respectable

[rɪˈspektəbəl]

adj.

1) прысто́йны; сумле́нны; шанава́ны, паважа́ны (чалаве́к); самаві́ты ы́гляд)

2) ла́дны, даво́лі вялі́кі, зна́чны, немалы́ (пра ко́лькасьць)

3) до́бры, неблагі́, нядрэ́нны

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Клаўсю́к ’непісьменны, цёмны чалавек’ (Сл. паўн.-зах.) з літ. klaustukas ’хто любіць падслухоўваць’ (там жа, 473). Гл. таксама Лаўчутэ, Балтизмы, 79.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Нядо́ля ’няшчасце, няўдача’ (Нас., Яруш.), ’няўдалы чалавек’ (Гарэц., Сцяшк., Сл. ПЗБ), ’ненадзейнае, нямоцнае на трываласць што’ (Сл. ЦРБ). Да доля (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мудрэц ’мудры, разумны чалавек’ (ТСБМ), ’кемлівы, вынаходлівы, штукар’ (міёр., З нар. сл.; ТС), ’хітрун’ (Бяльк.). Да прасл. mǫdrьcь. Гл. му́дры1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Віхля́й ’нядбайны чалавек’, віхля́йства ’нядбайнасць’ (Нас., Яруш.). Рус. віхляй ’тс’. Да віхляць (гл.) з суф. Nomina agentis ‑ajь (SP, 1, 88).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Абжо́рачалавек, што многа есць’ (БРС, Бяльк., Касп.), рус. обжора, укр. обжора, ненажера да жэрці (гл.) < ob‑žьra < ob‑žьr‑ti.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пуршэ́ць ’чмыхаць, злоснічаць’ (ТС). Гл. пу́рхаць; не выключае сувязь з літ. purkšėti ’шыпець, фыркаць (пра ката)’, параўн. purkslys ’нястрыманы чалавек; гарачка’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пі́ця (іран.) ’самаўпэўнены чалавек’ (шчуч., Сцяшк. Сл.). Няясна; магчыма, “спешчаны” варыянт да пыца ’морда’, аформлены пры дапамозе суф. — V/ (як сопя).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ро́цька ’разява’ (Касп.), ’няўважлівы чалавек’ (Жд. 2), ’дурань’ (міёр., З нар. сл.). Да рот (гл.). Суфікс ‑к‑а — з экспрэсіяй непахвальнасці.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Трэ́пуцень экспр. ‘несур’ёзны, непаслухмяны чалавек’ (Руб.), сюды ж, магчыма, трэп — мянушка чалавека па прозвішчы Трыпуцень (Аляхн.). Відаць, звязана з трэпнуць, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)