ГА́ЙЗЕ, Хейзе (Heyse) Паўль фон (15.3.1830, Берлін — 2.4.1914), нямецкі пісьменнік. Атрымаў гуманітарную адукацыю ў Берлінскім і Бонскім ун-тах (1847—52). Адзін з кіраўнікоў мюнхенскага гуртка пісьменнікаў, прыхільнікаў «мастацтва дзеля мастацтва». Рамантычны настрой характэрны навелам («Арабіята», 1855, і інш.) і аповесцям Гайзе («Марыён», 1855, «Партрэт маці», 1859, і інш.). У раманах уздымаў пераважна этычныя праблемы: «Дзеці стагоддзя» (1873), «У раі» (1875), «Мерлін» (1892) і інш. Аўтар драм. твораў, вершаў, перакладаў італьян. паэзіі. Першы ням. пісьменнік, які атрымаў Нобелеўскую прэмію (1910).

Тв.:

Рус. пер. — Собр. соч. Т. 1—2. М., 1911—12.

Г.В.Сініла.

т. 4, с. 439

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

aggravate

[ˈægrəveɪt]

v.t.

1) паго́ршваць, узмацня́ць

His bad temper was aggravated by a headache — Яго́ны благі́ настро́й паго́ршыўся ад бо́лю галавы́

2) informal злава́ць, раздражня́ць, дражні́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

zwarzyć

zwarzy|ć

зак.

1. памарозіць;

mróz ~ł kwiaty — кветкі памарозіла;

2. (малако) адтапіць;

~ć humor — сапсаваць настрой

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

навява́ць

1. (пра вецер) zusámmenwehen vt, zúwehen vt;

2. (выклікаць настрой, думкі) éinflößen vt, wáchrufen* аддз. vt, heráufbeschwören vt;

навява́ць сму́так на каго-н. j-n tráurig stímmen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

свято́чны féstlich, fésttäglich, féiertäglich, Féiertags-; Fest-;

свято́чны канцэ́рт Féstkonzert n -(e)s, -e;

свято́чны настро́й Féststimmung f -; Féiertagsstimmung f;

свято́чны стол féstlich gedéckter Tisch;

свято́чны пачасту́нак Festtagskost f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

міно́р, ‑у, м.

1. Спец. Музычны лад, акорд якога грунтуецца на малой тэрцыі; проціл. мажор.

2. перан. Разм. Сумны, прыгнечаны настрой. Рэзкім пераходам у мінор аўтар уводзіць слухача ў кола новых настрояў. «ЛіМ». [Паэты] прымушаюць гучаць слова адначасова і ў мажоры і ў міноры, і сурова-драматычна і мякка-лірычна. Лойка.

[Іт. minore, ад лац. minor — меншы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неўсвядо́млены, ‑ая, ‑ае.

Такі, якога поўнасцю не ўсвядомілі, не зразумелі. З адчуваннем неўсвядомленай віны падышла Валя да дому. Карпаў. Усё праходзіла з гадамі, Набыта цяжкаю цаной: Ад неўсвядомленага «ма-ма» Да бессмяротнага «За мной!» Жычка. // Бессвядомы. Неўсвядомлены страх. Неўсвядомленая трывога. □ Нейкая няўлоўная і неўсвядомленая думка стала карцець.. [Лабановічу], разганяць добры настрой. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апага́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак.

1. што. Забрудзіць, сапсаваць чым‑н. брудным; запаганіць. Апаганіць хату. // Наздзекавацца, абняславіць што‑н., якое‑н. месца, забрудзіўшы яго. Апаганіць магілу.

2. каго-што. Наздзекавацца з каго‑, чаго‑н., зрабіўшы ганебны ўчынак. Апаганіць дзяўчыну. Апаганіць імя.

3. што. Якім‑н. учынкам, словам зрабіць непрыемнасць. Апаганіць настрой.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мажо́р, ‑у, м.

1. Музычны лад, акорд якога складаецца з вялікай і малой тэрцыі і мае радасную, бадзёрую гукавую афарбоўку; проціл. мінор. / у знач. нязм. прым. Сімфонія сі-бемоль мажор.

2. перан. Разм. Вясёлы, радасны настрой. Захапленне .. [вясною] нараджала ў пісьменніка лад іскрыста-сонечнага мажору, лірычнага хвалявання, нястрыманай нічым радасці. Лойка.

[Фр. majeur.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

імпрэ́сія, ‑і, ж.

1. Суб’ектыўнае адчуванне, перажыванне; мімалётнае ўражанне, настрой.

2. Кароткі літаратурны твор эмацыянальна-суб’ектыўнага характару. Імпрэсія ў прозе. □ У аўтабіяграфічнай імпрэсіі «З далёкіх пералётаў» Танк любоўна намаляваў вобраз маці-казачніцы з часоў бежанства. У. Калеснік. Стыль лірычнага, гумарыстычнага апавядання або імпрэсіі моцна адрозніваецца, скажам, ад стылю аповесці, рамана. Навуменка.

[Лац. impressio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)