піск, ‑у, м.

Тонкі, высокі гук. Не паспеў Васіль спыніць каня, як жанкі з піскам і смехам шуганулі на снег. Васілевіч. Крыкі гандляроў, смех гуляючых, .. рык гавяды, піск свіней — усё злівалася ў адну шумную басовую ноту. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сажнёвы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сажня. Сажнёвыя меры. Сажнёвы стос дроў. // Разм. Вельмі вялікі (высокі, доўгі і пад.). Сажнёвыя крокі. □ Я нясмела накіраваўся да старасты. Той паглядзеў на мяне з вышыні свайго сажнёвага росту. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вісачэ́ць ’расці, станавіцца больш высокім’; ’паднімацца вышэй, узвышацца’ (Нас.). Укр. височити ’ўзвышаць, рабіць высокім’, чэш. vysočeti ’рабіцца вышэйшым’. Прасл. vysoč‑ěti. Да высокі (гл.). Утворана пры дапамозе суф. ‑ě‑ti, які абазначае набыццё якасцей азначальнай асновы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мол1высокі і доўгі вал у порце’ (ТСБМ). З рус. мол ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 83), якое з італ. molo ’тс’ (Фасмер, 2, 641).

*Мол2, ст.-бел. молъ ’мул’ (Карскі, Труды, 312). Да мул (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Падсука́ны, подсука́ны ’падцягнуты, зграбны’ (ТС), пітсука́нывысокі, тонкі’ (Ніканчук). Да падсукаць < сукаць (гл.). Першапачаткова, відаць, ’паваротлівы, лоўкі’, калі мець на ўвазе семантыку дзеяслова. Параўн. таксама літ. apsukrùs (ад sùkti ’круціць’, роднаснае слав. sukati) ’выкрутлівы, паваротлівы, лоўкі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мандары́н м

1. бат (плод) Mandarne f -, -n;

2. бат (дрэва) Mandarnenbaum m -s, -bäume;

3. гіст (высокі тытул у Кітаі) Mandarn m -(e)s, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

курга́н

(цюрк. kurhan)

1) высокі старадаўні магільны насып (напр. скіфскі к.);

2) земляны насып у памяць якой-н. падзеі, даты, асобы (напр. к. Міцкевіча).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Сталі́нда (столі́нда) экспр. ‘худзізна’ (шчуч., Сл. ПЗБ), станклі́да іран.высокі хударлявы чалавек’ (Мат. Маг.). Паводле аўтараў Сл. ПЗБ (4, 589), з літ. stuolỹs ‘корч’, што малаверагодна. Магчыма, звязанае з скулінда, скаланда (гл.) з набліжэннем да тонкі, танклявы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

арба́, ы́; мн. а́рбы, ‑аў; ж.

Высокі двухколы воз у Сярэдняй Азіі, а таксама доўгі чатырохколы — на Украіне, у Крыме, на Каўказе. Гамрэкелі стаяў на двары, наглядаючы за работай парабкаў, якія грузілі на арбу мяхі з агуркамі. Самуйлёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жабо́,

1. Уст. Карункавыя або кісейныя брыжы вакол каўняра і на грудзях у мужчынскай сарочцы. // Высокі палатняны каўнер мужчынскай сарочкі, які закрываў ніжнія часткі шчок.

2. Аздоба з карункаў у брыжы або складкі каля каўнерыка жаночай блузкі, плацця.

[Фр. jabot.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)