Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
rude[ru:d]adj.
1. (to) гру́бы, няве́тлівы; абра́злівы;
Don’t be rude to your father. Не грубі бацьку.
2. непрысто́йны
3.fml рэ́зкі;
a rude shock рапто́ўны шок
4.lit. прыміты́ўны
♦
in rude healthBrE, dated мо́цнага здаро́ўя
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
БАБУ́К Уладзімір Вікенцьевіч
(26.6.1897, в. Навасёлкі Пухавіцкага р-на Мінскай вобласці — 20.9.1977),
бел.хірург.Д-рмед.н. (1937), праф. (1938). Засл. дз. нав. Беларусі (1948). Скончыў Казанскі ун-т (1923). З 1937 у Мінскім мед. ін-це. Навук. працы па эксперым. і клінічным лячэнні траўматычнага шоку і крывацёку, хірург. лячэнні астэаміэліту, спантаннай гангрэны. Распрацаваў метады лячэння вострай прамянёвай хваробы, апендыкулятарньіх інфільтратаў, апёкаў, сепсісу.
Тв.:
Травматический шок и острые кровопотери. Мн., 1953;
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
jolt
[dʒoʊlt]1.
v.t.
трэ́сьці; падкіда́ць (у во́зе), устрэ́сваць
2.
v.i.
трэ́сьціся (на няро́ўнай даро́зе)
3.
n.
1) рэ́зкі, мо́цны штуршо́к, страсе́ньне
2) рапто́ўная неспадзе́ўка, цяжкі́ ўда́р; шок -у m., устру́с -у m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
shock
I[ʃɑ:k]1.
n.
1) уда́р -у m., штуршо́к -ка́m., гвалто́ўнае страсе́ньне
earthquake shocks — штуршкі́ землятру́су
2) цяжкі́(мара́льны) уда́р
3) (нэрво́вы)шок, узрушэ́ньне n.
2.
v.t.
1) гвалто́ўна ўда́рыць
2) ашаламля́ць; ура́жваць; абура́ць
3) бі́ць электрашо́кам
3.
v.i.
сутыка́цца, сту́кацца зь вялі́кай сі́лай
•
- shock therapy
II[ʃɑ:k]
n.
ку́чма f.
III[ʃɑ:k]
n.
капа́f., мэ́ндлік -а m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АДЗІНО́ТА,
адзіноцтва, адзін з псіхагенных фактараў, сац.-псіхал. стан ізаляцыі чалавека ад інш. людзей. Выклікаецца геагр. (тэрытарыяльнай), сац., турэмнай, псіхал. ізаляцыяй. Адзіноце спадарожнічаюць вострыя, часцей негатыўныя эмацыянальныя перажыванні, стрэсавая сітуацыя, псіхал.шок. Фізічна адзінокі індывід, звязаны з нейкімі ідэямі, маральнымі каштоўнасцямі і інш., адчувае прыналежнасць да пэўнай сац. групы, грамадства і г.д. Разам з тым індывід можа жыць сярод людзей, але адчуваць поўную ізаляванасць; такі стан — аснова для ўзнікнення шызафрэнічнага стрэсу. Адсутнасць сувязяў з духоўнымі каштоўнасцямі, нормамі, сімваламі выступае як маральная адзінота, з сац. наваколлем — сацыяльная. Фізічная адзінота ўзмацняецца, калі ёй спадарожнічае маральная ці псіхалагічная. Маральная адзінота становіцца адметнай рысай грамадства, у якім разбураецца таталітарны калектывізм і людзі атрымліваюць свабоду самавызначэння, не маючы для гэтага ні імкнення, ні звычак. Аднак побач з адзінотай, якая носіць негатыўны характар, існуе і адзінота, якая лечыць, дапамагае асобе больш поўна раскрыць свае здольнасці, талент, своеасаблівасць.
Літ.:
Швалб Ю.М.,Данчева О.В. Одиночество. Киев, 1991;
Фромм Э. Бегство от свободы: Пер. с англ. М., 1990.
2.Разм. Добра зарабіць, выгадна прадаць. [Яснікаў:] — Ганарар добры хапанеш.Шамякін.— Слаўныя памідорчыкі, праўда? Гэта аж з Крыма. Па цэлым чамадане прывезлі, — жанчына ўздыхнула. — Ох, і хапанулі яны грошай...Даніленка.
3.Разм. Забраць што‑н. у каго‑н. То калі прыязджалі да нас вось Мікола з Петраграда і мой швагрусь Вяршынскі з-пад Баранавіч, дык мы панскую зямлю і хапанулі.Гурскі.
4.Разм. Украсці, сцягнуць. Хтосьці З крамы хапануў... — Знаць не знаю, Чуць не чуў.Броўка.
5.Разм. Выпіць спіртнога. Памаўчаўшы, [маці] спыталася: — Дзе ж ты хапянуў гэтай гары?Пестрак.Хапануў шклянку, але ж тое яшчэ ўдзень. І ўсё ж размарыла-такі, гадасць.Навуменка.
6.Разм. Раптоўна ахапіць, схапіць (пра прыступ хваробы, болю). Вось галоўны канструктар прыйшоў. Больш мы не запрашалі нікога... Вынаходніка-токара шок Хапянуў ад уступу такога.Нядзведскі.
7.Разм. Жвава, бадзёра зайграць на музычным інструменце. Музыкант хапянуў «чаркашынаву польку», і зноў задрыжала хата, як і на пачатку. Вечарынка была ў разгары.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
jar
I[dʒɑ:r]1.
n.
збан -а́m., збано́к -ка́m.; слой -я m., сло́ік -а m.