2.перан., каго-што. Ублытаць у што-н., упамянуць дарэмна (разм.).
Прыплялі і маё імя да гэтай справы.
|| незак.прыплята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзе́ля, прыназ. з Р.
1.каго-чаго. Выражае мэтавыя адносіны, ужыв. пры абазначэнні асобы ці прадмета, у інтарэсах якіх здзяйсняецца што-н.
Д. агульнай справы.
Я зраблю гэта д. вас.
2.чаго. Выражае мэтавыя адносіны, ужыв. пры абазначэнні мэты дзеяння.
Д. адпачынку.
Д. кавалка хлеба.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разбо́р, -у, м.
1.гл. разабраць.
2. Адбор, выбар (разм.).
Высякалі лес без разбору.
Крытыкаваць ты крытыкуй, але з разборам.
3. Разгляд судовай справы.
Судовы р.
◊
На (пад) шапачны разбор; на разбор шапак (паспець, з’явіцца, прыйсці; разм.) — пад канец, калі ўсе разыходзяцца, усё скончылася.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сукно́, -а́, мн. су́кны, -аў, н.
Шарсцяная або паўшарсцяная тканіна з гладкім ворсам.
◊
Класці (палажыць) пад сукношто (разм., неадабр.) — адкладваць, адцягваць рашэнне якой-н.справы, не даваць ходу чаму-н.
|| прым.суко́нны, -ая, -ае.
Суконная тканіна.
Суконная фабрыка.
◊
Суконная мова (разм., неадабр.) — невыразная, грубая.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
правата́жкніжн Réchtmäßigkeit f -; Schúldlosigkeit f - (невінаватасць);
правата́ яго́спра́вы die Geréchtigkeit [Réchtmäßigkeit] séiner Sáche
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
◎ Правэ́йдацца ’правалаквацца’ (Скарбы). Гл. ведацца ’сноўдацца, хадзіць без справы’ (там жа), няяснага паходжання; магчыма, ад польск.wajda ’цыганскі кіраўнік’ (з венг.wajda < wojewoda, гл. Брукнер, 599).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́нькацца ‘хутка перамяшчацца, мітусіцца’ (віл., Сл. ПЗБ), ‘туляцца, швэндацца без справы’ (лаг., Гіл.). Гукапераймальнага паходжання, параўн. рус.дыял.ту́нкаться ‘стукацца (у дзверы, вароты)’, ту́нн — імітатыў (СРНГ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
«БЕЛАРУ́СКІ АРХІ́Ў»,
зборнік дакументаў па сац.-эканам. гісторыі Беларусі 15—18 ст. Падрыхтаваны гісторыка-археал. (пазней археаграфічнай) камісіяй Ін-та бел. культуры, выдадзены пад кіраўніцтвам Дз.І.Даўгялы ў Мінску (т. 1—3, 1927—30). Дакументы ў 1-м томе разбіты па раздзелах «Справы вышэйшых устаноў», «Справы мясцовых устаноў» (у асн. датычаць Магілёва), «Справы скарбу Вялікага княства Літоўскага». У 2-м томе (1928) змешчана т.зв. кніга запісаў № 16 з фондаў Метрыкі Вялікага княства Літоўскага (судовая кніга Полацкага і Віцебскага пав. за 1530—38). 3-і том мае падзагаловак «Менскія акты. Вып. 1», змяшчае 245 дакументаў 1494—1791, у асн.сац.-эканам. зместу, заканадаўчыя і ўстаўныя акты, матэрыялы аб цэхавым ладзе і рамесніцкай дзейнасці ў Менску. «Беларускі архіў» — найб. значнае навук. археаграфічнае выданне Беларусі даваен. часу.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Ды́нда ’гультай’ (Сл. паўн.-зах.). Паводле Сл. паўн.-зах., запазычанне з літ.dìnda ’тс’. Параўн. ды́ндаць ’хадзіць без справы’, якое ўзята з літ.dìnduoti (Сл. паўн.-зах.).