Ацмакта́ць ’абсмактаць’ (Нас.). Ад цмактаць ’ссаць, смактаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ісса́ць (Шат.) з пратэзай і‑. Гл. ссаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Насос 1 ’запаленне неба (у коней)’ (Гарэц., Бяльк.), насосы ’пухліна дзёснаў за пярэднімі зубамі’ (Клім., Пятк.), рус. насосы ’тс’, ’малочніца ў дзяцей’, польск. nasosy ’запаленне дзёснаў у коней’. Да ссаць (гл. Фасмер, 3, 47).

Насос 2 ’нагар (у люльцы)’ (ТС). Гл. ссаць ’смактаць’, параўн. нассацца ’насмактацца’ (ТС).

Насос 3 ’сала, якое соліцца ў расоле’ (Сл. ПЗБ). Да насса́ць ’насядуць’, гл. ссаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сусо́к ’мочка, валакно’ (Ласт.). Відаць, ад ссаць ’уцягваць вадкасць’ (аўтарскі наватвор?).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

засоса́ть сов.

1. (начать сосать) разг. засса́ць, пача́ць ссаць; засмакта́ць, пача́ць смакта́ць;

2. прям., перен. (поглотить) засмакта́ць, усмакта́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гіпасто́м

(ад гіпа- + гр. stoma = рот)

выраст хабатка ў кляшчоў, абсаджаны кручочкамі, які служыць для прымацавання кляшча да жывёлы і дапамагае ссаць кроў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ну́тчфільтр

(ням. Nutschfilter, ад nutschen = ссаць)

самы просты фільтр, у якім вадкасць прасочваецца праз порыстыя керамічныя пліты або тканіну, што ляжыць на краце.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

suck

[sʌk]

1.

v.i.

1) смакта́ць, ссаць

2) усмо́ктваць

3) уця́гваць, засмо́ктваць (пра вадзяны́ вір)

2.

n.

смакта́ньне, сса́ньне; усмо́ктваньне n.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Пасаі́ць ’накарміць дзіця грудзьмі маці’ (бераст., Сцяшк. Сл.). У выніку кантамінацыі лексем пасасаць < ссаць (гл.) і падаі́ць < даі́ць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сі́ся дзіц. ‘цыца, цыцка’ (Ласт.), сі́сі дзіц. ‘ссаць цыцку’ (КСП), сіся́ ў выразе (ведае, знае) курыную сісю дый тую не ўсю (Барад.), сі́ська ‘сасок’ (Нас., Касп.), ‘грудзі’, ‘сасок’ (Сл. ПЗБ), сі́ська, сіська́ ‘тс’ (ЛА, 1), а таксама сісе́тнік ‘дзіця, якога кормяць грудзьмі’ (Барад.); сюды ж, відаць, ‘матачнік, ячэйка, у якой расце матка’ (палес., Анох.), сы́ська ‘тс’ (Сл. Брэс.). Рус. си́са, си́ся, си́ська ‘сасок’, балг. си́са ‘сасок’, серб.-харв. си̏са, славен. sisa ‘жаночыя грудзі’. Прасл. *sysa, аддзеяслоўны дэрыват ад прасл. *sysati ‘ссаць’, роднаснага ссаць (гл.). Фасмер (3, 627) сувязь усх. і паўд.-слав. слоў лічыць няпэўнай і мяркуе аб познім узнікненні слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)