◎ Ключы́ ’злучаныя парамі накрыж кароткія жэрдкі, якімі прыціскаюць салому ці кастрыцу на вільчаку, кроквы’ (Сл. паўн.-зах., Нар. сл., КЭС, лаг., П. С., Тарнацкі, Studia, Маш., Бломкв.). Гл. ключі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лаба́ціна ’выпукласць ілба’ (КЭС, лаг., КСТ), лъба́ціна ’высокі, вялікі лоб’, ’лоб чалавека, жывёлы’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах.), утворана ад прым. лабаты і суф. ‑ін‑а (Сцяцко, Афікс. наз., 107).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Легчыня́, лігныня ’лёгкасць’ (КЭС, лаг.) — як і іншыя пошта abstracta qualitativa з націскам на апошнім складзе, утворана ад прыметніка пры дапамозе суф. ‑інЖіп‑ja (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 109).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Малата́рня ’машына для абмалоту сельскагаспадарчых культур’ (ТСБМ, Чуд., Шат., Яруш.; КЭС, лаг.), ’лапатун, балбатуха’ (Шат., Касп.). Укр. молота́рня ’тс’. З польск. młocarnia ’тс’, аформленага згодна з усх.-слав. поўнагалоссем.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мальта́н ’цёплая тканіна з бавоўны’, мальта́нка ’хустка с такой тканіны’ (КЭС, лаг.). З польск. multan ’сорт вельмі мяккай баваўняная тканіны’, якое з франц. molleton ’тс’. Гл. таксама малітан, мульт.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Малю́нак ’карціна, ілюстрацыя, рысунак’ (ТСБМ), ’усё, што намалявана’ (КЭС, лаг.). З польск. malunek, якое з malować (> малява́ць) і суфікса ‑unek (< ням. ‑ung). Сюды ж малюнковы ’каляровы’ (лід., Сцяшк. Сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пераганя́ць (пераганя́ць, пэрэгоня́ць) ’выціскаць мёд з сотаў’ (слуц., лаг., лун., ЛА, 1). У выніку семантычнага пераносу лексемы пераганяць ’перамяшчаць з аднаго месца ў другое’. Да пера- і гнаіць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ашчарэ́піць (БРС, Шат., Янк. Мат., Бір. Дзярж.), абшчарэпіць ’моцна абхапіць за шыю абедзвюма рукамі’, ашчарэпам ’ухапіўшыся абедзвюма рукамі’ (КЭС, лаг.). Ад ашчаперыць (гл.) з метатэзай у канцы слова (рэпі — перы).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вархо́ліцца ’патрохі сварыцца’ (КЭС, лаг.). Запазычанне з польск. warcholić się ’тс’ (да warchoł > бел. ва́рхал; гл. таксама Брукнер, 601–602). Наўрад ці можна думаць пра беларускае ўтварэнне ад ва́рхал (< польск.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́людзя ’лепшае адзенне, што адзяваюць на свята’ (КЭС, лаг.). Запазычанне з рус. вы́людье ’тс’ (пск., цвяр., наўг., кастр., валаг.). Параўн. таксама рус. вы́людиться ’прыбрацца для выхаду ў госці, на гулянне’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)