Драўля́ны, драўня́ны драўляны’ (БРС, Нас., Сл. паўн.-зах.). Беларускае ўтварэнне ад запазычанага з польск. мовы слова дрэ́ва (гл.; параўн. у Трубачова, Эт. сл., 4, 212).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дыхто́ўны ’моцны (пра матэрыял)’ (Нас.), дыхтоўны (БРС). Паводле Кюнэ (Poln., 52), запазычанне з польск. dychtowy ’тс’ (< ням. dicht). Параўн. Брукнер, 106. Гл. яшчэ ды́хта, ды́кта.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Канты́чка ’зборнік духоўных песень і кантаў’, (ТСБМ, Нас., Гарэц., Нік. Очерки) запазычана з польск. kantyczka ’тс’, якое з лац. canticum ’песня, спеў’ (Слаўскі, 2, 46).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Капы́ціцца ’быць упартым’, ’капрызнічаць, гарачыцца’ (Яўс.), ’спатыкацца (пра каня)’ (Нас., Шат.). Да капыта? Параўн. капыціцца ’спатыкацца (пра каня)’ (ТСБМ). Магчыма, таксама кантамінацыя з капырсціцца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Карпа́ць 1 ’калупаць, павольна рабіць што-небудзь’ (Нас., Янк. III, Мал., Гарэц., Др.-Падб.). Гл. корпаць.
Карпа́ць 2 ’укараціць што-небудзь’ (Др.-Падб.). Гл. кірпаты.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кро́пка 1 ’грыбная начынка пірага (Малч.). Гл. крапаць 2 ’начыняць, фаршыраваць’.
Кро́пка 2 ’метка, след, плямка’ (ТСБМ, Нас.). Гл. крапаць 1 і крапіць ’капаць, пырскаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Аглашэ́ны ’някемлівы, прыдуркаваты’ (Нас.), рус. оглашенный да царкоўнаславянскага. Першапачаткова, аглашэны ’пераконаны’ (гл. аглашаць), а потым экспрэсіўна-іранічнае ’някемлівы’ (магчыма, пад уплывам аглушаны) (Праабражэнскі, 1, 141).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бабзно́ ’баязлівец’, ’натоўп жанчын’ (Нас.). Мабыць, з *бабздно (параўн. бабзды́р) да пейаратыўнай асновы бабзд‑ ’баба’, якая ёсць і ва ўкр. мове (бабзде́ля старая, смярдзючая баба’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пабе́да ’перамога’ (Яруш.), пабе́дны ’няшчасны, пакрыўджаны’ (Нас.). Рус. побе́да, ст.-рус. побѣда, ст.-слав. побѣда, побѣдный ’пераможны’, ’няшчасны’. Да бяда, бедны (гл.) (Фасмер, 3, 293).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паві́нен ’абавязаны, вымушаны што-н. рабіць або мець якую-н. якасць’ (ТСБМ, Нас., Шат.). Запазычанне з польск. powinien, якое далей да vina (Кюнэ, Poln., 87).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)