про́бовать несов.

1. спрабава́ць, прабава́ць, про́баваць;

про́бовать свои́ си́лы спрабава́ць (прабава́ць, про́баваць) свае́ сі́лы;

про́бовать пройти́ прабава́ць (про́баваць) прайсці́;

2. (отведывать) каштава́ць;

про́бовать я́блоко каштава́ць я́блык;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

во́чны

I глазно́й;

~ныя хваро́бы — глазны́е боле́зни;

○ в. я́блык — анат. глазно́е я́блоко;

~ныя зу́бы — анат. глазны́е зу́бы

II: ~ная ста́ўка о́чная ста́вка;

~нае навуча́нне — о́чное обуче́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абчы́сціць сов.

1. в разн. знач. обчи́стить, очи́стить;

а. паліто́ ад сне́гу — очи́стить (обчи́стить) пальто́ от сне́га;

а. я́блык — очи́стить (обчи́стить) я́блоко;

2. разг. (обокрасть) обчи́стить

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наливно́й

1. наліўны́;

наливно́е су́дно спец. наліўно́е су́дна;

наливна́я ме́льница (вадзяны́) млын;

наливно́е колесо́ наліўно́е ко́ла;

2. (созревший, сочный, налитой) наліўны́, сакаўны́, сакаві́ты;

наливно́е я́блоко наліўны́ (сакаўны́, сакаві́ты) я́блык.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Specie formosa, mente odiosa

3 выгляду чароўна, душой непрыемна.

С виду прекрасна, душой неприятна.

бел. Глядзець прыгожы, ды не гожы. Глянеш ‒ хоць пацалуй, а прыступішся ‒ плюнеш. Стань, паглядзі, плюнь ды пайдзі.

рус. С виду малина, а раскусишь ‒ мякина. Родилась пригожа, да по нраву негожа. Лицом красавица, а нравом толь ко чёрту нравится. Снаружи хорошо, а внутри загляни ‒ волчью песню затяни.

фр. Souvent la plus belle pomme est véreuse (Самое красивое яблоко часто бывает червивое).

англ. Cats hide their claws (Кошки прячут когти).

нем. Schöne Haut, häßliche Gedanken (Красивая оболочка ‒ гадкие мысли).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

кі́слы в разн. знач. ки́слый; (о капусте — ещё) ква́шеный;

к. я́блык — ки́слое я́блоко;

к. суп — ки́слый суп;

к. настро́й — ки́слое настрое́ние;

~лая мі́на — ки́слая ми́на;

○ ~лае малако́ — простоква́ша;

~лыя со́лі — ки́слые со́ли;

~лае браджэ́нне — ки́слое броже́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

недалёка

1. нареч. недалеко́, недалёко; невдалеке́, неподалёку;

2. в знач. сказ. недалеко́, недалёко;

◊ недалёка адысці́ (адско́чыць) — недалеко́ уйти́;

н. да бяды́ — недалеко́ до беды́;

я́блык ад я́блыні недалёка адко́чваецца (па́дае) — погов. я́блоко от я́блони недалеко́ па́дает

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Пуц 1 ’сякера з доўгім тапарышчам; калун’ (ЛА, 2; ТС; Сл. Брэс.; Янк. 1; петрык., Шатал.; слуц., Нар. словатв.; ПСл; Нар. Гом., Сл. ПЗБ), пуцо ’тс’ (Сл. ПЗБ), пуц ’сякера з малым тапарышчам’ (Сцяшк. Сл.). Запазычанне з ням. Putz ’тс’, параўн. putzen ’чысціць, прыбіраць’ і тлумачэнне Янкоўскага: “цяслярская прылада, цяжкая сякера, якой ачэсваюць тоўстыя бярвенні” (Янк. 1).

◎ Пуц 2 ’тугадум’ (клец., Нар. лекс.), ’глупства (са зладзейскага жаргону)’ (Полымя, 2001, 6, 204). Метафара да пуці, параўн. ’тупая сякера’ (ст.-дар., Сл. ПЗБ) і перан. калун ’тупы чалавек’.

◎ Пуц 3 ’ногаць’ (карэліц., Шат.). Няясна.

Пуц 4 — выклічнік для імітацыі лёгкага падзення (Нас.), прысядання: я лаўлю курыцу, а яна пуц — і села (ЭШ), раптоўнага спынення: пуц — ды стаў конь (Шат.), сюды ж пу́цнуць ’упасці’: пуцнуло яблоко (Нас.), ’упасці ад стомы, зваліцца’ (слонім., Жыв. НС). Паводле Смаль–Стоцкага (Приміт., 168), адзін з варыянтаў “навейшага гукапераймання” для імітацыі раптоўнага дзеяння, параўн. укр. пац, пэц, пуц, пуць, польск. puc, pęc, pac: puc go na ziemię, а таксама выклічнік для нацкоўвання сабакі: puc go!, тое ж і серб.-харв. puc (адносна апошняга Скок, 3, 65; Путанец, там жа, параўноўвае са ст.-слав. устити ’incitare’, серб.-харв. usta і пад.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

стяну́ть сов.

1. в разн. знач. сцягну́ць, мног. пасця́гваць;

стя́нуть шине́ль ремнём сцягну́ць шыне́ль рэ́менем;

стяну́ть войска́ к перепра́ве сцягну́ць во́йскі да перапра́вы;

стяну́ть одея́ло со спя́щего сцягну́ць ко́ўдру са спя́чага;

2. (украсть) разг. сцягну́ць, спе́рці;

стяну́ть я́блоко разг. сцягну́ць я́блык;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Grex totus in agris unius scabile cadit

Увесь статак гіне ў полі з-за паршы адной [авечкі].

Всё стадо погибает в поле от парши одной [овцы].

бел. Адна паршывая аўца ўвесь статак паскудзіць. За адным паршывым баранам усё стада пагана.

рус. Одна паршивая овца всё стадо портит. Одна сопатая лошадь всех осопатит. От одного порченого яблока. целый воз загнивает. От одного гнилого яблока весь воз загнивает.

фр. Brebis galeuse gâte le troupeau (Паршивая овца портит стадо).

англ. One rotten sheep infects the whole flock (Одна паршивая овца всё стадо портит).

нем. Ein räudiges Schaf verdirbt die ganze Herde (Паршивая овца портит всё стадо). Ein fauler Apfel macht zehn faule Äpfel (Гнилое яблоко портит десять других).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)