Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
rude[ru:d]adj.
1. (to) гру́бы, няве́тлівы; абра́злівы;
Don’t be rude to your father. Не грубі бацьку.
2. непрысто́йны
3.fmlрэ́зкі;
a rude shock рапто́ўны шок
4.lit. прыміты́ўны
♦
in rude healthBrE, dated мо́цнага здаро́ўя
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
grating
I[ˈgreɪtɪŋ]
n.
1) кра́ты, pl. only, gen. кра́таў (на во́кнах)
2) жале́зная агаро́джа
II[ˈgreɪtɪŋ]
adj.
1) рэ́зкі, дзярлі́вы, які́ дзярэ́
2) непрые́мны, раздражня́льны, які́ рэ́жа слых
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ГА́ЗА,
сумесь вуглевадародаў; фракцыя нафты, якая кіпіць у інтэрвале тэмператур 110—320 °C.
Празрыстая, бясколерная ці светла-бурая вадкасць з блакітным адценнем, шчыльн. 780—850 кг/м³ (20 °C), т-ра ўспышкі 28—72 °C, цеплата згарання 42,9—43,1 МДж/кг. Састаў і ўласцівасці залежаць ад хім. саставу нафты і спосабаў яе перапрацоўкі. Газа мае 20—60% насычаных аліфатычных, 20—50% нафтэнавых, 5—25% біцыклічных араматычных і да 2% ненасычаных вуглевадародаў. Атрымліваюць перагонкай нафты ці крэкінгам нафтапрадуктаў. Прамысл.вытв-сць пачалі браты Дубініны ў Расіі (1823).
Выкарыстоўваюць як рэактыўнае паліва (авіяц. газа), растваральнік, сыравіну ў нафтаперапр. прам-сці (тэхн. газа), гаручае для быт. награвальных і асвятляльных прылад і ў апаратах для рэзкі металаў (асвятляльная газа).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
harsh
[hɑ:rʃ]
adj.
1) гру́бы, грубы́, шо́рсткі, шурпа́ты
a harsh towel — грубы́ ручні́к
harsh rind — шурпа́тая ску́рка
2) рэ́зкі, непрые́мны
a harsh voice — рэ́зкі го́лас
3) да́ўкі, са́дкі (на смак)
4) крыклі́вы
a harsh painting — крыклі́вая карці́на
5) неміласэ́рны, лю́ты, суро́вы
a harsh man — бязьлі́тасны чалаве́к
6) суро́вы, стро́дкі
7) пану́ры; пагража́льны
a harsh expression — пагража́льны вы́раз
8) пану́ры; пусты́; непрыва́бны (бе́раг)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
рэз Участак, паласа поля або сенажаці (Беш.Касп., Гарб., Глуск.Янк. II, Грыг. 1838—1840, Слаўг., Сміл.Шат.); тры загоны (Жытк.); участак зямлі 72 га (Стол.), 10 дзесяцін (Стол.).
□в. Разкі́Слаўг., ур. Рэзкі (поле, прымеранае пазней) недалёка ад в. Папоўка Слаўг., воз. Разно Люцынскага пав. (Расія т. 9, стар. 445).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
піка́нтны, ‑ая, ‑ае.
1. Востры на смак, рэзкі. Пікантны соус.
2.перан. Які сваёй незвычайнасцю выклікае цікавасць. — Цікава, цікава, — адразу загарэўся Леў Іванавіч, падкі на ўсякія нечаканыя і пікантныя здарэнні.Васілевіч.// Не зусім прыстойны. Наконт тытулавання па бацьку.. [Іван Мацвеевіч] зараз жа расказаў пікантны анекдот.Бядуля.
3.перан. Прывабны, спакуслівы. Пікантная жанчына. □ Другія ж кінатэатры відаць здалёку. Ля іх ззяюць неонавыя рэкламы, на якіх паказаны самыя пікантныя кадры з фільмаў.Філімонаў.
[Фр. piquant. — калючы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рыпу́чы, ‑ая, ‑ае.
Які рыпіць, скрыпіць. Рыпучыя вароты. Рыпучыя колы. □ Лейтэнант падаўся назад, усеўся на рыпучыя дошкі лаўкі.Лынькоў.Вачурка не ведаў, як аддзякаваць Сашку. І вось вырашыў пашыць яму рыпучыя боты.Гроднеў.//Рэзкі, непрыемны (пра голас, гук). Рыпучы голас. □ У школе было вядома — кожны дзень трэба рыхтаваць урокі, і хоць мачыха і перашкаджала сваёй рыпучай буркатнёю, дзяўчына ні разу не прыйшла ў школу, не падрыхтаваўшы іх.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скрыпу́чы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які скрыпіць, вылучаецца скрыпам. Скрыпучыя дзверы. Скрыпучы снег. □ Ад хутара застаўся толькі сад, скрыпучы журавель над зрубам студні і тая самая хата.Брыль.Аднойчы раніцою Яўмен Шчырык павёз зяця на скрыпучай фурманцы да чыгуначнай станцыі.Пянкрат.//Рэзкі, падобны на скрып (пра голас, гукі). Скрыпучы голас. Скрыпучы смех. □ З-пад санных палазоў ішоў скрыпучы енк.Чорны.За душу браў скрыпучы крык драча ў алешніку на рэчцы.Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мета́л, -у, мн. -ы, -аў, м.
Хімічна простае рэчыва або сплаў, якім уласцівы бляск, коўкасць і добрая праводнасць цеплыні і электрычнасці.
○
Высакародныя металы — металы, якія не акісляюцца і не ржавеюць (золата, серабро, плаціна).
Каляровыя металы — усе металы і іх сплавы, акрамя жалеза і яго сплаваў.
Лёгкія металы — металы, якія валодаюць малой шчыльнасцю, ніжэйшай за шчыльнасць жалеза (алюміній, магній, натрый і інш.).
Цяжкія металы — металы з вялікай атамнай вагой або шчыльнасцю (жалеза, ванадый, свінец, ртуць і інш.).
Чорныя металы — жалеза і яго сплавы (чыгун, сталь).
|| прым.металі́чны, -ая, -ае.
Металічныя грошы.
М. голас (перан.: звонкі і рэзкі).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)