кабарга́

(рус. кабарга, ад алт. toorgo)

горная бязрогая жывёла сям. аленевых з мускуснай залозай на жываце (у самцоў); пашырана ва Усх. і Паўд.-Усх. Азіі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

okazowy

okazow|y

1. узорны, прыкладны, рэкламны;

2. тыповы;

okazowy przykład — тыповы прыклад;

egzemplarz ~y — абавязковы экзэмпляр;

bydło ~e — паказная (выстаўная) жывёла

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

lądowy

lądow|y

1. сухапутны;

wojska ~e — сухапутныя войскі;

2. мацерыковы; кантынентальны;

ssak ~y — мацерыковая млекакормячая жывёла;

szczur ~y пагард. сухапутны пацук

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Жарабя́, жарэ́бны, жарабо́к, жарабе́ц, жарэ́бчык, жаро́бка і інш. Рус. жеребенок, укр. жеребʼя, польск. źrebię, в.-луж. žrěbjo, н.-луж. žrebje, палаб. zribą, zribă, чэш. hřibě, славац. žriebä, балг. ждребя, жребя, макед. ждребе, жребе, серб.-харв. ждре̑бе, славен. žrebè. Ст.-слав. жрѣбѧ, ст.-рус. жеребя ’тс’. Прасл. *žerbę ўтворана з суфіксам *‑ent‑ > *‑ę‑ ад асновы *žerb‑, і.-е. *gerbh‑/*g​uerbh‑/*g​u̯reb‑ ’(Трубачоў, Происх., 53). Апошняе са значэннем ’плод, маладая жывёла, дзіця’ (Покарны, 1, 485) суадносіцца з грэч. βρέφος ’тс’; з слав. параўноўваюць таксама ст.-інд. gárbha ’чэрава, плод’, авест. garəva‑ ’тс’ (Трубачоў, Происх., 53; Фасмер, 2, 48). Скок (3, 673) далучае і супастаўленне з ням. Kalb ’цяля’; Махэк₂ (188) параўноўвае з герм. *xvelpa‑z (ням. Welf) ’шчаня’, хец. huelpi ’маладая жывёла’. Бенвяніст (Индоевр., 182) адзначаў, што падзел асноў I *g​u̯er‑bh‑ і II *g​u̯r‑ebh‑ адбыўся яшчэ ў і.-е., што і адлюстравалася ў санскр. і грэч. формах. Слав., натуральна, належыць да першай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ця́га, -і, ДМ ця́зе, ж.

1. Рухаючая сіла, пры дапамозе якой перамяшчаецца штон., а таксама крыніца такой сілы (жывёла, машына, электрычнасць).

Паравая ц.

Конная ц.

2. Рух газаў, дыму (звычайна ў топачных і вентыляцыйных канструкцыях), які выклікаецца рознасцю ціску.

Печ дыміць ад слабой цягі.

3. перан. Імкненне, прыхільнасць да каго-, чаго-н.

Ц. да навукі.

Неадольная ц.

4. Стрыжань, які перадае рух ад адной часткі механізма да другой (спец.).

Стрэлачная ц.

5. У архітэктуры: тынкавальны або каменны паясок, які падзяляе вонкавыя і ўнутраныя сцены, абрамляе столь і пано.

6. Шлюбны палёт самца слонкі ў пошуках самкі (спец.).

|| прым. ця́гавы, -ая, -ае (у 1 знач.).

Цягавая сіла.

Ц. электрарухавік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

зала́дзіць ​1, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., што.

Закласці, закрыць чым‑н. дзірку, адтуліну. Заладзіць дзірку ў плоце.

зала́дзіць ​2, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак.

Разм.

1. што, са злучн. «што» і без дап. Пачаць настойліва гаварыць, паўтараць адно і тое ж. — Заладзіў.. адно: «Не паеду, не паеду», — злавалася Насця. Пальчэўскі.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пачаць зацяжна ісці (пра дождж), дзьмуць (пра вецер). Бывала, вясной ці ў глыбокую восень як заладзяць дажджы, дык вуліцу так размесіць жывёла, што прайсці ніяк нельга. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Tier

n -es, -e жывёла, жывёліна, скаці́на, звер

ein ármes ~ — разм. бе́дная істо́та, бе́дны

das árme ~ háben — ≅ падда́цца меланхо́ліі

gróßes ~ — разм. ва́жная пту́шка [персо́на]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

бабіру́са

(н.-лац. babyrousa babyrussa, ад малайск. babi = свіння + rusa = алень)

парнакапытная жывёла сям. свіней, якая водзіцца ў балоцістых лясах вострава Цэлебеса і некаторых суседніх астравоў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

нагуля́ць сов.

1. в разн. знач. нагуля́ть;

жывёла ~ля́ла тлу́шчу — скот нагуля́л жир;

не ве́льмі тут ~ля́еш — не о́чень здесь нагуля́ешь;

н. прасту́ду — нагуля́ть просту́ду;

н. дзіця́ — нагуля́ть ребёнка;

2. (приобрести игрой) наигра́ть;

н. зна́чную су́му гро́шай — наигра́ть значи́тельную су́мму де́нег

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

samopas

м.

1. самапасам, без нагляду;

bydło chodzi po lesie samopas — жывёла (быдла) ходзіць па лесе без догляду;

2. самастойна; індывідуальна; адной асобай

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)