АЛЬМЕРЫ́Я

(Almeria),

горад на Пд Іспаніі, у аўт. вобласці Андалусія. Адм. ц. правінцыі Альмерыя. 141 тыс. ж. (1981). Порт на Міжземным м. Харч., лёгкая, цэлюлозна-папяровая, цэментная прам-сць, вытв-сць муз. інструментаў; вінаробства. Руіны арабскай крэпасці Алькасаба (8—11 ст.), сабор (15—16 ст.).

Да арт. Альмекі. Каменная галава — помнік альмекскай манументальнай скульптуры.

т. 1, с. 280

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

А́ЖБЕ, Ашбе (Ažbè) Антон (30.5.1862, г. Даленчыцэ, Славенія — 6.8.1905), славенскі жывапісец і педагог. Вучыўся ў Венскай і Мюнхенскай акадэміях мастацтваў. Творчасць пазначана пошукамі колеравай выразнасці, пераходам ад акадэмізму да пленэрнага жывапісу («Галава селяніна», каля 1890; «У гарэме», «Негрыцянка», абедзве каля 1895). У 1891 адкрыў у Мюнхене ўласную маст. студыю, дзе вучыліся В.Кандзінскі, А.Мурашка, І.Грабар.

т. 1, с. 148

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЭЛ, Бел,

у акадскай міфалогіі абазначэнне некат. багоў, найперш Энліля. У г. Пальміра (Сірыя) — вярхоўнае бажаство, уладыка свету, галава трыяды багоў, часам эпітэт бога зямлі Арцу ці Арду. У грэч. міфалогіі — цар Егіпта, сын Пасейдона і німфы Лівіі. Належыць да персанажаў, якія не маюць развітой міфалагічнай біяграфіі, але з’яўляюцца родапачынальнікамі пакаленняў будучых герояў.

т. 3, с. 383

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

закружи́ться

1. (начать кругообразно вертеться) закруці́цца;

2. (начать летать кругообразно) закружы́цца;

◊

в голове́ закружи́лось у галаве́ закруці́лася (закружы́лася);

голова́ закружи́лась галава́ закруці́лася (закружы́лася).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

похме́лье ср. пахме́лле, -лля ср.; разг. пахме́лка, -кі ж.;

◊

в чужо́м пиру́ похме́лье погов. з чужо́га ша́лу галава́ кру́ціцца, пахме́лле ад чужо́га вясе́лля.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

даліхацэфа́лія

(н.-лац. dolichocephalia, ад гр. dolichos = доўгі + kephale = галава)

форма чэрапа, у якім падоўжанае вымярэнне значна перавышае папярочнае; доўгагаловасць (параўн. брахіцэфалія, мезацэфалія).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сераскі́р

(тур. serasker < перс. sär’askär, ад sär = галава + ар. ’askar = воін)

галоўнакамандуючы ў султанскай Турцыі 16—18 ст., з 19 ст. — ваенны міністр.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

стэгацэфа́л

(ад гр. stege = пакрыццё + kephale = галава)

вымерлае драпежнае земнаводнае з пяціпальцымі канечнасцямі, чэрап якога меў суцэльнае пакрыццё з касцей; жыло ў палеазоі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тэт-дэ-по́н

(фр. tête de pont, ад tête = галава + pont = мост)

умацаванне на беразе воднай перашкоды для прыкрыцця пераправы войск цераз мост.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

шэйх

(ар. šejch = старац)

1) галава роду, а таксама старэйшына абшчыны ў арабскіх краінах;

2) прадстаўнік вышэйшага духавенства ў мусульман, багаслоў і прававед.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)