БА́БА

(тэхн.),

ударная частка молатаў, капроў і інш. машын, якія выконваюць карысную работу за кошт энергіі ўдару. Выкарыстоўваецца пры забіванні паляў, коўцы і штампоўцы розных дэталяў. Падыманне бабы выконваецца ручным або эл. прыводам, а таксама парам ці сціснутым паветрам. Маса бабы можа дасягаць 30 т.

т. 2, с. 178

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БАРЫТАБЕТО́Н,

цяжкі бетон, запаўняльнік у якім барыт ці барытавая руда або іх сумесь з метал. стружкай, чыгунным шротам і інш. Аб’ёмная маса барытабетону 3300—3600 кг/м³, маркі 100, 150 і 200. Выкарыстоўваецца ў канструкцыях ядз. рэактараў для аховы абслуговага персаналу ад радыеактыўнага апрамянення.

т. 2, с. 335

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ЗЛА́ТНІК,

умоўная назва першай залатой манеты ўсх. славян часоў Кіеўскай Русі, выпушчанай Уладзімірам Святаславічам у канцы 10 ст. Маса 4—4,4 г. Падобны на сучасныя яму візант. соліды. З 11 вядомых экзэмпляраў З. 6 паходзяць з Пінскага скарбу.

Златнік Уладзіміра Святаславіча [980—1015] з Пінскага манетнага скарбу.

т. 7, с. 73

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВА́ДКІЯ КАЎЧУКІ́,

нізкамалекулярныя лінейныя палімеры, пры ацвярджэнні (вулканізацыі) якіх утвараюцца гумападобныя матэрыялы.

Вязкія вадкасці, малекулярная маса (0,5—10)·10​3. Найб. пашыраныя тыпы: вуглевадародныя, крэмнійарганічныя, полісульфідныя, урэтанавыя. Лёгка перапрацоўваюцца ў гумавыя вырабы метадам свабоднага ліцця. Выкарыстоўваюць таксама як аснову кляёў, герметыкаў, штучнага пакосту, пластыфікатараў.

т. 3, с. 439

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пласты́чны

1. в разн. знач. пласти́ческий;

~ная гімна́стыка — пласти́ческая гимна́стика;

~ная апера́цыя — пласти́ческая опера́ция;

2. в др. знач. пласти́чный;

~ная ста́туя — пласти́чная ста́туя;

п. та́нец — пласти́чный та́нец;

~ныя це́лыспец. пласти́чные тела́;

~ная ма́са — пласти́ческая ма́сса

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шкляны́ в разн. знач. стекля́нный; (связанный с изготовлением стекла — ещё) стеко́льный;

а́я ма́са — стекля́нная ма́сса;

а́я папе́ра — стекля́нная бума́га;

ы́я во́чы — стекля́нные глаза́;

ш. заво́д — стеко́льный (стекля́нный) заво́д;

трыма́ць пад ~ны́м каўпако́м — держа́ть под стекля́нным колпако́м

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крыты́чна прысл., крыты́чны

1. (звязаны з крытыкай) krtisch;

крыты́чныя арты́кулы krtische rtikel;

крыты́чная літарату́ра krtische Literatr;

крыты́чны ро́зум філас. krtischer [prüfender] Verstnd;

2. (пераломны, вызначальны) krtisch;

крыты́чны стан ine krtische Lge;

крыты́чная ма́са фіз. krtische Msse

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

БУЛЬДО́ГІ

(англ. bulldog ад bull бык + dog сабака),

пароды караткамордых сабак. Выкарыстоўваюцца як свойскія вартавыя сабакі (англ. бульдог) або дэкар. (франц. бульдог). Гадуюць сабакаводы-аматары ва ўсім свеце.

Англійскі бульдог выведзены ў Вялікабрытаніі. Тулава кароткае, з шырокімі грудзямі. Выш. ў карку каля 40 см, маса да 25 кг. Галава масіўная, шырокая, з вельмі кароткай, узнятай мордай і ніжняй сківіцай, якая выступае ўперад. Масць белая, тыгравая, плямістая. Французскі бульдог выведзены ў Францыі. Нагадвае англ. бульдога. Лічыцца, што продкам яго быў бульдог карлікавай формы. Мае моцную канстытуцыю. Выш. ў карку 30—35,5 см, маса да 14 кг. Масць тыгравая (дробныя палосы чорнай поўсці на бронзавым, рыжым або палевым фоне), белая, плямістая. Тып паводзін — тэмпераментны, адважны.

т. 3, с. 335

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

кера́міка

[гр. keramike (techne) = ганчарнае майстэрства]

1) агульная назва розных вырабаў з абпаленай гліны (маёліка, тэракота, фарфор, фаянс і інш.);

2) маса, з якой атрымліваюць такія вырабы;

3) ганчарная вытворчасць.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

А́ЛЬФА-ЧАСЦІ́ЦА, α-часціца,

ядро атама гелію ​42He. Выпрамяняецца некаторымі радыеактыўнымі ядрамі (нуклідамі) і складаецца з 2 пратонаў і 2 нейтронаў, звязаных ядзернымі сіламі. Зарад альфа-часціцы +2, маса 6,644·10​-27 кг, магн. момант і спін роўныя 0. Метады назірання альфа-часціц заснаваны на іанізацыі.

т. 1, с. 287

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)