Паўпру́га ’пояс’ (бых., Мат. Маг.). Да папруга (гл.). Паў- (замест па‑) у выніку дзеяння народнай этымалогіі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

згнюсі́ць, згнюшу, згнюсіш, згнюсіць; зак., што.

Абл. Зглуміць, запэцкаць. Яшчэ і сама Тодарыха, замест таго каб паспачуваць Ганьцы ці памазаць ёй новую скібку, пасарамаціла яшчэ яе: — От бязрукая! Гэтакую скібку гэтак згнюсіць. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ло́джыя, ‑і, ж.

Памяшканне, у якім замест вонкавай сцяны — адкрытая каланада ці арка. // Адкрытая з фасаднага боку будынка ніша з балконам. [Барушка:] — Гэта лоджыі, Алачка. Чарговая ідэя твайго бацькі. Яны павінны упрыгожваць ансамбль. Карпаў.

[Іт. loggia.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пада..., прыстаўка (гл. пад...).

Ужываецца замест «пад...»: а) перад збегам двух і больш зычных, напрыклад: падагнуць, падагрэць, падазваць, падарваць, падаткнуць; б) перад зычнымі, пасля якіх пішацца мяккі знак або апостраф, напрыклад: падалью, падаб’ю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папрадава́ць, ‑даю, ‑даеш, ‑дае; зак., каго-што.

Прадаць усё, многае або ўсіх, многіх. Першыя пасляваенныя невялікія хаты змагароўцы папрабавалі ў суседні .. раён, а сабе замест іх збудавалі прасторныя дамы пад гладкі вугал. Нядзведскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

са́льта-марта́ле, нескл., н.

Акрабатычны скачок з пераваротам у паветры цераз галаву. // перан. Пра рэзкую перамену ў дзеяннях, учынках. Завод для.. [стажораў] — замест трампліна. Адбудуць сваё, зробяць сальта-мартале, і толькі бачылі іх. Карпаў.

[Іт. saltomortale.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уляля́шчыць, ‑шчу, ‑шчыш, ‑шчыць; зак., каго-што.

Разм.

1. Расшчодрыўшыся, даць каму‑н. што‑н. у вялікай колькасці. Замест двухсот рублёў чатырыста ўляляшчыў.

2. Управіць у што‑н. вязкае. Уляляшчыць каня ў балота.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Жэну́ць ’гнаць’ (Нас.). Відаць, недакладнае ўтварэнне інфінітыва ад жену, женеш замест гнаць; параўн., аднак, польск. żenąć ’гнаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

цямні́ца, ‑ы, ж.

1. Месца зняволення, турма. І рухнуць апоры Фашысцкіх цямніц, Нявольнікі выйдуць Да ясных зарніц. Купала.

2. Цёмнае памяшканне, пазбаўленае святла; проціл. святліца. Замест жа хібарак, панылых цямніц, Паставім прыгожых святліц. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

э́нскі, ‑ая, ‑ае.

Ужываецца замест назвы, якая па якіх‑н. прычынах павінна застацца невядомай і не можа быць указана; абазначае: нейкі. На заставе энскай, На застрэшку гор — Хлопцы са Смаленска І адзін маёр. Голуб.

[Ад назвы лац. літары «n».]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)