conclude
[kənˈklu:d]
v.
1) канча́ць, зако́нчваць (пасе́джаньне, прамо́ву)
2) заключа́ць (умо́ву, мір), рабі́ць высно́ву
3) пастанаўля́ць, выраша́ць
I concluded not to go — Я пастана́віў ня йсьці
4) канча́цца, зако́нчвацца
The book concluded happily — Кні́га зако́нчылася шчасьлі́ва
to conclude — такі́м чы́нам (у канцы́ прамо́вы)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ferry
[ˈferi]
1.
n., pl. -ries
1) перапра́ва f., ме́сца перапра́вы праз раку
2) паро́м -а m.
3) рэгуля́рная авіятра́нспартная слу́жба
2.
v.t.
1) пераво́зіць ло́дкай, паро́мам або́ парапла́вам
2) пераво́зіць самалётам
3) рабі́ць даста́ўкі самалётам
3.
v.i.
пераплыва́ць праз раку́ паро́мам або́ ло́дкай
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
gutter
[ˈgʌtər]
1.
n.
1) кана́ва f.
2) ры́на f., вадасьцёк -у m. (на да́ху)
3) раво́к -ўка́, раўчу́к -а́ m.; жо́лаб размы́ты вадо́ю
4) informal бе́дны, бру́дны раён; падо́нкі грама́дзтва
2.
v.t.
рабі́ць раўчукі́, раўкі́; заклада́ць ры́ны
3.
v.i.
аплыва́ць (пра сьве́чку)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
loaf
I [loʊf]
n., pl. loaves
бо́хан -а m., буха́нка f. (хле́ба); бу́лка f.
end of the loaf (of bread) — акра́ец -йца m.
II [loʊf]
v.i.
1) гультаява́ць, нічо́га не рабі́ць
2) марнава́ць час
to loaf one’s life away — праве́сьці жыцьцё бязьдзе́йна
•
- loaf around
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
puzzle
[ˈpʌzəl]
1.
n.
1) цяжко́е зада́ньне
2) зага́дка, круцігало́ўка f.
3) неўразуме́ньне n., разгу́бленасьць f.
2.
v.t.
1) ста́віць перад цяжкі́м зада́ньнем; ста́віць у тупі́к
2) бянтэ́жыць; заблы́тваць, рабі́ць больш склада́ным
to puzzle out — адгада́ць; паду́маўшы, разабра́цца ў чым-н.
•
- puzzle over
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
tour
[tʊr]
1.
v.
1) падаро́жнічаць
Last year they toured Europe — Ле́тась яны́ падаро́жнічалі па Эўро́пе
2) рабіць турнэ́
3) агляда́ць
to tour the museum — агле́дзець музэ́й
2.
n.
1) падаро́жжа n
2) агле́дзіны pl.
a tour of the old city — агле́дзіны старо́га го́раду
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
*Зары́ць, зоры́ты ’спаліць (на сонцы збожжа)’ (кобр., Жыв. сл.), зоры́тысь ’даспяваць’, ’загараць’ (драг., Клім.). Рус. дыял. зо́рить ’пакідаць на корані для даспявання, даспяваць’. Славен. zoríti ’рабіць спелым’, серб.-харв. зо̀рити ’стаць спелым’. Ц.-слав. зорити ’даць даспець’. Таго ж кораня, што рус. зреть ’спець’ з іншай ступенню чаргавання галоснага: *zьr‑/*zor‑ з і.-е. *gʼer‑ ’спець, старэць, церці’: грэч. γέρων ’стары’, ням. Kerl уст. ’стары чалавек’, да гэтага ж кораня зерне. Старое значэнне захавалася ў зоры́тысь ’даспяваць’, адкуль ’спаліць (тое, што раскладзена на сонцы для даспявання)’. Фасмер, 2, 104–105; Траўтман, 371–372; Покарны, 1, 390–391; БЕР, 1, 656. А. Ф. Жураўлёў (пісьм. паведамл.), указваючы на абрад выстаўлення зерня для даспявання пад свет зорак, дапускае магчымасць сувязі з зорка, зорыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Злачы́нец ’той, хто парушыў закон’. Укр. злочи́нець, польск. złoczyńca, чэш., слав. zloćinec, ст.