Бэ́нбан ’частка малатарні, дзе круцяцца цапы ды абіваюцца снапы’ (КЭС, лаг.). З польск. bęben ’барабан; барабан у малатарні’ (аб польскім слове гл. Слаўскі, 1, 31).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вы́мергаваць ’вымераць, выдзеліць’ (Шат.), вы́мяргаваць ’вымяркаваць’ (Жд., 1), вы́міргаваць ’сэканоміць’ (КЭС, лаг.). Відавочна, кантамінацыя дзеясловаў вы́маргаваць ’вымераць моргамі’ (гл. морг) і вымеркаваць ’разлічыць’ (гл. меркаваць).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вы́хілка ’манера, звычка’ (Жд., 2), выхілкі ’тс’ (Мара.), вы́хілкі ’высмейванне і перадражніванне чужых слоў’ (КЭС, лаг.). Ад выхіляць(ца) (гл. хіліць) пры дапамозе суф. ‑к‑.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ко́пка ’пячурка, дзе сушаць рэчы, дзе захоўвалі жар’ (ТС, Мат. Гом., Жыв. сл., Нар. словатв., Жд. 3, КЭС, лаг., Хар., Сл. паўн.-зах.). Гл. капка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Крамя́ны ’пругкі, цвёрды, сакавіты’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., КЭС, лаг., Гарэц., Др.-Падб.). Параўн. рус. кремь ’частка лесу з найлепшымі здаровымі дрэвамі’. Гл. крэм2.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лупе́ха — зняважлівае слова на кабету з тоўстымі вуснамі (КЭС, лаг.). Адпрыметнікавае ўтварэнне (< лупаты) з суфіксам ‑ех‑а (Сцяцко, Афікс. наз., 100). Да лу́па1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пабе́л ’белая паліва ўнутры чыгунка’ (КЭС, лаг.). Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад пабяліць < бялі́ць. У семантычных адносінах параўн. укр. побі́лка ’паліва з белай гліны на фаянсавым посудзе’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сло́сар ‘слесар’ (Сцяшк.), слёсар ‘тс’ (лаг., Сл. ПЗБ). З польск. ślosarz ‘тс’. Ст.-бел. слосаръ, таго ж паходжання, што і ст.-бел. слесаръ (гл. слесар).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кукуру́зішча Поле, дзе расла кукуруза (Лаг., Леп., Лёзн., Навагр., Паст., Слаўг.). Тое ж кукуру́знік (Крыч.), кукурызя́нішча (Бых.), какуру́зніска (Кам.), какару́зішча (Маз.), какару́знішча (Сал., Слаўг.), кукуру́за, кукуру́зка, кукуру́знік, кукуру́знішча, куркуру́знішча (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

Адара́ць ’засеянае поле ўзараць, каб на гэтым месцы нешта ізноў пасеяць’ (КЭС, лаг.). Ці не калька з літ. atárti ’ізноў узараць, пераараць’? Раўнаверагодна інавацыя. Гл. араць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)