апа́ла, -ы, ж.

1. У царскай Расіі: няміласць, гнеў цара да каго-н., а таксама кара таму, хто трапіў у няміласць.

Быць у апале.

2. перан. Тое, што і няміласць.

Ён у апале ў кіраўнікоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

карана́цыя, ‑і, ж.

Урачыстая цырымонія ўскладання кароны на манарха, які ўступае на прастол. Каранацыя цара.

[Лац. coronatio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

міжца́рства, ‑а, н.

Перыяд незанятага трона, калі ўлада аднаго цара закончылася, а другога яшчэ не пачалася.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

панславі́зм, ‑у, м.

Рэакцыйная палітычная плынь, якая імкнулася да аб’яднання ўсіх славянскіх народаў пад уладай рускага цара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

царазабо́йца, ‑ы, ДМ ‑у, М ‑ам, м.; ДМ ‑ы, Т ‑ай (‑аю), ж.

Забойца цара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

славянафі́л, ‑а, м.

Прыхільнік славянафільства. Славянафілы прапаведавалі ўсё старое, патрыярхальнае і выслаўлялі ідэю чуллівага адзінадушша народа, і цара. «Беларусь».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Маўзале́й ’надмагільны помнік, збудаванне’ (ТСБМ). З рус. мовы, у якую слова прыйшло з ням. Mausoleum ці з франц. mausolée < лац. mausōlēum < ст.-грэч. Μαυσώλειον ’грабніца Маўсола — цара Карыі’ (IV ст. да н. э.) (Фасмер, 2, 554).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

чалабі́тная, ‑ай, ж.

Гіст. Прашэнне або скарга, якая падавалася на імя цара ці мясцовым уладам у дапятроўскай Русі. Падаць чалабітную.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

страмянны́, ‑ога, м.

У Рускай дзяржаве 16–17 стст. — прыдворны, які даглядаў царскіх верхавых коней і суправаджаў цара на ўрачыстых выездах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зве́ргнуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак.

1. каго-што. Сілай пазбавіць улады, скінуць; знішчыць, спыніць існаванне чаго-н. (высок.).

З. цара.

З. самадзяржаўе.

2. каго і без дап. Нарадзіць заўчасна (пра жывёл; разм.).

Карова звергла.

|| незак. звярга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. звяржэ́нне, -я, н. (да 1 знач.)

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)