няда́ўна, прысл.

Не так даўно. Сцены нядаўна пабелены вапнаю. Чорны. За працай ніхто не заўважаў, як хутка ляціць час. Здавалася, зусім нядаўна абедалі, а тут ужо і змяркацца пачынае. Нядзведскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пастале́лы, ‑ая, ‑ае.

Які пасталеў, зрабіўся сталым. У вёску.. [Анатоль] вярнуўся пасталелы і не па гадах ужо сур’ёзны. Асіпенка. Вароты ў цёткі не часта рыпяць: Ніяк не сабраць пасталелых сыноў. Чэрня.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перасцяро́га, ‑і, ДМ ‑розе, ж.

Тое, што перасцерагае, засцерагае ад небяспекі. Меры перасцярогі. □ — Пільнасць і перасцярога ніколі не пашкодзяць. Паслядовіч. Стралялі, відаць, ужо так, для перасцярогі, для страху. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самака́тчык, ‑а, м.

Устарэлая назва ваеннаслужачага самакатнай часці. [Сапёр:] — А там ужо з гары і самакатчыкі смаляць, матацыклы з чатыры ўзбілася на мост... Бяжыце, бяжыце, думаю... Ну, значыцца, і ўзарваў... Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фанатэ́ка, ‑і, ДМ ‑тэцы, ж.

Сістэматызаваны збор фанаграм. Фанатэка пласцінак Шаляпіна. □ У бібліятэцы ствараецца фанатэка, у якой ужо цяпер налічваецца звыш 800 запісаў опернай, сімфанічнай і інш. музыкі. «ЛіМ».

[Ад грэч. phōnē — гук і thēkē — сховішча.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хлебяста́ць, хлебяшчу, хлябешчаш, хлябешча; незак.

Абл. Стракатаць, трашчаць (пра работу механізмаў, машын і пад.). У Забыліне хлебястаў кулямёт. Стралялі адтуль на імшары цяпер ужо не сціхаючы. Пташнікаў. // Балбатаць, шмат гаварыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цыру́балка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.

Разм.

1. Цыбур. Ужо даўно вецер здзьмуў з .. [адуванчыкаў] лёгкія пушынкі з зярнятамі.. Цяпер тырчалі толькі сухія цырубалкі. Кулакоўскі.

2. Драўляная зашпілька.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перавалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены; зак.

1. што. Перамясціць, пералажыць, звальваючы (пры перагрузцы; спец. і разм.).

2. што і цераз што. Перайсці цераз горны хрыбет.

3. асаб. і безас. Перайсці які-н. колькасны або часавы рубеж.

Прабег машыны пераваліў за сотню тысяч кіламетраў.

Ужо пераваліла (безас.) за пяцьдзясят гадоў.

|| незак. перава́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. перава́льванне, -я, н. (да 1 знач.), перава́лка, -і, ДМ -лцы, ж. (да 1 знач.; спец.) і перава́л, -у, м. (да 2 знач.).

|| прым. перава́лачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

П. пункт (таксама перан.: наогул пра месца перамяшчэння, перабазіравання чаго-н.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

seit

1.

prp (D)

1) (з пэўнага часу)

~ díesem Tag — з гэ́тага дня

~ géstern — з учара́шняга дня

~ kúrzem — няда́ўна

~ lánger Zeit — ужо́ даўно́

~ dámals — з тых часо́ў

~ wann? — з яко́га ча́су?; ужо́ … як (пра час)

~ zehn Jáhren bin ich in Minsk — (ужо́) дзе́сяць гадо́ў, як я ў Мі́нску

2.

cj разм. з таго́ ча́су як, з той пары́ як

es ist lánge her, ~ wir uns geséhen háben — міну́ла мно́га ча́су з той пары́, як мы ба́чыліся ў апо́шні раз

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

даўно́ прысл längst, lánge, seit lángem;

ужо́ даўно́ schon lánge;

не так даўно́ vor noch nicht állzu lánger Zeit;

гэ́та было́ не так даўно́ das liegt nicht sehr weit zurück;

◊ даўно́ б гэ́так! na éndlich!, (es war) höchste Zeit!

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)