◎ Пэ́рга ’пчаліны хлеб’ (гродз., Сцяшк. Сл.), пэрфа ’пярга’ (свісл., Сл. ПЗБ). “Абеларушаны” паланізм pierzga ’тс’ або pierzch ’пыл, луска’, гл. пярга.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прапячы́, -пяку́, -пячэ́ш, -пячэ́; -пячо́м, -печаце́, -пяку́ць; -пёк, -пякла́, -ло́; -пячы́; -пе́чаны; зак., што.

1. Даць спячыся да поўнай гатоўнасці.

П. мяса.

2. Прапаліць чым-н. моцна нагрэтым.

П. дзірку ў дошцы.

3. Правесці які-н. час, пекучы што-н.

Усю ноч прапяклі хлеб.

|| незак. прапяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падзо́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да падзолу. // Разм. Які падобны на падзол. На стале лусту хлеба паклаў. Хлеб, як скіба падзольная, Чэрствы і шэры. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абмалаці́цца, ‑лоціцца; зак.

1. Зрабіцца, стаць абмалочаным; вымалаціцца. Сам сабою хлеб не пасеецца, не сажнецца, не абмалоціцца.

2. Разм. Усё змалаціць, кончыць малацьбу. Калгас своечасова абмалаціўся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бу́лачны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да булачных вырабаў.

2. у знач. наз. бу́лачная, ‑ай, ж. Магазін, у якім прадаюцца хлеб, булкі і кандытарскія вырабы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́галадацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Захацець есці, прагаладацца. [Хлопцы] так выгаладаліся, што як бач апаражнілі міску салодкай кашы і да крошкі з’елі духмяны, прыпраўлены кменам хлеб. Корзун.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Brot

n -(e)s, -e

1) хлеб

belégtes ~ — бутэрбро́д

2) скі́ба [лу́ста] хле́ба

das tägliche ~ — хлеб штодзённы, прако́рм

sein éigen ~ éssen* — жыць ула́снай пра́цай

frémder Léute ~ éssen* — е́сці чужы́ хлеб, жыць за чужы́ кошт

◊ der Mensch lebt nicht vom ~ alléin — чалаве́к жыве́ не адны́м то́лькі хле́бам

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

карава́й м.

1. бо́хан, -на м., буха́нка, -кі ж.;

2. (свадебный хлеб) карава́й, -ва́я м.;

сва́дебный карава́й вясе́льны карава́й.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

affliction

[əˈflɪkʃən]

n.

1) боль -ю m.; згрызо́та, паку́та f.

2) го́ра n., бяда́ f.; няшча́сьце n.

the bread of affliction — го́ркі хлеб

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Прах́оны (прахо́ный) ’рэдкі (пра хлеб)’ (Бяльк.), сюды ж прахо́на ’рэдкавата, нягуста’ (Гарэц.), рус. дыял. прахо́ный ’рэдкі, нягусты (каша, цеста); наздраваты (пра хлеб)’. Паводле Малько (Бел.-рус. ізал., 65), да ц.-слав. прах ’пыл’, параўн. рус. праховый ’рэдкі, нягусты’. Магчыма і іншае тлумачэнне: ад *прахо(д)ны, параўн. прахо́н ’вольны доступ, праход, шчыліна’ (Нас., Гарэц.), што да ход, хадзіць, адносна фанетыкі параўн. ахалона ’ахаладжэнне’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)