morowy

I morow|y

маравы, паморкавы;

~e powietrze — маравая пошасць; чума; паморак

II

муаравы

III

хоць куды;

morowy chłop! — хлопец хоць куды!

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Júnge

I

m -n, -n, pl разм. тс. Jungs i Júngens хло́пчык, юна́к, хло́пец

II

sub n -n, -n дзіцяня́ (жывёл)

~ bekómmen* [wérfen*] — дава́ць пато́мства

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

уда́лы

1. уда́чный;

у. перакла́д — уда́чный перево́д;

2. ло́вкий;

~лыя ру́кі — ло́вкие ру́ки;

3. удало́й, уда́лый; лихо́й;

у. каза́к — удало́й (уда́лый, лихо́й) каза́к;

4. хоро́ший, прекра́сный;

у. хло́пец — хоро́ший (прекра́сный) па́рень

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

pal​1 [pæl] n. infml

1. ся́бар;

We’ve been pals for ages. Мы даўно сябруем;

an old pal of mine мой да́ўні ся́бар

2. хло́пец, пры́яцель (зварот да каго-н., часта непрыязны);

Now look here, pal, you’re asking for trouble. Паслухай, прыяцель, ты напрошваешся на непрыемнасці.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

А́нцік ’прыгожая дзяўчына, прыгожы хлопец’ (Бяльк.). Рус. смал. а́нтик ’лясун’. Калі гэтыя ўтварэнні звязаны (семантыка: ’спакуслівы, як лясун’), відаць, іх трэба звязаць з анціпка ’д’ябал’ (гл.). Іначай — ад рус. анти́к ’рэдкі’, ’чалавек незвычайны’ (ССРЛЯ); ’камея’ (Даль); рус. слова < франц. antique ’старажытны’ < лац. antiquus (Шанскі, 1, А, 118); параўн. антычны (Супрун, Веснік БДУ, 1971, 3, 73), але няясны перанос націску, як і пры атаясамленні з анці́пка; параўн. а́нціць ’гуляць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пасылка ’прыспаная ці высылаемая запакаваная рэч’ (ТСБМ), як і ўкр. поси́лка ’тс’ з рус. посы́лка ’тс’. Неалагізмамі з’яўляюцца серб.-харв. по̀шиљка і славен. pošíljka ’тс’. Больш старое пасы́лка ’пасыланне’, польск. posyłka ў выразе chłopiec na posyłki ’хлопец на пабягушках’, чэш. posílka ’пасыланне каго-н. для выканання дробных даручэнняў’, у бел. мове адбылася намінацыя выразу з прыметніка і назоўніка ў пасы́льнік ’рассыльны’ (Нас.). Усе да па‑сылаць < прасл. po‑sьlati ’пасылаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

заце́рціся, ‑труся, ‑трэшся, ‑трэцца; ‑тромся, ‑трацеся; пр. зацёрся, ‑церлася; зак.

1. Знікнуць, стаць нябачным, невыразным пад уздзеяннем трэння або якіх‑н. іншых прычын. След зацёрся. □ Акопы не зацёрліся, хоць параслі сасоннікам. Брыль.

2. Схавацца, забраўшыся ў натоўп, у групу людзей. Хлопец паспяшаўся зацерціся ў натоўпе. Мікуліч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зблудзі́ць, зблуджу, зблудзіш, зблудзіць; зак.

Згубіць дарогу, страціць арыенціроўку; заблудзіць. Зблудзіць у пушчы. // перан. Стаць на няправільны, заганны шлях жыцця, зрабіць памылку ў жыцці. Пасля такога заключэння ўсе, хто быў на абмеркаванні, зірнулі на мяне: адны са спагадай — маўляў, хлопец зблудзіў, другія з прытоеным яхідствам. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наро́схрыст, прысл.

Расшпіліўшыся, расхінуўшы краі адзежы. Кашуля наросхрыст. □ Работа мая падыходзіла ўжо к канцу, калі да машыны падбег хлопец у сіняй спяцоўцы і вайсковым бушлаце наросхрыст. Кулакоўскі. У дзвярах будкі без шапкі, з раскудлачанымі валасамі, у расхінутай наросхрыст ватоўцы стаяў пуцявы абходчык. Васілёнак.

•••

Душа наросхрыст гл. душа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паду́мваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм.

1. Зрэдку, час ад часу думаць, раздумваць аб чым‑н. Сёй-той з.. [рэзервістаў] падумваў ужо аб узнагародах. Чорны.

2. Мець намер зрабіць, ажыццявіць што‑н. Гарачы хлопец, праўда, але сумленны, працавіты. Стаеў падумвае нават даць яму рэкамендацыю ў партыю. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)