Судава́ць ’абмяркоўваць, радзіцца’ (Сл. ПЗБ). Гл. судзіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
schíedsrichtern
vi
1) спарт.судзі́ць
2) быць пасрэ́днікам
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Судамы́я ’асоба, што іншых абмаўляе’, судамы́іць ’абгаворваць’ (Варл.). Укладальнік слоўніка звязвае з судзіць ’абгаворваць’ і мыць ’паласкаць’: sudzie i myje jazykom (там жа), што можа ўспрымацца як народнаэтымалагічнае тлумачэнне, параўн. рус.судомо́йка ’пасудамыя; хвашчанка (для мыцця пасуды)’, гл. судзіна, суды. Не выключана сувязь з судо́м (гл.), аргат. судо́міць ’судзіць’ (Веснік БДУ, 1994, 4, 48), параўн. рус.дыял.судомить ’лаяць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
асуджаць, судзіць, дакараць, бічаваць
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
рэферы́раваць1, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
Зрабіць (рабіць) рэферат, кароткі выклад чаго‑н. Рэферыраваць кнігу.
рэферы́раваць2, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
Выконваць абавязкі рэферы, судзіць у спартыўных спаборніцтвах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
arbitrament
[,ɑ:rˈbɪtrəmənt]
n.
1) арбітра́жная пастано́ва
2) арбітра́ж -у m. (пра́ва судзі́ць, рабі́ць пастано́вы)
3) арбітра́цыя f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Су́джаны ’прызначаны лёсам’ (Сл. ПЗБ, Сержп. Прымхі, Бяльк.), су́джоны ’тс’ (ТС), су́жаный (суженый) ’тс’ (Нас.), сужо́нко ’нарачоны, у дзень шлюбу — малады’ (Тур.), су́жанка ’вызначаная лёсам’ (Гарэц.). Ад судзіць ’прызначаць, прадвызначаць’, гл. таксама сужэнства.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
няго́днік, ‑а, м.
Чалавек ганебных, несумленных паводзін; нізкі чалавек. Муж аказаўся нягоднікам. Лёля пакідае яго.Хадкевіч.— Я пагарджаю табой. Ты — баязлівец, вось хто, — даляцеў з зямлянкі жаночы голас. — Цябе судзіць трэба, расстраляць, нягодніка.Дзенісевіч.// Ужываецца як лаянкавае слова. [Палкоўнік:] — Устаць перада мной, нягоднік!Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Атрымаць, адабраць, вярнуць што‑н. праз суд. Слёз у .. [Настасі] не было; яна даўно выплакала іх, яшчэ да таго дня, калі Юрка прыехаў з суда са страшнай весткай аб тым, што Халуста адсудзіў у іх хутар.Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прызнаўшы вінаватым, вызначыць меру пакарання ў судовым парадку; асудзіць. Яшчэ пры цары .. [Цімоха] засудзілі на два гады арыштанцкіх рот за падпал панскай стадолы.Колас.— Засудзяць.. — чую за спіной усхліп. У зале стаіць напружаная цішыня. Суддзя чытае абвінаваўчае заключэнне.Дадзіёмаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)