ГЮ́НЦКАЕ ЗЛЕДЗЯНЕ́ННЕ,

старажытнаплейстацэнавае зледзяненне ў Альпах (каля 800—900 тыс. гадоў назад), якое папярэднічала Міндэльскаму зледзяненню. Датуецца часам заканчэння фарміравання альпійскай складкавасці і паступовага стварэння рэльефу зямной паверхні, блізкага да сучаснага, канцом неагенавага, або пачаткам антрапагенавага перыяду. Звязана з пашырэннем плошчы зледзянення Альпаў. Вылучаюць некалькі стадый гюнцкага зледзянення. На тэр. СНД адпавядае перыяду адкладу гурыйскіх або апшэронскіх пластоў (каля 1,8—0,7 млн. г.). Некат. даследчыкі параўноўваюць гюнцкае зледзяненне з нараўскім зледзяненнем, што было на тэр. Беларусі і доўжылася прыкладна 40 тыс. г. (600—500 тыс. г. назад) ад канца брэсцкага перадледавікоўя да пач. белавежскага міжледавікоўя.

т. 5, с. 554

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Вярну́цца (БРС, Бяльк.) ’нахіляцца, паварочвацца’ (БРС). Укр. верну́тися ’вярнуцца; кружыцца (аб галаве)’, рус. вернуться ’вярнуцца назад’, ст.-рус. вернутися ’тс’, славен. vŕniti se ’вярнуцца, вяртацца’, серб.-харв. вр́нути се, макед. врне се, балг. върна се ’тс’ паходзяць ад кораня vert‑/vort‑/vъrt‑ і суф. nǫti (sę). Гл. яшчэ вярну́ць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

recapture​2 [ˌri:ˈkæptʃə] v.

1. узя́ць наза́д; захапі́ць зноў

2. злаві́ць (уцекача)

3. перажыва́ць зноў;

He was trying to recapture the past. Ён спрабаваў аднавіць мінулае.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

оса́живать несов.

1. (лошадь) спыня́ць, аса́джваць;

2. (заставлять пятиться) аса́джваць, падава́ць наза́д;

3. (кого-л.) разг. аса́джваць, спыня́ць, абрыва́ць; см. осади́ть​II;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абярну́цца, абярну́ся, абе́рнешся, абе́рнецца; абярні́ся; зак.

1. Павярнуць галаву, тулава назад, убок, аглянуцца.

А. на знаёмы голас.

2. Паваліцца на бок, перакуліцца; разліцца, высыпацца з перавернутай пасудзіны.

Малако абярнулася.

Воз з сенам абярнуўся.

3. Схадзіць, з’ездзіць куды-н. і вярнуцца назад; справіцца (разм.).

За гадзіну можна два разы а.

4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Ператварыцца ў новую якасць, змяніцца; нечакана набыць іншы кірунак, сэнс.

Гора абярнулася ў радасць.

Хто ведае, як усё абернецца.

5. кім-чым або ў каго-што. У казках і павер’ях: ператварыцца ў каго-, што-н. пры дапамозе чараў.

А. дрэвам.

6. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Зрабіць абарот (пра капітал, грошы).

Капітал абярнуўся ў адзін год.

7. Змяніць веру.

А. ў іншую веру.

|| незак. абаро́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

about-turn

[ə,baʊtˈtɜ:rn]

n.

паваро́т наза́д

The expected about-turn in U.S. policy — чака́ны паваро́т у палі́тыцы ЗША

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

адкі́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.

1. Адхіліцца, адваліцца назад тулавам.

А. на спінку крэсла.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раптоўна адчыніцца, адпасці, адсунуцца ў бок.

Адкінуліся дзверцы.

Адкінуліся шторы.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вярнуцца зноў, аднавіцца (пра хваробу).

Адкінулася гарачка.

4. перан. Перастаць цікавіцца, аддаліцца, адвярнуцца.

Адкінуліся кавалеры, засталася адна.

|| незак. адкі́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дваццаціпяціго́ддзе, ‑я, н.

1. Прамежак часу ў дваццаць пяць гадоў.

2. Гадавіна чаго‑н., што адбылося ці пачалося дваццаць пяць гадоў таму назад. Дваццаціпяцігоддзе творчай дзейнасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пашамаце́ць, ‑шамачу, ‑шамаціш, ‑шамаціць; зак., чым.

Шамацець некаторы час. Незнаёмы паварушыўся, пашамацеў саломаю. Мележ. Косцік патрымаў адзін карабок у руцэ, пашамацеў запалкамі і паклаў назад. Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перыско́п, ‑а, м.

Аптычны прыбор для назірання за чым‑н. з закрытага месца. Падводнай лодкі перыскоп На ўсходзе з-пад хваляў вынырнуў і знік назад. Аўрамчык.

[Ад грэч. periskopéō — гляджу вакол.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)