разу́мнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Паступаць па-свойму, лічачы сябе разумней за другіх. // Пускацца ў абстрактныя непатрэбныя разважанні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
страхдэлега́т, ‑а, М ‑гаце, м.
Выбарны прадстаўнік у прафсаюзнай арганізацыі, які ажыццяўляе кантроль за правядзеннем мерапрыемстваў па сацыяльнаму страхаванню.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ра́мена ’тып вышыванага ўзору’ (Лексика Пол.). Відавочна, гэты ўзор рабіўся па краі кавалка тканіны. Больш за тое не ясна. Гл. ра́мень.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зарабі́ць, -раблю́, -ро́біш, -ро́біць; -ро́блены; зак., што.
1. Набыць работай, атрымаць за работу.
З. семсот рублёў.
З. права на адпачынак.
2. Атрымаць у выніку чаго-н. (разм., іран.).
З. па карку.
З. вымову.
3. Закласці, замураваць.
З. адтуліну.
◊
Зарабіць як Заблоцкі на мыле (разм., жарт.) — пагарэць на якой-н. справе.
|| незак. зарабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
увіха́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.
1. каля каго-чаго, па чым. Хутка і спрытна рабіць што-н., займацца чым-н.; клапаціцца пра каго-, што-н.
У. каля печы.
2. каля каго-чаго і за кім-чым. Тое, што і увівацца.
У. каля начальства.
3. Хутка рухацца, круціцца.
Трос круціўся, увіхаўся.
|| наз. увіха́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ВАЛАНТЭ́ (Volonté) Джан Марыя
(н. 9.4.1933, г. Мілан, Італія),
італьянскі акцёр. Скончыў Нац. акадэмію тэатр. мастацтва (1957). Сцэн. дзейнасць пачаў у 1951. З 1960 у кіно. Здымаецца ў вострасацыяльных («Чалавек, якога трэба знішчыць», «Тэрарыст»), прыгодніцкіх («За некалькі лішніх долараў», «Хто ведае?» — у сав. пракаце «Залатая куля»), палітычных («Кожнаму сваё», «Бандыты ў Мілане», «Следства па справе грамадзяніна па-за ўсякімі падазрэннямі» — у сав. пракаце «Справа грамадзяніна па-за ўсякімі падазрэннямі», «Сака і Ванцэці», «Джардана Бруна») і інш. Фільмах.
т. 3, с. 472
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
прабе́гчы сов., в разн. знач. пробежа́ть;
п. це́раз по́ле — пробежа́ть че́рез по́ле;
параво́з ~г за гадзі́ну 60 кіламе́траў — парово́з пробежа́л за час 60 киломе́тров;
час ху́тка ~г — вре́мя бы́стро пробежа́ло;
п. па́льцамі па кла́вішах — пробежа́ть па́льцами по кла́вишам;
п. вача́мі — (па чым, што) пробежа́ть глаза́ми (взгля́дом) (по чему, что);
◊ (чо́рная) ко́шка ~гла памі́ж і́мі — (чёрная) ко́шка пробежа́ла ме́жду ни́ми;
маро́з (хо́лад) на ску́ры (па спі́не) ~г — моро́з по ко́же (по спине́) пробежа́л
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вадзі́ць, ваджу́, во́дзіш, во́дзіць; незак.
1. Тое, што і весці ў 1, 2 і 4 знач. (але абазначае дзеянне, што адбываецца не ў адзін час, не за адзін прыём або не ў адным напрамку).
В. дзяцей гуляць.
В. войскі ў бой.
В. смыкам па струнах.
В. машыну.
2. што з кім. Падтрымліваць (знаёмства, дружбу).
3. пераважна безас., каго-што. Хістаць у бакі, заносіць пры хадзьбе, яздзе.
Машыну пачало в. па слізкай дарозе.
4. Кіраваць гульнямі, танцамі.
|| наз. ваджэ́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пастухо́ў, ‑ова.
Які належыць пастуху. Дзіўна .. гучала звонка-пявучая пастухова труба ў халодным зімовым змроку. Зарэцкі. Юрка па-гаспадарску крочыць па вуліцы і раз за разам звонка страляе пастуховай пугай. Курто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ponad
1. па-над, над;
wzbić się ponad chmury — узляцець над хмарамі;
ponad falami — па-над хвалямі;
ponad wszystko — вышэй за ўсё;
2. звыш, над;
ponad miarę — звыш меры;
wydać ponad tysiąc złotych — выдаткаваць больш за тысячу злотых;
bielszy ponad śnieg — бялейшы за снег
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)