прыжыва́льнасць, ‑і, ж.

Здольнасць жывога арганізма або яго частак, органаў прыстасоўвацца да новых умоў, прыжывацца, прырастаць да чаго‑н. Прыжывальнасць саджанцаў. Прыжывальнасць расады. Прыжывальнасць перасаджанай скуры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ура́жлівасць, ‑і, ж.

Уласцівасць уражлівага; здольнасць лёгка ўспрымаць уражанні. Радасная ўхмылка Наталлі развеяла .. уражлівасць [Рыгора]. Гартны. [Падпалкоўнік:] — Трэба ведаць салдат, пабываўшых на фронце. У іх павышаная ўражлівасць. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Begbung

f -, -en здо́льнасць, та́лент

~ für Musk zigen — праяві́ць та́лент да му́зыкі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Зрокздольнасць бачыць; погляд’. Чэш., славац. zrak ’тс’, славен. zrȃk ’паветра, прамень’, серб.-харв. зра̑к ’паветра’, зра̑к, зра̏ка ’прамень, святло’, балг. зрак ’прамень, святло’ перан. ’зрок’, макед. зрак ’прамень, святло’, дыял. ’погляд’. Ст.-слав. зраkъ ’зрок’. Ст.-рус. зракъ ’выгляд, вобраз; зрок’. Рус. зрак > зрачок Фасмер (2, 105) лічыць стараславянізмам, прыводзячы ўсх-слав. форму зорок; Шанскі, 2, З, 109. Тады зрок трэба лічыць паланізмам, які адлюстроўвае польск. літ. wzrokздольнасць бачыць, погляд’, уст. ’вока’. Пачатковае w‑ магло быць утрачана ў бел., калі ўлічваць взрокъ у Скарыны, у Александрыі (Булыка, Запазыч., 62). Але і ў ст.-польск. была форма zrok (Рэчак), якая і магла адлюстравацца ў бел. літ. форме. Корань той самы, што зрэнкі, зара, зарыць (гл.). Копечны, Zákl. zásoba, 429–30.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аклюзава́ць

(лац. occludere = замыкаць)

мець здольнасць паглынаць газы (пра металы).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

геатрапі́зм

(ад геа- + трапізм)

здольнасць раслін рэагаваць на зямное прыцяжэнне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дыяно́йя

(гр. dianoia)

здольнасць мыслення, розум; мудрасць (у старажытнагрэчаскай філасофіі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

інтэле́кт

(лац. intellectus)

здольнасць чалавека мысліць, разважаць, узровень разумовага развіцця.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

capacity [kəˈpæsəti] n.

1. здо́льнасць;

a capacity for labour працаздо́льнасць;

the capacity to pay плацежаздо́льнасць;

defence capacity абараназдо́льнасць;

purchasing capacity пакупні́цкая здо́льнасць

2. аб’ём, ёмістасць; умяшча́льнасць;

a mind of great capacity бага́ты інтэле́кт;

filled to capacity напо́ўнены да краёў, ца́лкам запо́ўнены

3. я́касць; паса́да;

in the capacity of/in one’s capacity as у я́касці (каго-н.)

4. comput. ёмістасць; разра́днасць;

storage capacity ёмістасць па́мяці

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

кліва́ж, ‑у, м.

Сістэма лінейных трэшчын у горнай пародзе, якія ўзнікаюць пад уплывам ціску і надаюць гэтай пародзе здольнасць расшчапляцца на тонкія пласціны незалежна ад яе слаістасці.

[Фр. clivage — расслаенне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)