пазавалака́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Завалачы, закрыць, заслаць усё, многае. Пазавалакалі хмары неба.
2. Разм. Валочачы, зацягнуць куды‑н. усё, многае або ўсіх, многіх. Пазавалакаць бярвенне ў павець.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хма́рнасць, ‑і, ж.
1. Згушчэнне хмар; воблачнасць. Хмарнасць сышла з неба, і перад вечарам з’явілася сонца. Чорны.
2. перан. Нацягнутасць, напружанасць. У дачыненнях між бацькамі і дзецьмі наступіла нядобрая хмарнасць. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хма́рыцца, ‑рыцца; незак.
Зацягвацца хмарамі, станавіцца хмарным. А неба сіняе штодзённа хмарыцца. Глебка. Хмарыцца ўсё яшчэ вечар, Шлях засцілае імгла. Танк. / у безас. ужыв. [Варвара:] — Хмарыцца, каб дажджу часам не пазнала. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абле́гчы сов.
1. в разн. знач. обле́чь;
хма́ры абляглі́ не́ба — ту́чи облегли́ не́бо;
суке́нка до́бра аблягла́ стан — пла́тье хорошо́ облегло́ стан;
2. (заболеть) свали́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
verfínstern
1.
vt
1) зацямня́ць, засланя́ць
2) засмуча́ць, азмро́чваць
2.
(sich) пацямне́ць
(пра неба)
2) азмро́чыцца (пра твар)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Сузо́р’е ’ўчастак зорнага неба, група зорак, аб’яднаных агульнай назвай’ (ТСБМ, Байк. і Некр.). Да су- і зара, зорка; калька т. зв. еўрапейскіх культурных слоў, параўн. укр. сузі́рʼе ’тс’, рус. созве́здие, чэш. souhvězdí, славац. súhvezdie, славен. sozvezdje, серб.-харв. са̀звежђе, балг. съзве́здие, макед. созвездие, што калькуюць лац. constellatio ’ўзаемнае размяшчэнне нябесных цел’. Гл. ESSJ SG, 1, 240; Борысь, Prefiks., 117. Да семантыкі параўн. польск. gwiazdozbiór ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
heaven
[ˈhevən]
n.
не́ба n., рай -ю m.
For heaven’s sake or Good heavens! — На ла́ску бо́жую! На мі́ласьць Бо́га!
Good heavens! — Бо́жа! Бо́жухна мой!
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
зра́ння, прысл.
Разм. Тое, што і зранку. Хмаркі, што зрання навісалі над зямлёй, разбегліся, прапалі недзе, і з неба выглядала ўжо сонца. Галавач. Ужо зрання працуюць кавалі, вырабляючы вострыя сякеры, нажы. Багдановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жураўлі́ны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да жураўля 1. А ў небе ўдзень і вечарамі Высока роўнымі шнурамі Злятаўся вырай жураўліны. Колас. З далечыні неба зрэдку далятала стрыманае жураўлінае курлыканне. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засерабры́цца, ‑роцца; зак.
1. Пачаць серабрыцца; зрабіцца серабрыстым. Неба на міг асвяціла такая бліскавіца, што маладая бярозка засерабрылася пад акном. Броўка.
2. Паказацца, вылучыцца сваім серабрыстым колерам. Між дрэў засерабрыўся купал планетарыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)