кара́куль, ‑ю, м.
Шкурка ягнят каракульскіх авечак з кароткай пакручастай шэрсцю шэрага або чорнага колеру. Чорны каракуль. Каўнер з шэрага каракулю. □ [Сачыўка] быў ужо ў зімовым паліто з чорным каракулем. Ермаловіч.
[Ад геагр. назвы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няда́ўна, прысл.
Не так даўно. Сцены нядаўна пабелены вапнаю. Чорны. За працай ніхто не заўважаў, як хутка ляціць час. Здавалася, зусім нядаўна абедалі, а тут ужо і змяркацца пачынае. Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пастале́лы, ‑ая, ‑ае.
Які пасталеў, зрабіўся сталым. У вёску.. [Анатоль] вярнуўся пасталелы і не па гадах ужо сур’ёзны. Асіпенка. Вароты ў цёткі не часта рыпяць: Ніяк не сабраць пасталелых сыноў. Чэрня.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перасцяро́га, ‑і, ДМ ‑розе, ж.
Тое, што перасцерагае, засцерагае ад небяспекі. Меры перасцярогі. □ — Пільнасць і перасцярога ніколі не пашкодзяць. Паслядовіч. Стралялі, відаць, ужо так, для перасцярогі, для страху. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самака́тчык, ‑а, м.
Устарэлая назва ваеннаслужачага самакатнай часці. [Сапёр:] — А там ужо з гары і самакатчыкі смаляць, матацыклы з чатыры ўзбілася на мост... Бяжыце, бяжыце, думаю... Ну, значыцца, і ўзарваў... Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фанатэ́ка, ‑і, ДМ ‑тэцы, ж.
Сістэматызаваны збор фанаграм. Фанатэка пласцінак Шаляпіна. □ У бібліятэцы ствараецца фанатэка, у якой ужо цяпер налічваецца звыш 800 запісаў опернай, сімфанічнай і інш. музыкі. «ЛіМ».
[Ад грэч. phōnē — гук і thēkē — сховішча.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хлебяста́ць, хлебяшчу, хлябешчаш, хлябешча; незак.
Абл. Стракатаць, трашчаць (пра работу механізмаў, машын і пад.). У Забыліне хлебястаў кулямёт. Стралялі адтуль на імшары цяпер ужо не сціхаючы. Пташнікаў. // Балбатаць, шмат гаварыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цыру́балка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Разм.
1. Цыбур. Ужо даўно вецер здзьмуў з .. [адуванчыкаў] лёгкія пушынкі з зярнятамі.. Цяпер тырчалі толькі сухія цырубалкі. Кулакоўскі.
2. Драўляная зашпілька.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перавалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены; зак.
1. што. Перамясціць, пералажыць, звальваючы (пры перагрузцы; спец. і разм.).
2. што і цераз што. Перайсці цераз горны хрыбет.
3. асаб. і безас. Перайсці які-н. колькасны або часавы рубеж.
Прабег машыны пераваліў за сотню тысяч кіламетраў.
Ужо пераваліла (безас.) за пяцьдзясят гадоў.
|| незак. перава́льваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. перава́льванне, -я, н. (да 1 знач.), перава́лка, -і, ДМ -лцы, ж. (да 1 знач.; спец.) і перава́л, -у, м. (да 2 знач.).
|| прым. перава́лачны, -ая, -ае (да 1 знач.).
П. пункт (таксама перан.: наогул пра месца перамяшчэння, перабазіравання чаго-н.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
seit
1.
prp (D)
1) (з пэўнага часу)
~ díesem Tag — з гэ́тага дня
~ géstern — з учара́шняга дня
~ kúrzem — няда́ўна
~ lánger Zeit — ужо́ даўно́
~ dámals — з тых часо́ў
~ wann? — з яко́га ча́су?; ужо́ … як (пра час)
~ zehn Jáhren bin ich in Minsk — (ужо́) дзе́сяць гадо́ў, як я ў Мі́нску
2.
cj разм. з таго́ ча́су як, з той пары́ як
es ist lánge her, ~ wir uns geséhen háben — міну́ла мно́га ча́су з той пары́, як мы ба́чыліся ў апо́шні раз
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)