Ку́ксіць ’плакаць, хныкаць’ (Бяльк.). Да кука3 (гл.). Магчыма, кантамінацыя з кукса2 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

kwękać

незак. разм.

1. недамагаць;

2. хныкаць, ныць, наракаць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Тхімкаць ‘жаласліва плакаць, румзаць, хныкаць’, ‘стагнаць’ (М. Нікановіч). Паводле Васілеўскага (Прадукт. тыпы, 73), ад выклічніка тхім, які перадае гукі людзей.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скліме́ць ‘плакаць, хныкаць’, скліма́ ‘плакса, піскуха’ (Юрч.). Няясна; магчыма да слім (гл.) з ‑к‑, як у склізкі/слізкі, з нетыповым семантычным развіццём.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скны́га ‘дакучліва хныкаючы, плачучы’ (Пан. дыс.), скныгата́, скныго́цце ‘кволы, слабы чалавек’, скны́гаць ‘дакучліва хныкаць, пішчаць’ (там жа). Магчыма, ад кныкаць ‘перажываць’, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Слімакі, слімаке́ ‘сліна (пры плачы)’ (Нас.; зэльв., Нар. словатв.). Да папярэдняга слова. Параўн. польск. дыял. ślimaczyć się ‘плакаць, хныкаць’ < ślimak (Варш. сл., 6, 729).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пхі́мкаць ’румзаць, хныкаць’: тімкае дзіця (ТС; слонім., Нар. словатв.), тынькаты ’тс’ (пін., Нар. лекс.), параўн. укр. тикати, тенькати, тикати ’тс’. Паводле Смаль–Стоцкага (Приміт., 170), дзеясловы ўтвораны ад “прыродных выгукаў”.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вугня́віць ’гаварыць гугнява’ (Юрч.); ’хныкаць’ (Шатал.), вугня́вы прым. ’чалавек, які гаворыць у нос, гугнявы’ (Янк. Мат., Юрч., Шатал.), вугна́ты ’тс’ (Мат. Гом.). Гл. гугнявіць; в з’явілася вынікам успрымання г як пратэзы і замены яго пратэтычным в.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

groan2 [grəʊn] v.

1. стагна́ць;

groan with pain стагна́ць ад бо́лю;

moan and groan (пастаянна) ска́рдзіцца, хны́каць

2. fml лама́цца, угіна́цца пад цяжа́рам;

The tables were groaning with food. Сталы гнуліся ад ежы.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Слі́ба (сьлі́ба) ‘хіба’ (Яўс.), ‘хіба’ і ‘каб’ (Бяльк.). Гл. сіба ‘тс’ з няяснай заменай слі‑/хі‑, аднак параўн. слі́паць/хлі́пацьхныкаць’ (ТС). Першую частку можна атаясаміць з укр. сли < если́, рус. е́сли ‘калі’ (< *jestьli), аднак семантыка пярэчыць такому збліжэнню. Гл. сіхібо, хіба (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)