пту́шынка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Памянш.-ласк. да птушка; маленькая птушка. Праз адчыненыя дзверы заляцела аднойчы ў клас нейкая маленькая птушынка. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
флегма́тык, ‑а, м.
Чалавек флегматычнага тэмпераменту. Нарэшце вядомы на ўвесь горад фотакарэспандэнт Пеця Чарнавус, душа хлопец, флегматык у працы і віхор у гульні, адчыніў дзверы. Шамякін.
[Ад грэч. phlegmaticos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рымкаць ’паскрыпваць’ (Крывіч, 12, 1926, 109), рымець, рымчэць ’працягла скрыпець (пра дзверы, вароты)’ (Крывіч, 12, 1926, 109), ры́мка ’першая тонкая струна ў скрыпцы’ (Мядзв.; Крывіч, 12, 1926, 109), рымст ’аднаразовы скрып’: чую, ажно вароты — рымст, рымст, — нехта паціхоньку іх адчыняе (Крывіч, 12, 1926, 109). Гукаперайманне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
га́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Разм. Аднакр. да гахаць. Нарэшце з усяе сілы мужчыны гахнулі яшчэ раз. І дзверы адчыніліся. Кавалёў. Наўмыснік гахнуў молатам па зубілу. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бля́мкнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Аднакр. да блямкаць. У полі за вёскай блямкнуў тры разы падрад звон. Галавач. Рыпнулі ў хаце дзверы. Блямкнула клямка. І ўсё. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́ламаць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак., што.
1. Адламаўшы, аддзяліць. Выламаць палку, штыкеціну.
2. Зламаўшы, выбіць, высадзіць. Выламаць дзверы.
•••
Выламаць з калена — пра немагчымасць дастаць, знайсці што‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дубальто́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Які складаецца з двух аднародных або падобных прадметаў, частак; падвойны. Дубальтовыя рамы. Дубальтовыя дзверы.
2. З двума стваламі (пра зброю). Дубальтовая стрэльба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напаўзабыццё, ‑я, н.
Стан, блізкі да забыцця, няпоўнае забыццё. Веньямін ужо знаходзіўся ў прыемным стане напаўзабыцця, за якім пачынаецца сон, калі ў дзверы нехта моцна загрукатаў. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́ва, ‑ы, ж.
1. Самка паўліна.
2. у знач. прысл. па́вай. Разм. Плаўна, з гонарам (пра жаночую паходку). Паведаміўшы.. нечаканую навіну, Мая павай выйшла за дзверы. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пад’е́здны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да пад’езда (у 3 знач.). Пад’ездныя дзверы. □ Навіцкі парадаваўся, што нікога няма ля пад’езднай лаўкі, хутка шмыгнуў у пяціпавярховы дом. Далідовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)