-чэш. zločincě, н.-луж. уст. złocyńc, славен. zločínec, серб.-харв. злочи́нац, балг. уст. кніжн. злочинец, макед. злочинец ’тс’. Ст.-рус. (XVII ст.) злочинець. Ст.-бел. (1529 г.) злочинца < польск. (Булыка, Запазыч., 123). Параўн. укр. зло́чин, польск. złoczyn, чэш., славац. zločin, серб.-харв. зло̏чӣн, зло̀чин, макед. злочин ’злачынства’, славен. zločín ’злачынства, злачынец’. Ад прасл. дыял. складанага слова zъlo + čin‑ (činъ ’дзеянне’ < činiti ’рабіць’, параўн. учынак, гл. чын) утвораны агентыўны назоўнік з паўн.-слав. суфіксам *‑ьca (параўн. ст.-чэш., польск., ст.-бел.) ці ‑ьcь. Паколькі ва ўсх.-слав. не пашырана слова *злочинъ (верагодна, укр. < польск.), магчыма, што злачынец (і ўкр. злочинець) — пераафармленне запазычанага з польск. (чэш.?) злачынца паводле больш звычайнай мадэлі на ‑ец.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ката́ць ’катаць’ (у розных значэннях). Слова вядома не ва ўсіх слав. мовах (у такой форме) і этымалогія яго таксама няпэўная. Трубачоў (Эт. сл., 9, 162) параўноўвае балг. дыял. ка́там ’хадзіць на справах, гаспадарыць’, ст.-рус. катати ’катаць’, рус. ката́ть ’вазіць і да т. п.’, ’гойдаць’, ’ляжаць хворым’, ’рабіць з бітай шэрсці’, ’валяць (абутак)’, ’гладзіць’, далей укр. ката́ти ’біць’, ката́тися ’катацца’, ката́ти ’качаць катком зямлю’, ’выціскаць ваду качаннем’, далей бел. ката́цца ’катацца’, ката́ць (дыял.) ’скручваць у трубку’. Магчыма (як зваротныя вытворныя), сюды адносяцца чэш. kat ’кат’, славац. kat, польск. kat, далей рус. дыял. кат ’калёсны след’; ’каток для ўкачвання поля’ і інш. Прасл. *katati (sę), якое суадносіцца з прасл. *kotiti (гл. каці́ць) і *katjati (гл. кача́ць). Параўн. яшчэ Фасмер, 2, 209–210.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кру́пы ’прадукт харчавання з зярнят розных культур’ (ТСБМ, Нас., Касп., ТС). Укр. крупа, рус. крупа, крупы ’тс’, ст.-слав. кроупа ’кроха’, серб.-харв. кру́па ’крупа’, славен. krúpa ’тс’, польск. krupa ’крупа, град’, чэш. kroupa, kroupy, славац. krúpa, krúpy, н.-луж. kšupa, kśupy, в.-луж. krupa, krupy ’тс’. Прасл. krupa да krupiti ’рабіць крупны памол’, krupъ ’крупны’. Найбольш надзейныя індаеўрапейскія паралелі ў балтыйскіх і германскіх мовах: літ. kraupùs ’няроўны, шурпаты’, krùpti ’пакрывацца струпамі’, ст.-ісл. hrufa ’струп’, hrjufr ’шурпаты’. Не выключана генетычная сувязь з kruxъ, krušiti (гл. крух, круха). Тады гаворка ідзе аб і.-е. kreu̯‑ ’ламаць, крушыць’ з датэрмінатывамі ‑p‑ і ‑s‑ (Бернекер, 630; Буга Rinkt, 1, 446–447; Фрэнкель, 290; Слаўскі, 3, 177). Параўн. прасл. trupъ і truxъ (гл. труп і труха).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)