пала́ц, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Вялікі і пышны будынак, які звычайна выдзяляецца сваёй архітэктурай.

2. Такі будынак, які з’яўляецца месцазнаходжаннем манарха і яго сям’і.

Царскі п.

3. з Р. У складзе назваў некаторых будынкаў шырокага грамадскага прызначэння.

П. піянераў.

П. спорту.

|| прым. пала́цавы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прытно́м, прысл.

Абл. Непасрэдна адзін за адным, без перапынку; запар. А рыжы хлопчык пры камінку Чытае тонкім галаском Пра царскі дом, хістанні рынку, Без выбару, усё прытном. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

забі́тасць, ‑і, ж.

Стан запалоханасці, прыніжанасці, атупення. Ды і як жа не быць .. [жанчыне] цёмнай, забітай, калі сотні год стваралі гэту цемру і забітасць усе: царскі ўрад, школа, царква. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зве́ргнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., каго-што.

Сілай пазбавіць улады; скінуць. Звергнуць цара. Звергнуць манархію. □ Мы ўзнімаем паўстанне са зброяй у руках, каб звергнуць царскі ўрад і заваяваць свабоду ўсяму народу. Ленін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дварэ́ц, ‑рца, м.

Будынак, які служыць жыллём і пастаянным месцазнаходжаннем цара, караля ці іншага кіраўніка дзяржавы, а таксама членаў іх сямей. Царскі дварэц. Каралеўскі дварэц. // Будынак, які вылучаецца пышнасцю, хараством, раскошай; палац. Мармуровыя дварцы Венецыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ца́рственный

1. (царский) уст. ца́рскі;

2. перен., книжн. ца́рственны; (величный) ве́лічны, вялі́касны; (горделивый) ганарлі́вы;

ца́рственная оса́нка ве́лічны вы́гляд.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

royal​2 [ˈrɔɪəl] adj.

1. карале́ўскі, ца́рскі;

the royal family карале́ўская сям’я́

2. карале́ўскі (у назвах);

Royal Botanic Gardens Карале́ўскі батані́чны сад

3. пы́шны, раско́шны;

a royal welcome пы́шны прыём

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

даваява́цца, ‑ваююся, ‑ваюешся, ‑ваюецца; зак.

Разм. Ваюючы, пацярпець няўдачу, прыйсці да дрэнных вынікаў. Перавёў дзед Талаш вочы на царскі партрэт, патрос галавою. — Ваяка... Даваяваўся, сволач ты, гіцаль, да таго, што ўжо і меднае капейкі не маеш! Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дворе́ц пала́ц, -ца м.; дварэ́ц, -рца́ м.;

Дворе́ц труда́ Пала́ц пра́цы;

Дворе́ц пионе́ров Пала́ц піяне́раў;

ца́рский дворе́ц ца́рскі дварэ́ц.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

канфіскава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак. і незак., што.

Правесці (праводзіць) канфіскацыю. Канфіскаваць каштоўнасці. □ [У гаспадарцы] засталіся толькі сто пяцьдзесят дзесяцін, бо другія сто пяцьдзесят царскі ўрад канфіскаваў за ўдзел бацькі ў паўстанні. Пестрак. Газету затрымлівалі, штрафавалі, канфіскавалі і, нарэшце, зусім забаранілі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)