АБС-ПЛА́СТЫК,
тэрмапластычны матэрыял з 2-фазнай структурай, супалімер акрыланітрылу, бутадыену і стыролу. Непразрысты, звычайна цёмнага колеру, t размякчэння 90—105°C, шчыльн. 1,08∙103 кг/м³. Растваральны ў араматычных і хлараваных вуглевадародах, вільгаце-, масла-, бензіна-, кіслота-, шчолачаўстойлівы; з высокімі мех. трываласцю, цепластойкасцю, жорсткасцю. Атрымліваюць радыкальнай палімерызацыяй стыролу з акрыланітрылам у прысутнасці каўчукавага латэксу. Канструкцыйны матэрыял для аўтамабіле-, машына-, прыладабудавання, тэкст. і харч. прам-сці, на выраб спарт. інвентару, мэблі; напаўняльнік некаторых палімераў.
т. 1, с. 44
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
«ГАРЭ́ЛКА»,
бел. нар. гульня. Удзельнікі (колькасць не абмежаваная, але патрэбны няцотны лік) становяцца парамі ў адну калону. Хто застаўся без пары — вядучы. Ён ідзе ўперадзе калоны і прыгаворвае: «Гары, гары масла, каб не згасла. Званы звіняць, птушкі ляцяць. Апошнія ўздагон!». Пры слове «ўздагон» апошняя пара павінна выбегчы ўперад і ўзяцца за рукі. Вядучы стараецца іх апярэдзіць і схапіць каго-н. за руку. Хто застаецца адзін (без пары), становіцца вядучым, і гульня працягваецца.
Я.Р.Вількін.
т. 5, с. 79
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
распусці́ць, -пушчу́, -пу́сціш, -пу́сціць; -пу́шчаны; зак.
1. каго-што. Адпусціць (многіх), вызваліўшы ад абавязкаў. заняткаў і пад.
Р. вучняў на час канікул.
2. Расфарміраваць, ліквідаваць.
Р. часовую камісію.
3. што. Развязаць, разгарнуць што-н. звязанае, скручанае, сцягнутае.
Р. парусы.
Р. косы.
Р. парасон.
4. што. Раскідаць што-н. вязанае.
Р. шкарпэткі.
5. каго-што. Знізіўшы патрабавальнасць, строгасць, дапусціць да свавольства, зрабіць дуроным, недысцыплінаваным (разм.).
Р. дзяцей.
6. што. Прымусіць растварыцца ў якой-н. вадкасці (разм.).
Р. фарбу ў вадзе.
7. што. Растапіць.
Р. масла.
8. што. Расказаць многім (чуткі, плёткі; разм.. неадабр.).
Р. чуткі.
|| незак. распуска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. распуска́нне, -я, н. і ро́спуск, -у, м. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
лить несов.
1. ліць;
лить слёзы ліць слёзы;
2. техн. ліць; адліва́ць, выліва́ць;
◊
лить во́ду на чью́-л. ме́льницу ліць ваду́ на чый-не́будзь млын;
лить ма́сло в огонь ліць ма́сла ў аго́нь.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ГІДРАЭКСТРУ́ЗІЯ
(ад гідра... + экструзія),
спосаб апрацоўкі металаў ціскам, пры якім змешчаная ў замкнуты кантэйнер загатоўка выціскаецца праз канал матрыцы вадкасцю пад ціскам (0,5—3 ГПа). Выконваецца на ўстаноўках са знешняй крыніцай ціску вадкасці і прамога дзеяння, у якіх ціск вадкасці ў кантэйнеры ствараецца перамяшчэннем прэс-штэмпеля. Рабочыя вадкасці — вада, масла, расплаўленыя шкло, солі, легкаплаўкія металы. Выкарыстоўваецца для атрымання металург. паўфабрыкатаў (дрот, пруткі і профілі з цяжкадэфармуемых і тугаплаўкіх металаў) або загатовак для металарэзнага інструменту (свердлаў, метчыкаў, раскрутак і інш.).
т. 5, с. 237
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ператапі́ць I сов. (всех, многих) перетопи́ть
ператапі́ць II сов.
1. (сало и т.п.) перепла́вить;
п. ма́сла — перетопи́ть ма́сло;
2. (всё, многое) перетопи́ть; перепла́вить;
п. уве́сь воск — перетопи́ть (перепла́вить) весь воск;
3. (молоко, творог) створа́живая, перегре́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
shy
[ʃaɪ]
1.
adj.
1) нясьме́лы, сарамя́жлівы, сарамлі́вы
2) баязьлі́вы, палахлі́вы, пужлі́вы
A deer is a shy animal — Казу́ля — пужлі́вая жывёліна
3) асьцяро́жны, недаве́рлівы
4) сьці́плы, яко́га ледзь хапа́е
We are shy on butter — У нас не стае́ ма́сла
2.
v.i.
1) пужа́цца, адско́кваць
2) уніка́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
алі́ва, ‑ы, ж.
1. Вечназялёнае паўднёвае дрэва сямейства маслінавых; масліна. Дык няхай гучыць над светам слова, Слова гневу ходзіць па зямлі, Каб пад сонцам цвіў мой край сасновы І алівы вашыя цвілі!.. Рудкоўскі.
2. Ядомы плод гэтага дрэва.
3. Алей, атрыманы з яго пладоў.
4. Змазачнае масла. [Пракоп:] Трактар каштуе вялікіх грошай: і сам ён дарагі, і бензін аплаціць трэба, аліву. Колас. У ваччу яшчэ стаялі высокія сцены, чорныя з жаўтаватым водлівам, машынная аліва на жалезных прэнтах і калёсах. Чорны.
[Лац. oliva.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змяша́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Мяшаючы, перамешваючы, злучыць у адно што‑н. разнароднае; саставіць сумесь ці раствор. Віктар падбег да балота, зачарпнуў у жменю вады, змяшаў з пяском і прынёс Мірону. Маўр. Масла з вадой не змяшаеш. З нар.
2. Парушыць парадак размяшчэння чаго‑н.; пераблытаць, перамяшаць. — Будзем гуляць ці не? — Відаць, не, — змяшаў фігуркі служачы. Караткевіч. // Парушыць баявы парадак, строй (войска). Змяшаць шарэнгі.
•••
Змяшаць з граззю (з зямлёй) каго — груба аблаяць, зняважыць, зняславіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
халадзі́льнік, ‑а, м.
1. Спецыяльнае збудаванне, памяшканне з паніжанай тэмпературай для захоўвання або перавозкі прадуктаў, якія хутка псуюцца. Вагон-халадзільнік. □ Крыху далей, на другім баку пасёлка, на ўзгорку пад соснамі знаходзіцца рыбакансервавы завод. Побач з ім высіцца белы будынак халадзільніка. В. Вольскі. // Шафа з халадзільнай устаноўкай. Маці вынесла ў тазе на балкон сала, масла і прыкрыла газетай. — Не трэба і халадзільніка, — радавалася яна. — Заўсёды свежае будзе. Даніленка.
2. Частка машыны, спецыяльнае прыстасаванне для ахаладжэння чаго‑н. Халадзільнік паравой машыны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)