пры́ма, ‑ы, ж.

1. Першая ступень гамы, а таксама галоўны тон трохгучча.

2. Інтэрвал у межах адной ступені гукарада.

3. Вядучая партыя, якая выконваецца на адным з групы інструментаў у інструментальным ансамблі. // Асоба або інструмент, якія выконваюць вядучую партыю ў ансамблі.

4. Разм. Тое, што і прымадонна. Вядома, з першых жа спевак увесь ансамбль аднадушна прызнаў Тамару Асколкіну першай — прымай ансамбля. Ракітны.

[Ад лац. prima — першая.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́нтар 1, ‑а, м.

Вуздэчка без цугляў для прывязвання каня. Батура падышоў да шула, адвязаў кантар, уз’ехаў на двор, занёс муку і сала ў кладоўку і павярнуў каня па выезд. Гурскі.

ка́нтар 2, ‑а, м.

Разм. Род бязмена.

ка́нтар 3, ‑а, м.

1. Пеўчы хору ў каталіцкай царкве. // Галоўны пеўчы ў сінагозе.

2. Настаўнік і дырыжор хору, а таксама арганіст у пратэстанцкай царкве.

[Лац. cantor — спявак.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ultimate2 [ˈʌltɪmət] adj.

1. апо́шні, канчатко́вы;

my ultimate aim мая́ канчатко́вая мэ́та

2. гало́ўны, пе́ршасны; грунто́ўны;

ultimate truth элемента́рная і́сціна, і́сціна ў апо́шняй інста́нцыі;

the ultimate cause першапрычы́на

3. найвышэ́йшы; найле́пшы; найго́ршы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

БА́ЗІС ЭРО́ЗІІ,

паверхня, на ўзроўні якой вадацёк (рака, ручай) траціць сілу і не можа далей паглыбляць сваё рэчышча. Агульны (або галоўны) базіс эрозіі — узровень Сусветнага ак.; мясцовыя (або часовыя) базісы эрозіі — праточныя азёры, месцы ўпадзення прытокаў у гал. раку, выхады цвёрдых парод, якія запавольваюць глыбінную эрозію ракі. Змена вышыні базісу эрозіі (ваганні ўзроўню мора, векавыя рухі зямной кары і інш.) суправаджаецца ўразаннем даліны або запаўненнем яе рачнымі адкладамі.

т. 2, с. 221

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

фундамента́льны

(с.-лац. fundamentalis)

1) трывалы, моцны, вялікі (напр. ф. будынак);

2) асноўны, галоўны (напр. ф-ая бібліятэка);

3) грунтоўны, салідны, глыбокі па зместу (напр. ф. твор).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

prime2 [praɪm] adj.

1. пе́ршы, зыхо́дны;

prime cost сабеко́шт;

a prime number math. про́стая лі́чба

2. гало́ўны, асно́ўны;

Smoking is the prime cause of heart disease. Курэнне – галоўная прычына захворвання сэрца.

3. найле́пшы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

устреми́ться

1. (броситься) ры́нуцца, кі́нуцца; (двинуться) ру́шыць;

2. перен. накірава́цца; (обратиться) звярну́цца; (уставиться — о взгляде, глазах и т. п.) утаро́піцца;

внима́ние устреми́лось на гла́вный объе́кт ува́га накірава́лася (звярну́лася) на гало́ўны аб’е́кт;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сказ, ‑а, м.

1. Граматычна і інтанацыйна аформленае спалучэнне слоў або асобнае слова, якое выражае закончаную думку. Просты сказ. Складаны сказ. □ Пасля кожнага сказа вырываліся з.. грудзей [Антося] глыбокія, працяглыя ўздыхі. Кулакоўскі. Гаворыць Сяргей абрывіста, кароткімі сказамі. Жычка. Валодзька ўспомніў першы сказ сачынення, успомніў — і слёзы набеглі на вочы. Гамолка.

2. Народны твор аб сапраўдных падзеях мінулага або сучаснасць. Сказ пра Чапаева. □ Маладая мая, яснатварая Случчына, гэты сказ пра цябе. Дудар. І сказ аб братняй долі шчаснай Цішком хадзіў ад хат да хат. Панчанка. / у паэт. ужыв. І толькі задымленых танкаў маторы Суровы складалі аб воіне сказ. Кірэенка. // Літаратурны твор, у якім апавяданне вядзецца ад асобы апавядальніка.

3. Паданне пра якую‑н. падзею, асобу. Як крук, здавён кружыўся сказ пануры, Што нельга закранаць труны Цімура. Лойка. Сказ вякі захавалі пра вялікі той цуд. Машара.

4. Разм. Расказ, апавяданне пра што‑н. І вядзе Рыгор свой сказ, Нібы песню, складка: — Мне зямлі далі ў той час Кавалачак ладны. Бялевіч. А прыслухайся толькі да сказаў людзей, І пабачыш, якім будзе горад прыгожым. Танк. // Размова, слова, якія выражаюць чыю‑н. катэгарычную думку, рашэнне адносна чаго‑н. А ў яе [цешчы] кароткі сказ: «Ты, лайдак, завёз не ў час Угнаенне ў калгас!» Корбан.

•••

Аднародныя члены сказа гл. член.

Аднасастаўны сказ — сказ, які мае ў сваім саставе толькі адзін галоўны член.

Безасабовы сказ — сказ, у якім адсутнічае дзейнік і ён не падразумяваецца.

Бессуб’ектны сказ — тое, што і безасабовы сказ.

Галоўны сказ — частка складаназалежнага сказа, якая прадвызначае сувязь, што рэалізуецца даданым сказам.

Галоўны член сказа гл. член.

Даданы сказ — частка складаназалежнага сказа, сінтаксічна падпарадкаваная галоўнаму сказу і звязаная з ім пры дапамозе злучніка ці злучальнага слова.

Назыўны сказ — аднасастаўны сказ, у якім галоўны член выражаны формай назоўнага склону назоўніка.

Намінатыўны сказ — тое, што і назыўны сказ.

Неразвіты сказ — сказ, у саставе якога няма даданых членаў.

Развіты сказ — сказ, які мае ў сваім саставе, акрамя галоўных, даданыя члены сказа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

grand

I [grænd]

adj.

1) грандыёзны; імпаза́нтны; высакаро́дны, ве́лічны; заслу́жаны, паважа́ны

a grand man — заслу́жаны чалаве́к

2) найвышэ́йшы паво́дле ра́нгу або́ стано́вішча; гало́ўны, кіру́ючы

3) вялі́кі; ва́жны, гало́ўны

the grand staircase — пара́дныя схо́ды

4) informal ве́льмі прые́мны

to have a grand time — ве́льмі прые́мна праве́сьці час

II [grænd]

n.

рая́ль -я m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ха́йрынг

(англ. highring, ад high = інтэнсіўны, галоўны + ring = круг)

адна з форм сярэднетэрміновага крэдытавання экспарту без перадачы права ўласнасці на тавар арандатару.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)