сво́йскі, -ая, -ае.
1. Не дзікі, выгадаваны чалавекам (пра жывёл, птушак).
С. конь.
Свойскія качкі.
2. Спакойны, не брыклівы.
Свойскае жарабя.
Свойскія ласяняты.
3. Не куплёны, выраблены дома, прыгатаваны ў хатніх умовах.
Свойскай работы ніткі.
4. Пра чалавека: які спагадліва, па-таварыску адносіцца да людзей (разм.).
С. сусед.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
фы́ркаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. 3 шумам выпускаць паветра з ноздраў.
Конь фыркае.
2. 3 шумам, з перарывамі выпускаць газ, пару і пад.
Кран фыркае.
3. перан. Выказваць незадаволенасць чым-н. (разм.).
Усім незадаволены, на ўсіх фыркае.
|| аднакр. фы́ркнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| наз. фы́рканне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
подби́ться
1. (набить ноги) падбі́цца;
ло́шадь подби́лась конь падбі́ўся;
2. (войти в доверие) прост. падла́дзіцца, падлабу́ніцца, падла́шчыцца, падліза́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
упре́ть сов., в разн. знач. упрэ́ць, увапрэ́ць;
ка́ша хорошо́ упре́ла ка́ша до́бра ўпрэ́ла;
ло́шадь упре́ла конь упрэ́ў (увапрэ́ў).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
◎ Ко́нскае шча́ўе ’шчаўе дамашняе, Rumex domesticus Hartm crispus L.’ (Кіс.). Да конь© (гл.). Параўн. конскае пучча (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сямі́к (семикъ) ’конь сямі гадоў’, ’авёс, пасеяны на сёмым тыдні пасля Вялікадня’ (Нас.). Суфіксальныя вытворныя ад сем, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
запе́нены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад запеніць.
2. у знач. прым. Пакрыты пенай ад доўгага бегу (пра каня). Запенены конь ледзь дыхае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выязны́, ‑ая, ‑ое.
1. Звязаны з выездам куды‑н. Выязная сесія суда.
2. Прызначаны для выезду. Выязныя вароты.
3. Прызначаны для язды. Выязны конь.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
all in
informal
заму́чаны, загна́ны
The horse was all in — Конь быў зусі́м загна́ны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ко́нік 1 ’конік, насякомае, якое скача і стракоча крыламі’ (ТСБМ, Нас., Шат., Сл. паўн.-зах., Мат. Гом., Яруш., Сержп. Пр.), ’страказа’ (ТС), ’цвыркун’ (Ян., Сцяшк.). Гл. конь.
Ко́нік 2 ’вільчык’ (Мат. Гом., ТС). Гл. конь 1.
Ко́нік 3 ’варэнік’ (Мат. Гом., Ян.). Гл. комікі і ком 2. Тады конік < *комік.
Ко́нік 4 ’чарка’ (Ян.). Параўн. конаўка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)