пра́ца ж.

1. труд м., рабо́та;

фізі́чная і разумо́вая п. — физи́ческий и у́мственный труд; физи́ческая и у́мственная рабо́та;

тво́рчая п. — тво́рческий труд; тво́рческая рабо́та;

вольнанаёмная п. — вольнонаёмный труд;

2. (целесообразная и общественно полезная деятельность) труд м.;

грама́дска неабхо́дная п. — обще́ственно необходи́мый труд;

падзе́л ~цы — разделе́ние труда́;

лю́дзі ~цы — лю́ди труда́;

гімн ~цы — гимн труду́;

умо́вы ~цы — усло́вия труда́;

3. (служба) рабо́та;

ме́сца ~цы — ме́сто рабо́ты;

зво́льніць з ~цы — уво́лить с рабо́ты;

4. (научное произведение) рабо́та, труд м.;

у яго́ шмат друкава́ных ~ц — у него́ мно́го печа́тных рабо́т (трудо́в);

надрукава́ць ~цу — напеча́тать рабо́ту (труд);

5. только мн. (научный журнал, сборник) труды́;

~цы інстыту́та — труды́ институ́та;

інспе́кцыя ~цы — инспе́кция труда́;

бі́ржа ~цы — би́ржа труда́;

сізі́фава п. — сизи́фов труд

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Труда́ць ‘мучыцца’ (паст., брасл., Сл. ПЗБ). Да труд1 (гл.), магчыма, аднаўленне непалатальнай асновы, гл. наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

целеустремлённый мэтанакірава́ны;

целеустремлённый труд мэтанакірава́ная пра́ца;

целеустремлённый челове́к мэтанакірава́ны чалаве́к.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Не́труд ’вялікае непраходнае балота’ і мікратапонім Нетруд (мазыр., БММ, 38). З не і труд ’работа і інш.’ (гл.)? Параўн. нетраў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

знясі́льваючы

1. прил. изнури́тельный;

~чая пра́ца — изнури́тельный труд;

2. деепр. изнуря́я

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

палюбі́ць сов. полюби́ть;

п. пра́цу — полюби́ть труд;

п. дзяўчы́ну — полюби́ть де́вушку

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ра́бскі прям., перен. ра́бский;

~кая пра́ца — ра́бский труд;

~кае перайма́нне — ра́бское подража́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Атруда (у выразе «атруда ўзяла») ’цяжкая хвароба’ (Панюціч, дыс.). Да кораня труд (гл. трудзіць); утворана, відаць, як бязафіксны назоўнік ад дзеяслова *отрудити (параўн. ст.-рус. отрудоватити ’захварэць’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

обобществлённый аграма́джаны; абагу́лены; мног. паабагу́льваны;

обобществлённый труд аграма́джаная пра́ца;

обобществлённый скот абагу́леная жывёла;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Натрудзі́ць ’стаміць, давесці да хваравітасці’ (Сл. ПЗБ), ’патрывожыць, натаміць і без таго стомленыя ці хворыя часткі цела; прычыніць боль, муку таму, хто нямоглы, хваравіты’ (Нас., Гарэц.), ’навярэдзіць’ (Некр., ТС). Гл. труд, трудзі́ць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)