хала́тнасць, ‑і, ж.

Нядобрасумленныя, нядбайныя адносіны да сваіх абавязкаў. Прараб Нядаўні абвінавачваецца ў халатнасці, парушэнні правы тэхнікі бяспекі, у выніку чаго загінуў чалавек. Дадзіёмаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хлебасо́л, ‑а, м.

Гасцінны чалавек. Падаўняму Іван — хлебасол вялікі, любіў прыняць людзей з форсам, з размахам, каб пілі, елі, гулялі, колькі душа пажадае. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шалахту́н, ‑а, м.

Абл. Балбатлівы чалавек; пустазвон. Благі той сват, што, дзе трэба, спрытна пагаварыць не ўмее, але бяда, калі і залішне шалахтун. Калюга.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

якабі́нец, ‑нца, м.

1. Гіст. Прадстаўнік рэвалюцыйна-дэмакратычных слаёў французскай буржуазнай рэвалюцыі канца 18 ст., член якабінскага клуба.

2. Уст. Чалавек рэвалюцыйных перакананняў; вальнадумец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пустабя́ка ’пусты чалавек, што робіць пустое і гаворыць пустое’ (Варл.), пустабека ’пусты чалавек’ (лаг., Стан.), укр. пустобʼяка ’пусты, разбэшчаны чалавек’, рус. пустобяка ’той, хто гаворыць пустое’. Да пусты ў значэнні ’несур’ёзны, легкадумны’ і бяка ’дрэнь’ або вякаць (бекаць) ’плявузгаць, балбатаць’. Інакш ЕСУМ (4, 639–640): з рус. вякаць ’плясці, плявузгаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

крыштальны, ✂.

  1. гл. крышталь.

  2. перан. Празрысты, чысты.

    • Крыштальная вада.

  3. перан. Беззаганны, бездакорны (пра лепшыя якасці чалавека, а таксама пра чалавека з такімі якасцямі).

    • Крыштальная чэснасць.
    • Крыштальнай душы чалавек.

|| наз. крыштальнасць, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

паклоннік, ✂, м.

  1. Той, хто з захапленнем пакланяецца каму-, чаму-н., прыхільнік.

    • П. мастацтва.
    • П. чыйго-н. таленту.

  2. Закаханы ў каго-н. чалавек.

    • У яе было многа паклоннікаў.

|| ж. паклонніца, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

паэт, ✂, м.

  1. Аўтар вершаваных, паэтычных твораў.

    • Янка Купала — народны беларускі п.

  2. перан. Чалавек, надзелены паэтычнымі адносінамі да свету, да жыцця.

    • П. у душы.
    • П. у сваёй справе.

|| ж. паэтэса, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

грамадзянін, ✂, м.

  1. Асоба, якая належыць да пастаяннага насельніцтва дадзенай дзяржавы, карыстаецца абаронай, правамі і абавязкамі, устаноўленымі яе канстытуцыяй.

  2. Дарослы чалавек, а таксама форма афіцыйнага звароту да яго.

|| ж. грамадзянка, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

далучыцца, ✂; зак.

  1. Павялічыцца на пэўную колькасць.

    • Да групы экскурсантаў далучылася яшчэ 5 чалавек.

  2. Згадзіўшыся з кім-, чым-н., прымкнуць.

    • Д. да грамадскага жыцця краіны.

|| незак. далучацца, ✂.

|| наз. далучэнне, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)