Партве́йн ’гатунак моцнага вінаграднага віна’ (ТСБМ). З рус. портве́йн ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 80), дзе праз ням. Portwein з англ. portwine ’віно з Порту’ (Клюге-Гётце, 453; Фасмер, 3, 335).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Партсіга́р ’невялікая плоская каробачка, у якой носяць папяросы’ (ТСБМ). З рус. портсига́р ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 79) < франц. porte‑cigare ’тс’ ад porter ’насіць’ і cigare ’сігара’ (ССРЛЯ, 10, 129).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пасі́ліць ’змагчы’, павільваць, посіловаць ’перамагаць, здолець’, пасільный ’пераможаны’ (Бяльк., ТС), рус. пск., цвяр. посилить ’пераадолець, перамагчы’, укр. посиліти ’асіліць’. Да сіла (гл.). Нерэгулярнае семантычнае ўтварэнне — калька (?) — уплыў дзеяслова пабароць (?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скрупулёзны ‘дакладны да дробязей’ (ТСБМ). Відавочна, новае запазычанне з рус. скрупулёзный ‘тс’ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 76 і наст.), у ст.-бел. запазычаннях не адзначана. Рус. з лац. skrupulosus ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
effect
[ɪˈfekt]
1.
n.
1) вы́нік, рэзульта́т -у m.
2) ва́жкасьць, зна́чнасьць f. (прамо́вы)
3) уплы́ў -ву m.; эфэ́кт -у m.
4) ура́жаньне n.
2.
v.t.
1) выкліка́ць (зьме́ны)
2) рабі́ць ура́жаньне
•
- effects
- of no effect
- to the effect
- for effect
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
extend
[ɪkˈstend]
1.
v.t.
1) праця́гваць, падава́ць (руку́)
2) падаўжа́ць (адпачы́нак)
to extend a table — рассу́нуць стол
3) павялі́чваць; пашыра́ць (уплы́ў, дзе́йнасьць); разбудо́ўваць (дом)
4) дава́ць
to extend help — дава́ць дапамо́гу, дапамага́ць
2.
v.i.
1) распасьціра́цца; цягну́цца
2) бо́льшаць, павялі́чвацца
3) сяга́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Агіта́цыя агітатар (БРС). Новае запазычанне праз рускую мову (Крукоўскі, Уплыў, 80). У рускай мове з нямецкай (XIX ст.). Ст.-бел. агітавацца ’разглядацца на судзе’ (1658) (Булыка, Запазыч.) з іншай семантыкай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)