чаму́сь, прысл.
Разм. Тое, што і чамусьці 1. [Сярго:] Народ абучаны, страляць умее, А поспехаў у вас чамусь няма. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
агля́двацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да аглянуцца. Ішла.. [жанчына] чамусьці крадком і ўвесь час аглядвалася. Якімовіч.
2. Зал. да аглядваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штабні́к, ‑а, м.
Разм. Тое, што і штабіст. Свіліс чамусьці не пажадаў пераязджаць у іншы лагер у адным вагоне са штабнікамі. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пужлі́васць, ‑і, ж.
Уласцівасць пужлівага; палахлівасць, страх. Мне чамусьці падабалася Хведарава пужлівасць. Асіпенка. Неспадзеўкі, пужлівасць, нейкая вінаватая ўсмешка разам адбіваліся на.. [Ядвісіным] твары. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
что́-тоII нареч., разг.
1. (в некоторой степени, несколько; вроде) не́шта;
что́-то о́коло со́тни не́шта каля́ со́тні;
что́-то вро́де флане́ли не́шта накшта́лт флане́лі;
2. (почему-то; неясно почему) не́шта, чаму́сьці;
он что́-то пло́хо вы́глядит ён не́шта (чаму́сьці) дрэ́нна выгляда́е.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нежада́нне, ‑я, н.
Адсутнасць жадання; ухіленне ад чаго‑н. [Леснічыха] чамусьці гаварыла неахвотна. І ў гэтым нежаданні расказваць пра сябе Язэп адчуваў нейкую таямніцу. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перазірну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Разм. Абмяняцца позіркамі; пераглянуцца. [Дзямід Сыч:] — Якаў Донька тут? — Усе перазірнуліся. За Доньку чамусьці весела адказаў Міхаль Павіцкі. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канфу́зіцца, ‑фужуся, ‑фузішся, ‑фузіцца; незак.
Прыходзіць у замяшанне, адчуваць няёмкасць; саромецца, бянтэжыцца. Дзяўчына слухала яго, чамусьці сама канфузілася і старалася хутчэй пайсці ад Казіка. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
су́дарга, ‑і, ДМ ‑рзе, ж.
Тое, што і сутарга. Зноў, чамусьці, успомнілася .. [Віцьку] пра бацьку, яго скурчаныя ад сударгі ногі, безнадзейныя воклічы аб дапамозе. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Ке́мнуць ’заснуць’ (Сцяшк. Сл.). Гл. Змарыць. Рус. кимать ’спаць’. Польск. kimać ’тс’, якое разглядаецца як запазычанне з рускай, паколькі першакрыніца адносіцца да так званай мовы афеняў, якая лакалізуецца ў цэнтральнарускім рэгіёне. Афеньск. кимать узыходзіць да н.-грэч. κοιμούμαι ’спаць’ (Фасмер, Этюды, 87). Этымалогія гэтага слова чамусьці не трапіла ў Этымалагічны слоўнік Фасмера. Іншыя этымалогіі ненадзейныя. Параўн. Бандалетаў, Этимология–1980, 69.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)