які́сьці, род. яко́гасьці мест. неопр., м.
1. како́й-то;
зайшо́ў ~сьці чалаве́к — зашёл како́й-то челове́к;
2. (скудный) ко́е-како́й, кой-како́й;
3. пренебр. како́й-то;
гэ́та які́сьці вар’я́т — э́то како́й-то сумасше́дший
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Discentem comitantur opes, comitantur honores
Таго, хто вучыцца, суправаджаюць багацце і пашана.
Того, кто учится, сопровождают богатство и почёт.
бел. Лепей вучоны, ж залачоны. Не кручан ‒ не рамень, не вучан ‒ не чалавек. Навука даражэй за золата.
рус. Верёвка крепка повивкой, а человек знанием. Знание ‒ сила. Счастье тот добывает, кто ума ученьем набирает. Наука верней золотой поруки. Кто грамоте горазд, тому не пропасть. Не учась грамоте, в попы не ставят. Красна птица перьем, а человек ученьем. Ученье в счастье украшает, а при несчастье утешает. Чем больше науки, тем ловчее руки.
фр. Mémoire et usage rendent l’homme plus sage (Знание и опыт умудряют человека).
англ. Knowledge makes one laugh, but wealth makes one dance (Ст знаний мы смеёмся, от богатства пляшем). Knowledge is power (Знание ‒ сила).
нем. Wer das ABC recht kann, hat die schwerste Arbeit getan (Кто знает хорошо азбуку, сделал труднейшую работу).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
ініцыяты́ва ж., в разн. знач. инициати́ва;
па ўла́снай ~ве — по со́бственной инициати́ве;
праці́ўнік захапі́ў ~ву ў свае́ ру́кі — проти́вник захвати́л инициати́ву в свои́ ру́ки;
чалаве́к без ~вы — челове́к без инициати́вы;
○ заканада́ўчая і. — законода́тельная инициати́ва
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
до́ўбня ж.
1. уст. (молот) балда́;
2. (орудие для убоя скота) бойни́ца;
3. разг., бран. (глупый человек) балда́ м. и ж., обалду́й м., чурба́н м.;
◊ чака́ць як вол до́ўбні — погов. ждать как вол о́буха́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
радня́ ж.
1. собир. родня́; родны́е мн.;
у яго́ няма́ ~ні́ — у него́ нет родни́ (родны́х);
2. (человек, находящийся в родстве с кем-л.) родня́, ро́дственник м.;
ён мне р. — он мне родня́ (ро́дственник)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рост (род. ро́сту) м., в разн. знач. рост;
р. раслі́н — рост расте́ний;
чалаве́к высо́кага ро́сту — челове́к высо́кого ро́ста;
◊ на ўвесь р. — во весь рост;
не па ро́сце — не по ро́сту;
хваро́бы ро́сту — боле́зни ро́ста
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цвяро́зы прям., перен. тре́звый, здра́вый;
ц. чалаве́к — тре́звый челове́к;
ц. ро́зум — тре́звый (здра́вый) ум;
◊ што ў цвяро́зага наўме́, то́е ў п’я́нага на языку́ — посл. что у тре́звого на уме́, то у пья́ного на языке́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
найти́сь сов.
1. (отыскаться) знайсці́ся;
2. (случиться, оказаться) тра́піцца; нада́рыцца;
нашёлся до́брый челове́к тра́піўся (нада́рыўся) до́бры чалаве́к;
3. (быстро сообразить) знайсці́ся, даць ра́ды; (не растеряться) не разгубі́цца;
не нашёлся, что отве́тить не знайшо́ў, што адказа́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
со́нный в разн. знач. со́нны;
со́нный челове́к со́нны чалаве́к;
со́нные глаза́ со́нныя во́чы;
со́нное настрое́ние со́нны настро́й;
со́нный лес со́нны лес;
со́нные ка́пли со́нныя кро́плі;
со́нная арте́рия анат. со́нная артэ́рыя;
со́нная боле́знь мед. со́нная хваро́ба.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ГЕ́РЫНГ (Göring) Герман
(12.1.1893, г. Розенгайм, Германія — 15.10.1946),
адзін з кіраўнікоў фаш. Германіі. Рэйхсмаршал (1940). Прафесійны ваенны. Удзельнік 1-й сусв. вайны, лётчык. Чл. нацыянал-сацыялісцкай партыі з 1922. Кіраўнік штурмавых атрадаў (1922—23). У час нацысцкага путчу 1923 у Мюнхене цяжка паранены. Дэп. (з 1928) і старшыня (1932—45) рэйхстага, садзейнічаў прызначэнню А.Гітлера рэйхсканцлерам. Міністр унутр. спраў Прусіі (1933—34), прэм’ер-міністр (1933—45); ініцыятар стварэння гестапа і канцлагераў, гал. сведка абвінавачвання на Лейпцыгскім працэсе 1933. Рэйхсміністр авіяцыі (з 1933) і галоўнакаманд. ВПС (з 1935). Кіраваў (з 1936) рэалізацыяй 4-гадовага плана (1934—38) падрыхтоўкі Германіі да вайны і ажыццяўленнем аншлюса (сак. 1938). Наведваў з дыпламат. візітамі Італію, Венгрыю, Югаславію, Польшчу. У 2-ю сусв. вайну прызначаны пераемнікам Гітлера, адказваў за дзеянні ВПС; падпісаў 30.7.1941 загад аб знішчэнні 11 млн. еўрап. яўрэяў; рабаваў музеі і калекцыі твораў мастацтва і інш. 7.5.1945 здаўся ў палон амерыканцам. На Нюрнбергскім працэсе як адзін з гал. нацысцкіх ваен. злачынцаў прыгавораны да пакарання смерцю; скончыў самагубствам.
Літ.:
Черная Л.Б. Коричневые диктаторы: Гитлер, Геринг, Гиммлер, Геббельс, Борман, Риббентроп. М., 1992;
Гаранин Л.И. «Второй человек» в рейхе // Вопр. истории. 1992. № 1.
т. 5, с. 203
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)