ЛАГ

(ад галанд. log адлегласць),

1) навігацыйная прылада для вымярэння скорасці руху карабля (судна) і пройдзенай ім адлегласці.

Найб. пашыраны Л., якія вымяраюць скорасць руху адносна вады. Яны бываюць механічныя (з крыльчаткай, якая верціцца ў вадзе пры руху судна), гідрадынамічныя (заснаваныя на залежнасці паміж скорасцю і ціскам патоку вады, што абцякае карабель), індукцыйныя і інш. Ёсць таксама Л., якія даюць паказанні адносна зямлі (дна) — доплераўскія гідраакустычныя і геамагнітныя.

2) Становішча карабля (судна) бортам да ветру, хвалі, прычала і да т.п. (напр., «стаць Л. да хвалі» азначае «стаць бортам да хвалі»).

Лагі: а — механічны (1 — крыльчатка, 2 — днішча судна); б — гідрадынамічны (1, 6 — адтуліны для прыёму статычнага і сумарнага ціскаў; 2, 5 — трубаправоды статычнага і сумарнага ціскаў; 3 — дыяфрагма; 4 — сільфонны апарат; pдын, pст — дынамічны і статычны ціскі).

т. 9, с. 85

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

крэн, ‑у, м.

1. Нахіл судна або самалёта набок. Раптам рэзкі ўдар страсянуў корпус судна. Траўлер даў крэп. Матрунёнак.

2. перан. Змяненне напрамку дзейнасці, паварот да іншых мэт, задач і пад. Зрабіць крэн у бок паляпшэння работы культурна-асветных устаноў.

[Ад лац. carina — кіль, днішча.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

браняка́тэр, ‑а, м.

Браніраванае судна невялікага водазмяшчэння, прызначанае для баявых дзеянняў галоўным чынам на рэках.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́перскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да капера (у 2 знач.), належыць яму. Каперскае судна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

круі́зны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да круіза, прызначаны для яго. Круізнае судна. Круізны рэйс.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зашвартава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.

Замацаваць у гавані на якарах або на прывязі (судна).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ватэрлі́нія, ‑і, ж.

Лінія на бартах судна, якая абазначае ўзровень асадкі яго пры поўнай загрузцы.

[Гал. water-lijn.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

швартава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., што.

Прымацоўваць, прывязваць судна швартовамі да прычальных прыстасаванняў. Швартаваць параход.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ладава́ць камерц. lden* vt; befrchten vt (судна)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

вы́садзіцца, -джуся, -дзішся, -дзіцца; зак.

Выйсці з экіпажа, вагона, судна і пад., прыбыўшы куды-н.

В. з карабля на бераг.

|| незак. выса́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. вы́садка, -і, ДМ -дцы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)